|
00:01 - 06/05/25
|
|
|
|
|
|
|
|
Φτώχια
Έχουμε πει ότι
όποτε θα δημοσιεύονται αντίστοιχα στοιχεία πυο δείχνουνε τις
δυσκολίες μεγάλου μέρους των ελληνικών νοικοκυριών, αμέσως
θα τα παρουσιάζουμε. Περισσότεροι λοιπόν από 2,7 εκατομμύρια
πολίτες, δηλαδή περίπου το 26% του πληθυσμού, βρίσκονται
κάτω από το όριο της φτώχειας ή αντιμετωπίζουν κοινωνικό
αποκλεισμό, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τις
συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών, που δημοσιεύθηκε στις 2
Μαΐου.
Όσον αφορά την
οικονομική τους κατάσταση, σχεδόν τα δύο τρίτα των
νοικοκυριών (63,1%) δήλωσαν ότι αυτή επιδεινώθηκε σε σχέση
με το 2022, ενώ το 20% ανέφερε στασιμότητα και μόνο το 16,9%
σημείωσε κάποια βελτίωση. Αντίστοιχα, το 73,5% θεώρησε πως η
συνολική ποιότητα ζωής του χειροτέρεψε, το 18,4% δεν
παρατήρησε κάποια αλλαγή και μόλις το 8% μίλησε για
βελτίωση.
Ως βασικός λόγος
για την επιδείνωση αυτή αναφέρθηκε η αύξηση των τιμών στα
τρόφιμα (88,9%), ενώ ακολούθησαν η άνοδος του ενεργειακού
κόστους (56,9%), οι αυξημένες δαπάνες για την υγεία (19,6%),
τα έξοδα για τη στέγαση (19,5%), το κόστος μετακινήσεων
(16,7%) και, γενικότερα, η άνοδος των τιμών βασικών αγαθών
(16,1%).
Σχεδόν το ήμισυ των
νοικοκυριών (49,1%) δήλωσε ότι αντιμετωπίζει σοβαρές υλικές
ή κοινωνικές στερήσεις. Το 47,3% δυσκολεύεται να εξοφλήσει
βασικούς λογαριασμούς, ενώ το 22,6% δεν είχε επαρκή θέρμανση
κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Επιπλέον, το 21,5% ανέφερε ότι
αδυνατεί να παρέχει στα μέλη του νοικοκυριού ένα γεύμα με
κρέας, ψάρι ή κοτόπουλο κάθε δεύτερη μέρα.
Σε περίπτωση
ανάγκης, το 42,4% δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε μια έκτακτη
δαπάνη 395 ευρώ. Το 46,9% έχει καθυστερήσει τουλάχιστον μία
πληρωμή, είτε πρόκειται για ενοίκιο, δάνειο ή λογαριασμούς.
Όσον αφορά την
καθημερινή επιβίωση, το 52,9% δήλωσε ότι δυσκολεύεται να
καλύψει τις βασικές του ανάγκες, ενώ το 44,4% χρειάστηκε
υποστήριξη για να τα καταφέρει. Από αυτούς, το 33,3%
στράφηκε σε συγγενικά ή φιλικά πρόσωπα, ενώ το 27,3%
στηρίχθηκε σε κρατική βοήθεια. Αντίθετα, το 36,6% κάλυψε τις
ανάγκες του χωρίς εξωτερική βοήθεια.
Επιπλέον στοιχεία:
Το 31,4% των
παιδιών έως 17 ετών ζουν σε συνθήκες οικονομικής
ανασφάλειας.
Το 10% των
νοικοκυριών δεν μπορεί να θερμάνει επαρκώς την κατοικία του.
Το 37% δεν έχει τη
δυνατότητα να κάνει ούτε μία εβδομάδα διακοπές.
Το 17% δεν έχει τα
απαραίτητα για να αντιμετωπίσει απρόβλεπτα έξοδα.
Η οικονομική πίεση
έχει και ψυχολογικές συνέπειες. Το 43,4% δήλωσε ότι
αισθάνεται άγχος λόγω των οικονομικών του, το 28,6%
ανασφάλεια, το 26,6% θλίψη, το 17,1% θυμό και το 11,6%
ντροπή.
