Οι κατώτατοι μισθοί

Κατώτατος μισθός εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, εκτός από την Ιταλία, την Κύπρο, την Αυστρία και τη Φινλανδία.

Στις περισσότερες χώρες ορίζεται ανά μήνα αντί για ανά ώρα και διαμορφώνεται με διαφορετικές μεθόδους, όπως με προκαθορισμένους τύπους, συστάσεις ειδικών επιτροπών και διαβουλεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους. Έτσι, οι περισσότερες χώρες τείνουν να αναθεωρούν τον κατώτατο μισθό κάθε ένα με δύο χρόνια.

Το 2019, οι κατώτατοι μισθοί αυξήθηκαν στις χώρες της Ευρωζώνης περισσότερο από τον μέσο μισθό. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι αυξήσεις  εμφάνισαν μεγάλες διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις χώρες, καθώς οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να ισορροπήσουν την ανάγκη στήριξης των χαμηλόμισθων με τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, ειδικά στους κλάδους που επλήγησαν από τα lockdowns.

Με την τελευταία βελτίωση των οικονομικών προοπτικών, κάποιες κυβερνήσεις προχώρησαν ήδη ή σχεδιάζουν σημαντικότερες αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς. Στην Γαλλία και την Ισπανία, οι αυξήσεις είναι ήπιες σε σχέση με εκείνες του 2018-2019, αλλά στη Γερμανία, το SPD, το FDP και οι Πράσινοι συμφώνησαν σε αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 25%, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεών τους για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Μία τέτοια αύξηση θα είναι πολύ μεγάλη εάν υλοποιηθεί μέσα σε έναν χρόνο, τονίζει η Barclays, όμως δεν είναι ανήκουστη: Είναι ανάλογη με αυτήν που εφαρμόστηκε στην Ισπανία το 2019.

Η Οδηγία της Κομισιόν

Τα επόμενα χρόνια, οι κατώτατοι μισθοί εκτιμάται ότι θα επηρεάζονται περισσότερο από την κοινοτική νομοθεσία. Στις 28 Οκτωβρίου 2020, η Κομισιόν υιοθέτησε πρόταση για μία Οδηγία για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ε.Ε., με στόχο τη δημιουργία ενός πλαισίου που θα προωθεί τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, θα βελτιώνει την επάρκεια των μισθών, θα επιβάλει και θα παρακολουθεί την προστασία του κατώτατου μισθού και θα ενισχύει την πρόσβαση των εργαζομένων στην προστασία αυτή.

Η Οδηγία βρίσκεται ακόμα υπό συζήτηση, ενώ όταν υιοθετηθεί, οι χώρες-μέλη θα έχουν δύο χρόνια για να την μεταφέρουν στην εθνική νομοθεσία.

Η Κομισιόν δεν θέτει μία συγκεκριμένη τιμή αναφοράς για το ελάχιστο επίπεδο του κατώτατου μισθού ή ένα κοινό επίπεδο για όλες τις χώρες, όμως η Barclays εκτιμά ότι η υιοθέτηση της Οδηγίας –που απέχει ακόμα αρκετά- θα επηρεάσει τις επιλογές των κυβερνήσεων.

Πώς θα επηρεαστεί η Ελλάδα

Με βάση την ανάλυση της Κομισιόν, εάν οι χώρες-μέλη υιοθετούσαν έναν κατώτατο μισθό στο 60% του διάμεσου (median) μισθού, τότε οι μισθοί θα αυξάνονταν στην Ε.Ε. κατά 1%, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις (πάνω από 4%) να σημειώνονται στην Ελλάδα και μετά στην Ιρλανδία και την Εσθονία.

Μάλιστα, η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες όπου μία τέτοια εξέλιξη θα επηρεάσει το μεγαλύτερο μερίδιο εργαζομένων (μαζί με την Ισπανία και την Ιρλανδία βρίσκονται στην κατηγορία όπου θα επηρεαστεί ένα 20-30% των εργαζομένων).  Κάποιοι στην Ελλάδα θα δουν τον μισθό τους να αυξάνεται έως και κατά 25%.

Όμως, εάν η τιμή αναφοράς για τον κατώτατο μισθό τεθεί στο 40% του διάμεσου μισθού, οι μισθοί κατά μέσο όρο θα μείνουν αμετάβλητοί στην Ε.Ε., σημειώνει η Barclays.

Δεν είναι game changer 

Η ανάλυση της Barclays διαπιστώνει ότι οι αυξήσεις των κατώτατων μισθών από μόνες τους δεν αλλάζουν σημαντικά τις προοπτικές για τους μισθούς στην Ευρωζώνη.

Ο επενδυτικός οίκος εκτιμά ότι οι αυξήσεις τους συνολικούς μισθούς θα παραμείνουν μικρές το 2022 αλλά θα ανοίξουν το βήμα τους το 2023-2024, λόγω του πληθωρισμού και της μείωσης της ανεργίας.  Έτσι, την περίοδο αυτή αναμένεται αύξηση των μισθών στην Ευρωζώνη κατά 2,5%-3%.