Τετάρτη, 29/01/2020

  Tweet

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι από τους πρώτους ηγέτες που θα συναντηθεί με τον κορυφαίο Ευρωπαίο αξιωματούχο, ο οποίος έχει συγκαλέσει για το θέμα αυτό έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 20 Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες. Όπως έχει δεσμευτεί ο ίδιος ο Σαρλ Μισέλ, θα συναντήσει όλους τους ηγέτες των κρατών μελών, προκειμένου να φτάσει σε συμφωνία που θα συζητηθεί τελικά στην έκτακτη Σύνοδο.

Είναι ένα στοίχημα που έχει θέσει ο Σαρλ Μισέλ, ο οποίος μάλιστα στην επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ηγέτες δεν αναφέρει ημερομηνία λήξης της έκτακτης συνόδου, που σημαίνει ότι θα… τραβήξει τη διάρκεια των εργασιών της όσο χρειαστεί μέχρι να υπάρξει απόφαση.

Η διαπραγμάτευση θα είναι εξαιρετικά δύσκολη και είναι αρκετά πιθανό οι διαπραγματεύσεις να διαρκέσουν αρκετές μέρες, δεδομένου ότι τα χρήματα είναι πάρα πολλά. Τα κράτη μέλη έχουν χωριστεί σε δύο μεγάλες ομάδες με αντίθετα συμφέροντα: οι χώρες του βορρά που έχουν καθαρή συνεισφορά στον κοινοτικό προϋπολογισμό, δηλαδή πληρώνουν περισσότερα απ’ όσα παίρνουν, ζητούν περικοπές στην πρόταση της Κομισιόν. Αντίθετα, τα φτωχότερα κράτη μέλη, που επωφελούνται από τον προϋπολογισμό, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία  και όλες οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης θεωρούν την πρόταση της Επιτροπής ως το ελάχιστο που θα μπορούσαν αν αποδεχθούν.

Βάση της συζήτησης είναι η πρόταση της Κομισιόν, η οποία καθορίζει το ύψος των δαπανών του επόμενου προϋπολογισμού σε 1,134 τρισεκατομμύρια ευρώ (σε σταθερές τιμές 2018). Η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου θα προκαλέσει τρύπα στον προϋπολογισμό της ΕΕ, της τάξης των 12 δισ. ευρώ ετησίως ή 84 δισ. ευρώ για το σύνολο της επταετίας 2021-2027. Γι αυτό, η Κομισιόν πρότεινε την αύξηση της συνεισφοράς των κρατών μελών ώστε να καλυφθεί το 50% του κενού και το άλλο 50% να καλυφθεί από μείωση των δαπανών στις δύο βασικές κοινές πολιτικές, τη συνοχή και τη γεωργία (Κοινή Αγροτική Πολιτική).

Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, κάθε κράτος μέλος θα λάβει την περίοδο 2021-2027 μεταξύ του 76 % και του 108 % της χρηματοδότησης που του διατίθεται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2014-2020. Με άλλα λόγια η μεγαλύτερη αύξηση που μπορεί να πάρει μια χώρα σε σχέση με τον προηγούμενο προϋπολογισμό περιορίζεται στο 8%, ενώ η μεγαλύτερη μείωση για άλλα κράτη μέλη που αναπτύχθηκαν οικονομικά δεν μπορεί να ξεπεράσει το 24%.

Από την πλευρά της Κομισιόν, η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει προειδοποιήσει τα κράτη μέλη ότι δεν πρέπει να απομακρυνθούν από την πρόταση της, γιατί εάν μειωθούν δραστικά οι δαπάνες για την περίοδο 2021-2027 θα υπάρξουν προβλήματα στην χρηματοδότηση των νέων πολιτικών, όπως η ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία για μηδενικούς άνθρακες μέχρι το 2050, η μετανάστευση, η ασφάλεια και άμυνα και η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων.

Η συμφωνία ήταν να είναι έτοιμη μέσα στο 2019, κάτι που δεν επετεύχθη τελικά εξαιτίας των διαφωνιών των κρατών μελών. Η Φιλανδική προεδρία είχε καταθέσει μία πρόταση, στην αντίθετη τροχιά από αυτήν της Κομισιόν, αλλά ούτε αυτή είχε γίνει δεκτή. Πλέον, ο Σαρλ Μισέλ αναμένεται να διαμορφώσει τη δική του πρόταση.

Τι διεκδικεί η Ελλάδα

Η Ελλάδα διεκδικεί γύρω στα 35 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, εκ των οποίων περίπου  19 δισ. ευρώ αφορούν τη συνοχή και 16 δισ. ευρώ τον τομέα της γεωργίας, όπως προγράμματα ανάπτυξης υπαίθρου, ενισχύσεις στους παραγωγούς.

Σε απόλυτους αριθμούς και συγκριτικά με το πακέτο της περιόδου 2014-2020, η Ελλάδα παίρνει παραπάνω το ποσό των 1,4 δισ. ευρώ, ωστόσο η χώρα θα μπορούσε να πάρει πολύ περισσότερα χρήματα εάν δεν προτείνονταν όρια στις χρηματοδοτήσεις και προς τα πάνω και προς τα κάτω. Το πλαφόν ωστόσο που έχει θέσει η Κομισιόν περιορίζει αισθητά τον υπολογισμό της κατανομής των πόρων με βάση τον πλούτο κάθε περιφέρειας.

Κατά κοινή ομολογία, στο προηγούμενο πακέτο η Ελλάδα αδικήθηκε, αφού λήφθηκαν υπόψη τιμές στην αρχή της κρίσης. Το πακέτο της περιόδου 2014-2020 καθορίστηκε με βάση το ΑΕΠ της τριετίας 2007-2009, ενώ ο νέος προϋπολογισμός της περιόδου 2021-2027 θα γίνει με βάση το κατά κεφαλή ΑΕΠ της τριετίας 2014-2016.

Ισχυρό επιχείρημα της Ελλάδας αποτελεί το γεγονός ότι μεταξύ των δύο περιόδων, η χώρα έχασε το 25% του ΑΕΠ λόγω κρίσης, ενώ οι περισσότερες περιφέρειες έγιναν φτωχότερες και δικαιούνται μαζικές κοινοτικές χρηματοδοτήσεις. Σε αυτό θα επιμείνει ο Έλληνας Πρωθυπουργός και από την πλευρά του ο Σαρλ Μισέλ θα επιδιώξει έναν συμβιβασμό.

Πάντως, φαίνεται ότι η πρόταση της Κομισιόν σε σχέση με το ανώτατο πλαφόν στην αύξηση και το δίχτυ ασφαλείας στη μείωση των χρηματοδοτήσεων δεν αναμένεται να αλλάζει. Συνεπώς και με βάση τα σημερινά δεδομένα την Ελλάδα την ενδιαφέρει η τελική συμφωνία να είναι όσο πιο κοντά γίνεται στα ποσά για τον προϋπολογισμό που προτείνει η Κομισιόν.