Σε σχέση με τις
στεγαστικές συνθήκες, το 13,5% ανέφερε ότι η κατοικία του
δεν καλύπτει βασικές ανάγκες, όπως κατάλληλο χώρο, ασφάλεια
ή σωστή συντήρηση. Το 16,2% αντιμετώπισε δυσκολίες στην
αποπληρωμή ενοικίου ή δανείου, ενώ το 11,5% απειλείται με
έξωση ή κατάσχεση λόγω οφειλών.
Η ακρίβεια είχε
επιπτώσεις και στις μετακινήσεις: το 41,2% περιόρισε τη
χρήση του αυτοκινήτου, το 32,3% μείωσε τη χρήση των δημόσιων
συγκοινωνιών και το 36,9% απέφυγε κοινωνικές ή ψυχαγωγικές
εξόδους λόγω κόστους.
Στο πεδίο της
κατανάλωσης, το 68,2% περιόρισε τις αγορές ενδυμάτων και
υποδημάτων, το 56,1% μείωσε τις δαπάνες ψυχαγωγίας και το
47,5% ανέβαλε ή ακύρωσε ταξίδια. Τέλος, το 21,3% δήλωσε ότι
δυσκολεύεται ακόμη και να καλύψει βασικές διατροφικές
ανάγκες.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Επιχειρήσεις
Αρκετά
ενδιαφέροντα τώρα τα παρακάτω νούμερα που είχανε δημοσιευτεί
πριν λίγο καιρό, δίνοντας αρκετές πιθανότητες η βελτίωση να
συνεχιστεί, κυρίως λόγω της εκτεταμένης χρήσης πλαστικού
χρήματος.
Μέσα σε
δέκα χρόνια λοιπόν, τα φορολογητέα κέρδη των ελληνικών
επιχειρήσεων αυξήθηκαν τριπλάσια, ως αποτέλεσμα της
βελτίωσης της οικονομικής κατάστασης της χώρας, της εξόδου
από τα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής, της μείωσης των
φορολογικών συντελεστών τόσο στα κέρδη όσο και στα
μερίσματα, καθώς και της εντατικοποίησης των μέτρων κατά της
φοροδιαφυγής.
Σύμφωνα με
τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΑΑΔΕ, τα φορολογητέα κέρδη
ανήλθαν από 10,1 δισ. ευρώ το 2014 σε 30,1 δισ. ευρώ το
2023. Αντίστοιχα, ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων
αυξήθηκε από 236 δισ. ευρώ σε 420 δισ. ευρώ την ίδια
περίοδο. Αυτή η αύξηση είχε άμεσο αντίκτυπο και στα
φορολογικά έσοδα, με τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων
να αυξάνεται στα 7,2 δισ. ευρώ το 2023, από 3,2 δισ. ευρώ το
2014.
Η αποχώρηση
από τα Μνημόνια συντέλεσε θετικά στην αύξηση της
κερδοφορίας, ωστόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε και η μείωση του
φορολογικού συντελεστή για τα κέρδη από το 28% στο 22%, όπως
και η μείωση του φόρου στα μερίσματα στο 5% από 10% που
ίσχυε έως το 2019 (και 15% το 2018). Αυτές οι αλλαγές
φαίνεται να ώθησαν τις επιχειρήσεις να εμφανίσουν μεγαλύτερα
ποσά κερδών. Για παράδειγμα, τα διανεμόμενα μερίσματα από
2,6 δισ. ευρώ το 2019 ξεπέρασαν τα 8,7 δισ. ευρώ πρόσφατα —
αύξηση της τάξης του 234,6%.
Σημειώνεται
ότι ο φόρος μερισμάτων στην Ελλάδα είναι στο 5%, όπως και σε
χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Σλοβενία. Αντίθετα,
χώρες όπως η Γαλλία, η Σλοβακία και η Κύπρος δεν φορολογούν
τα μερίσματα, ενώ σε άλλες, όπως η Ισπανία, το Λουξεμβούργο
και η Πορτογαλία, ο συντελεστής φθάνει το 15%. Στη δε
Γερμανία, Ιταλία, Αυστρία και Βέλγιο, ο φόρος κυμαίνεται
μεταξύ 25%-30%.
