Με
τις προειδοποιήσεις για την κατάσταση της παγκόσμιας
οικονομίας να αυξάνονται ημέρα με την ημέρα …
Το μεγάλο ερώτημα που πλέον
εύλογα υπάρχει στους πάντες είναι τι
θα αφήσει πίσω η πανδημία. Όπως λοιπόν χαρακτηριστικά
έγραψε ο
κ. Vitor Gaspar, διευθυντής τμήματος Δημοσιονομικών
Υποθέσεων του ΔΝΤ, η
πανδημία του κορωνοϊού δείχνει να μεταδίδεται με
γρηγορότερους ρυθμούς σε πολλές χώρες, ενώ και η
αβεβαιότητα έχει εκτιναχθεί σε ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα. Απαιτείται
οι κυβερνήσεις να κινηθούν με αποφασιστικότητα για να
εξασφαλίσουν για τους πολίτες τους ένα εκτεταμένο πρόγραμμα
ταχέων εμβολιασμών, την προστασία των πιο ευάλωτων
νοικοκυριών και των κατά τα άλλα βιώσιμων εταιρειών, καθώς
και μία επιστροφή στην ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και με
μακρόπνοο σχεδιασμό.
Σύμφωνα με την
άποψη του
Vitor
Gaspar, εν μέσω νέας έξαρσης των κρουσμάτων και
επιβολής περαιτέρω περιοριστικών μέτρων, πολλές χώρες
εξακολούθησαν να στηρίζουν άτομα και επιχειρήσεις. Στα τέλη
Δεκεμβρίου τα παγκόσμια μέτρα δημοσιονομικής αρωγής έφθασαν
τα 14 τρισ. δολάρια, περίπου 2,2 τρισ. δολάρια πιο πολλά από
τον Οκτώβριο του 2020.
Αυτή η
στήριξη ποικίλλει μεταξύ των χωρών ανάλογα με τον αντίκτυπο
των κραδασμών της πανδημίας, καθώς και την ικανότητα των
κυβερνήσεων να προχωρήσουν σε δανεισμό. Στις προηγμένες
οικονομίες οι δημοσιονομικές πρωτοβουλίες καλύπτουν αρκετά
χρόνια, υπερβαίνοντας το 4% του ΑΕΠ για το 2021 και πέραν
αυτού. Στις αναδυόμενες οικονομίες, αντιθέτως, και τις
αναπτυσσόμενες χώρες τα μέτρα είναι εμπροσθοβαρή και μεγάλο
τμήμα αυτών τείνει να εκπνεύσει. Σε συνδυασμό με τη
συρρίκνωση της οικονομίας, που έχει αποτυπωθεί στα μειωμένα
δημόσια έσοδα, το δημόσιο χρέος και τα ελλείμματα
διογκώνονται. Κατά μέσον όρο το χρέος σε όλον τον κόσμο στα
τέλη του 2020 ανήλθε στο 98% του ΑΕΠ αθροιστικά εν συγκρίσει
με το 84% την ίδια περίοδο προ πανδημίας.
Οι
σοβαρότερες αυξήσεις στο δημόσιο χρέος και το δημοσιονομικό
έλλειμμα παρατηρήθηκαν στις ανεπτυγμένες οικονομίες, κάτι
που φανερώνει αφενός τη διόγκωση των κρατικών δαπανών,
αφετέρου την ελάττωση των εσόδων. Στις δε αναδυόμενες
οικονομίες η αύξηση ελλειμμάτων αποδίδεται κυρίως στα
μειωμένα έσοδα από φόρους εξαιτίας της ύφεσης. Στις φτωχές
χώρες η δημοσιονομική ανταπόκριση στην πανδημία ήταν πιο
περιορισμένη εξαιτίας των ισχνών οικονομικών τους
δυνατοτήτων και των μη ανεπτυγμένων προνοιακών τους δομών.
Ως εκ
τούτου, υπάρχει κίνδυνος η πανδημία να κληροδοτήσει σε αυτές
τις χώρες μακράς διαρκείας συνέπειες, όπως η όξυνση της
φτώχειας και η πείνα. Η δημοσιονομική αρωγή είναι αναγκαίο
να παραμείνει εν ισχύι, έως ότου η ανάκαμψη εδραιωθεί.
Δεδομένης της ασυνήθιστα υψηλής αβεβαιότητας, οι πολιτικές
θα πρέπει να δύνανται να προσαρμόζονται με ευελιξία στις
συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της οικονομίας και της
πανδημίας, ενώ οι κυβερνήσεις θα κληθούν να κάνουν πιο πολλά
με πιο λίγα και να δώσουν έμφαση στους βαρύτερα πληγέντες,
τους πιο ευάλωτους, τους φτωχούς, τις γυναίκες, τους
εργαζομένους στην ανεπίσημη οικονομία, αλλά και τις
επιχειρήσεις, οι οποίες πιθανώς θα παραμείνουν βιώσιμες μετά
την κρίση ή έχουν θέση σημαντική εντός του οικονομικού
συστήματος.
|
