Σύμφωνα με φορείς της αγοράς ακινήτων, η λύση για τον εξορθολογισμό των τιμών προκειμένου αυτές να ανταποκρίνονται στις οικονομικές δυνατότητες των περισσότερων νοικοκυριών θα προέλθει από δύο βασικές πηγές, την αύξηση της προσφοράς κατοικιών προς μακροχρόνια εκμίσθωση και την αύξηση των εισοδημάτων των νοικοκυριών, τα οποία έχουν πληγεί σημαντικά από την ενεργειακή κρίση, τον υψηλό πληθωρισμό και τη γενικότερη αύξηση του κόστους διαβίωσης που έχει καταγραφεί τον τελευταίο χρόνο. Ωστόσο, αμφότερες οι λύσεις αυτές θα απαιτήσουν σημαντικό χρόνο.

Πάντως, αυτό που έχει αρχίσει να γίνεται συνείδηση και μεταξύ των ιδιοκτητών είναι ότι μετά το «ράλι» των ενοικίων κατά 40%-50% την τελευταία τετραετία, φαίνεται πως είναι δύσκολο να σημειωθούν περαιτέρω αυξήσεις χωρίς να πληγεί η ζήτηση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη τιμών Spitogatos Property Index (SPI) του ομώνυμου δικτύου ηλεκτρονικών αγγελιών, η μέση τιμή ενοικίασης στην Αττική κατά τη διάρκεια του φετινού τρίτου τριμήνου διαμορφώθηκε σε 8,54 ευρώ/τ.μ., πρακτικά αμετάβλητη σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Μάλιστα, εξετάζοντας τις επιμέρους περιοχές, παρατηρούνται και παραδείγματα ήπιας διόρθωσης των τιμών. Για παράδειγμα, στα δυτικά και στα ανατολικά προάστια, η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης διαμορφώθηκε σε 7,26 και 7,5 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα, ελαφρώς χαμηλότερα από το δεύτερο τρίμηνο, όταν οι τιμές ήταν 7,31 και 7,65 ευρώ/τ.μ. Επίσης, στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και στα βόρεια προάστια, οι ζητούμενες τιμές είναι αμετάβλητες σε επίπεδο τριμήνου, σε 9 και 10 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα.

Ωστόσο, σε ετήσια βάση, η μέση αύξηση κατά το τρίτο τρίμηνο διαμορφώνεται σε 6,8%. Τη μεγαλύτερη αύξηση με το εντυπωσιακό 17,2% καταγράφει το υπόλοιπο Αττικής, που περιλαμβάνει περιοχές όπως η Σαρωνίδα, το Σούνιο και η Ανάβυσσος, οι οποίες εξελίσσονται πλέον σε «hot-spot» για τους ψηφιακούς «νομάδες». Σημαντική αύξηση με 12% σε ετήσια βάση κατέγραψε και η αγορά του Πειραιά, ενώ άνοδο κατά 6,2% ετησίως παρατηρείται στα νότια προάστια, που αποτελούν και τον «πρωταθλητή» σε ό,τι αφορά το ύψος των τιμών. Ειδικότερα, η μέση ζητούμενη τιμή διαμορφώνεται σε 10,83 ευρώ/τ.μ.

Αυτό που δεν πρόκειται να αλλάξει ούτε το 2023 θα είναι φυσικά η διατήρηση της ζήτησης για ενοικιάσεις κατοικιών σε υψηλό επίπεδο, εξέλιξη που ασφαλώς θα κρατήσει τις τιμές στο σημερινό τους υψηλό σημείο. Σε πρόσφατη ανάλυση του δικτύου μεσιτικών γραφείων RE/MAX Ελλάς, επισημαίνεται ότι οι αυξήσεις των τιμών ενοικίασης σε πανελλαδικό επίπεδο οφείλεται σε μια σειρά από λόγους, όπως π.χ. η μειωμένη προσφορά ποιοτικών ακινήτων για μακροχρόνια ενοικίαση και η επιστροφή στην ανάπτυξη και την κανονικότητα, ύστερα από δύο χρόνια περιορισμού στις μετακινήσεις και την εξ αποστάσεως εργασία και εκπαίδευση, λόγω της πανδημίας, μέχρι τη μεγάλη ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων.

Επίσης, «το ράλι ανόδου των τιμών ενοικίασης, αλλά και οι θετικές επιπτώσεις στη ζήτηση, οφείλονται στις νέες ανάγκες που αναδείχθηκαν με αφορμή την υγειονομική κρίση, μία τάση που συνεχίζεται έως σήμερα και οδηγεί στην επιλογή ακινήτων με διαφορετικά χαρακτηριστικά, σε σύγκριση με το παρελθόν». Στην πρόσφατη ετήσια έρευνα της RE/MAX, η μέση τιμή των τιμών ενοικίων κατοικιών έχει σημειώσει αύξηση κατά 12%. Στην Αττική, η αύξηση αγγίζει το 8,6% σε 7,6 ευρώ/τ.μ., ενώ στη Θεσσαλονίκη διαμορφώνεται σε 6,5 ευρώ/τ.μ., αυξημένη κατά 15,1%.

Οι τιμές αγοράς

Μία ήπια επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου των τιμών πώλησης κατοικιών στην ελληνική αγορά φαίνεται πως είναι το επικρατέστερο σενάριο για το 2023. Ουσιαστικά, η πορεία των τιμών των κατοικιών εκτιμάται ότι θα αντανακλά την αντίστοιχη μεγέθυνση του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας, το οποίο, σύμφωνα με τις προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών, θα αυξηθεί κατά 1,8% το 2023, από 5,6% το 2022.

Στην περίπτωση της αγοράς κατοικίας, η πορεία της επιβράδυνσης είναι πιθανό να είναι πιο μετριασμένη. Η ζήτηση εξακολουθεί να είναι υψηλή, τόσο από Ελληνες, αλλά κυρίως από ξένους επενδυτές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το πρώτο εξάμηνο του 2022, οι εισροές ξένων κεφαλαίων για απόκτηση ακινήτων στην Ελλάδα, αυξήθηκαν κατά 71% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021 και ανήλθαν σε 788,4 εκατ. ευρώ. Η συγκεκριμένη επίδοση αποτέλεσε και την καλύτερη που σημειώνεται για πρώτο εξάμηνο από το 2002, σύμφωνα με σχετική ανάλυση της Alpha Bank.