Αναλυτικά
ευρήματα της ΑΑΔΕ
Από τις
356.601 επιχειρήσεις που υπέβαλαν δήλωση για τη χρήση του
2023, μόνο το 40,1% εμφάνισε κέρδη. Συγκεκριμένα, 133.020
εταιρείες κατέγραψαν ζημίες συνολικού ύψους 37,77 δισ. ευρώ,
80.279 δεν παρουσίασαν καθόλου αποτέλεσμα, ενώ 143.302
παρουσίασαν κέρδη.
Τα συνολικά
ακαθάριστα έσοδα όλων των νομικών προσώπων ανήλθαν στα 420
δισ. ευρώ, ενώ ο φόρος που προέκυψε ανήλθε σε 7,2 δισ. ευρώ.
Οι
επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη φοροδοτική ικανότητα
εντοπίζονται στην Περιφέρεια Αττικής (21,17 δισ. ευρώ
φορολογητέα κέρδη), ακολουθούμενη από την Κεντρική Μακεδονία
(3,05 δισ.) και την Κρήτη (1,15 δισ.).
Μόλις 3.975
εταιρείες με φορολογητέα κέρδη άνω των 900.000 ευρώ
κατέβαλαν φόρο 4,5 δισ. ευρώ, καλύπτοντας το 62,5% του
συνολικού φόρου από νομικά πρόσωπα. Δηλαδή, το 1,1% των
επιχειρήσεων πλήρωσε σχεδόν τα δύο τρίτα του συνολικού
φόρου.
Επιμέρους
κατηγορίες επιχειρήσεων:
Κεφαλαιουχικές εταιρείες: 134.708 εταιρείες υπέβαλαν δήλωση
για τη χρήση 2023. Από αυτές, 66.737 εμφάνισαν ζημίες,
14.350 είχαν μηδενικά αποτελέσματα και οι υπόλοιπες δήλωσαν
καθαρά κέρδη 23,1 δισ. ευρώ.
Ανώνυμες
Εταιρείες (Α.Ε.):
Βιομηχανικές/Μεταποιητικές/Παραγωγικές: 20.361 εταιρείες, με
συνολικό τζίρο 255 δισ. ευρώ. Από αυτές, 10.346 παρουσίασαν
ζημίες, 851 μηδενικά αποτελέσματα και οι υπόλοιπες κέρδη
17,7 δισ. ευρώ.
Τραπεζικές/Χρηματιστηριακές: 1.957 εταιρείες με κύκλο
εργασιών 76,3 δισ. ευρώ. Οι 1.347 κατέγραψαν ζημίες 11,3
δισ. ευρώ, 87 μηδενικά αποτελέσματα και οι υπόλοιπες κέρδη
2,6 δισ. ευρώ.
Ασφαλιστικές: 1.987 εταιρείες, με τζίρο 65,2 δισ. ευρώ. Από
αυτές, 965 παρουσίασαν ζημίες 6,59 δισ., 65 μηδενικά, και οι
υπόλοιπες κέρδη 2,4 δισ. ευρώ.
Εμπορικές/Υπηρεσιών: 34.663 επιχειρήσεις. Από αυτές, 17.120
εμφάνισαν ζημίες 24,5 δισ. ευρώ, 1.580 μηδενικά
αποτελέσματα, και οι υπόλοιπες θετικά κέρδη.
Προσωπικές
εταιρείες: Υποβλήθηκαν 131.359 δηλώσεις για το 2022. Από
αυτές,
51.912 δήλωσαν ζημίες, 8.574 μηδενικά κέρδη και οι υπόλοιπες
καθαρό φορολογητέο εισόδημα 4,7 δισ. ευρώ.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Δημογραφικό
Αντιμέτωπη
με την απειλή της πληθυσμιακής συρρίκνωσης βρίσκεται όλη
η Ευρώπη καθώς τα ποσοστά των γεννήσεων μειώθηκαν
απότομα. Η δημογραφική γήρανση είναι σε σημαντικό βαθμό
αναπόφευκτη, καθώς μερικοί από τους παράγοντες που την
τροφοδοτούν (όπως η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης ή η
μείωση του μέσου αριθμού παιδιών ανά γυναίκα στις νεότερες
γενιές) αντανακλούν σε πλήθος πεδίων εκτός του
«δημογραφικού».
Ωστόσο
υπάρχει ένας παράγοντας που μπορεί να συμβάλλει στην
αναχαίτιση ή και ακόμα στην αντιστροφή του δημογραφικού
προβλήματος. Τα παιδιά των μεταναστών φαίνεται να
επιβραδύνουν τη δημογραφική μείωση της Γηραιάς Ηπείρου,
πηγαίνοντας αντίθετα με τη γενική τάση.
