Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης ανοίγει το χορό των αναβαθμίσεων και είναι δεδομένο ότι οι επόμενοι 12 μήνες θα δείξουν αν τελικά η χώρα μας θα αφήσει πίσω της το τραύμα της χρεοκοπίας – έπειτα μετά από 12 χρόνια – και θα ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα που απώλεσε μετά τον Απρίλιο του 2010, όταν και η Αθήνα προσέφυγε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Όπως γράφει η Ελένη Στεργίου στον Οικονομικό Ταχυδρόμο, εγκαινιάζεται  ένα έτος που έχει τοποθετηθεί υψηλά ο πήχης των προσδοκιών – για  την επιστροφή της χώρας στην οικονομική κανονικότητα – παρά το γεγονός ότι ακόμα παραμένει η πανδημία και έχει προστεθεί η ενεργειακή κρίση. Ο οίκος δίνει ραντεβού φέτος με την Ελλάδα στις 14 Ιανουαρίου, στις 8 Ιουλίου και στις 7 Οκτωβρίου. Αρκετοί οίκοι έχουν προβλέψει ότι η Ελλάδα θα βγει από την κατηγορία «σκουπίδια» το δεύτερο εξάμηνο του έτους και η ελληνική πλευρά έχει θέσει ως στόχο την επανάκτηση έως το 2023.

Μετά την απόφαση  της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανοίγεται μία ισχυρή πιθανότητα η Ελλάδα να επιστρέψει στην επενδυτική βαθμίδα πριν το 2023. Σε πρόσφατη έκθεση του ο οίκος Fitch σχολίαζε την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ότι, μπορεί να αγοράζει ελληνικά κρατικά ομόλογα μέχρι το τέλος του 2024 και ανέφερε ότι αυτό μειώνει τον κίνδυνο για απότομη αύξηση του κόστους δανεισμού καθώς λήγει το Πανδημικό Πρόγραμμα Έκτακτης Αγοράς Ομολόγων (PEPP). Υπογράμμιζε επίσης, ότι η επόμενη προγραμματισμένη ανασκόπηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας ‘BB’/Stable είναι στις 14 Ιανουαρίου.

«Η μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο δημόσιο χρέος/ΑΕΠ που επιστρέφει σε σταθερή καθοδική πορεία μετά το σοκ της Covid-19, η συνεχιζόμενη βελτίωση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων σε συστημικά σημαντικές τράπεζες και το καλύτερο μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό και απόδοση θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θετική κίνηση αξιολόγησης». Τα χαμηλότερα ελλείμματα και η σταθερή οικονομική ανάπτυξη θα στηρίξουν τη μείωση του χρέους. Προβλέπουμε αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 8,3% φέτος και αναμένουμε ότι η ανάκαμψη θα συνεχιστεί το 2022 καθώς η ανάπτυξη των κεφαλαίων ανάκαμψης της ΕΕ επόμενης γενιάς επιταχύνει και αυξάνει τις πραγματικές δαπάνες, με ανάπτυξη 4,1% και 3,6% το 2022 και το 2023. Αλλά το χρέος ο δείκτης θα παραμείνει αυξημένος, λίγο κάτω από το 188% το 2023.

H «O» φέρνει ανησυχίες 

Πάντως, οι οίκοι χτυπάνε καμπανάκια για την παγκόσμια οικονομία. Η παραλλαγή Όμικρον  θα μπορούσε να πλήξει τις προοπτικές ανάπτυξης παγκοσμίως αλλά και να ωθήσει σε αύξηση των τιμών, εκτιμούν οι οίκοι αξιολόγησης Fitch Ratings και Moody’s.

«Η παραλλαγή Όμικρον εγκυμονεί κινδύνους για την παγκόσμια ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, ιδίως επειδή εμφανίστηκε σε μια περίοδο με ήδη τεταμένη την εφοδιαστική αλυσίδα, αυξημένο πληθωρισμό και ελλείψεις στην αγορά εργασίας», σχολίασε η Έλενα Ντάγκαρ, αναπληρώτρια διευθύνουσα σύμβουλος του Moody’s σε μια ανακοίνωση που έστειλε στο πρακτορείο Reuters. Είναι επίσης πιθανό να πλήξει τη ζήτηση κατά την επερχόμενη ταξιδιωτική περίοδο των χριστουγεννιάτικων διακοπών, πρόσθεσε.

Ο οίκος Fitch, σε δική του ανακοίνωση, επισήμανε ότι ακόμη είναι πολύ νωρίς για να συμπεριλάβει τις επιπτώσεις της παραλλαγής Όμικρον στις προβλέψεις του για την οικονομική ανάπτυξη και ότι θα πρέπει να υπάρξουν περισσότερες πληροφορίες για τη μεταδοτικότητα και τη σοβαρότητά της. «Επί του παρόντος πιστεύουμε ότι άλλη μια μεγάλη, ταυτόχρονη παγκόσμια ύφεση, όπως αυτή που παρατηρήθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, είναι πολύ απίθανη, όμως η αύξηση του πληθωρισμού θα περιπλέξει τις μακροοικονομικές αντιδράσεις, εάν επικρατήσει η νέα παραλλαγή», ανέφερε.

Οι κινήσεις του υπουργείου και ο ρόλος της Λαγκάρντ 

Από το υπουργείο Οικονομικών έχει σχεδιαστεί ένας δρόμος κινήσεων με κύριο στόχο την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία από τον Ιούνιο, την πρόωρη αποπληρωμή δανείων του πρώτου Μνημονίου – ΔΝΤ (περί τα 7 δισ. ευρώ) και ταυτόχρονα να εφαρμοστεί αποτελεσματικό το σχέδιο από το Ταμείο Ανάκαμψης και η σταδιακή επιστροφή σε πλεονάσματα.  Βασικό όχημα αποτελεί η πρόβλεψη για ισχυρή συσσωρευτική ανάπτυξη 11,7% στη διετία 2021-2022, τα υψηλά σχετικά ταμειακά διαθέσιμα που ανέρχονται σε πάνω από 32 δισ ευρώ και η θετική πορεία του κρατικού προϋπολογισμού με την υπέρβαση των στόχων στα έσοδα.

Ο νέος κύκλος αξιολογήσεων έρχεται από τον Ιανουάριο και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο η  ψήφος εμπιστοσύνης για την ελληνική οικονομία και η ειδική αναφορά της προέδρου  Κριστίν Λαγκάρντ που έδωσε σήμα στις διεθνείς αγορές και επενδυτές ότι τα ελληνικά ομόλογα θα μείνουν κάτω από την “ασπίδα” του έκτακτου προγράμματος αγορών λόγω της πανδημίας (PEPP) και μετά τον Μάρτιο. Σημειώνεται ότι από τη «συγκομιδή» του 2021 ο οίκος S&P έχει αναβαθμίσει την χώρα στο BB, ενώ στην ίδια κλίμακα ΒΒ είναι η αξιολόγηση του οίκου Fitch. Χαμηλότερη είναι η αξιολόγηση του Moody’s, στο Ba3 με σταθερές προοπτικές. Το φθινόπωρο ο οίκος αξιολόγησης DBRS Morningstar προχώρησε στην αναβάθμιση κατά ένα σκαλοπάτι σε ΒΒ από ΒΒ (Low), με θετικές προοπτικές. Είχε προηγηθεί μια εβδομάδα πριν η αναβάθμιση από τη «Scope Ratings» ( ΒΒ+ από ΒΒ).