Σύμφωνα με
τo Euronews, το ποσοστό των μωρών που γεννήθηκαν από
αλλοδαπή μητέρα μεταξύ 2014 και 2023 αυξήθηκε στα
περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ, κατά μέσο όρο 5,3%.
Σημειώνεται
ότι η Eurostat υπολογίζει τον πληθυσμό της χώρας για το 2024
με βάση τα ετήσια στοιχεία Φυσικής Κίνησης Πληθυσμού του
έτους 2023 (γεννήσεις – θάνατοι) και τις εκτιμήσεις των
μεταναστευτικών ροών (εισερχόμενη – εξερχόμενη
μετανάστευση).
Η Πολωνία
αναφέρει τη μεγαλύτερη αύξηση των νεογέννητων μεταναστών.
Κατά την περίοδο 2014-2023, ο αριθμός των νεογέννητων από
μητέρες μετανάστριες αυξήθηκε κατά 645% στην Πολωνία, με
απότομο άλμα στον απόηχο της πλήρους εισβολής στην Ουκρανία.
Μάλιστα η Πολωνία έχει τον δεύτερο υψηλότερο πληθυσμό
Ουκρανών προσφύγων στην Ευρώπη.
Τα ποσοστά
αυξήθηκαν επίσης απότομα στη Μάλτα, +159%, στην Εσθονία,
+92%, και στην Πορτογαλία, +91%.
Τα μόνα
μέλη της ΕΕ όπου τα ποσοστά των παιδιών μεταναστών μειώθηκαν
ήταν η Κροατία, -41,3%, η Ελλάδα, -33,7%, η Ιταλία, -27,5%,
η Λετονία, 19,1% και η Γαλλία με -0,5%.
Τα
νεογέννητα μεταναστών είναι περισσότερα από τα ντόπια στο
Λουξεμβούργο
Σχεδόν το
ένα τέταρτο των νεογέννητων μωρών (23%) στην ΕΕ το 2023 είχε
μητέρα αλλοδαπή.
Στο
Λουξεμβούργο, ήταν σημαντικά περισσότερα από τα παιδιά που
γεννήθηκαν από δύο Λουξεμβούργιους γονείς (67% έναντι 33%).
Ποσοστά
τουλάχιστον 30% αναφέρθηκαν επίσης στη Γερμανία, την
Ισπανία, την Αυστρία, τη Σουηδία και το Βέλγιο, μεταξύ
άλλων, ενώ στη Γαλλία τα νεογέννητα με αλλοδαπές μητέρες
ήταν 25%.
Στην άλλη πλευρά του φάσματος, τα χαμηλότερα ποσοστά – όλα
κάτω από 5% – καταγράφηκαν από τη Βουλγαρία, τη Λιθουανία,
τη Λετονία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Αλμα στην εισερχόμενη μετανάστευση
Σύμφωνα με
τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ πάντως αυτό που συγκρατεί
την τάση μείωσης του πληθυσμού είναι η αύξηση της
εισερχόμενης μετανάστευσης – η οποία σχεδόν διπλασιάστηκε το
2023 σε σχέση με το 2021.
Συγκεκριμένα, η άνοδος των εισερχόμενων μεταναστευτικών ροών
το διάστημα 2016-2019 ταυτίζεται πρακτικά με την
κορύφωση της προσφυγικής κρίσης, στον απόηχο του εμφυλίου
στη Συρία και εν μέσω συνεχιζόμενων συγκρούσεων στη Μέση
Ανατολή. Το διάστημα αυτό οι καταγεγραμμένες εισροές
πληθυσμού, μεταναστών και προσφύγων-αιτούντων άσυλο που
μένουν στη χώρα πάνω από ένα χρόνο – προσεγγίζουν αθροιστικά
το μισό εκατομμύριο άτομα.
Ακολούθησε
σταδιακή μείωση, ενώ το 2020 έφτασαν στην Ελλάδα μόλις
57.000 μετανάστες από και πρόσφυγες αιτούντες άσυλο, ο
χαμηλότερος αριθμός που έχει καταγραφεί από το 1991.
Αντιθέτως,
από το 2023 έχουμε επιστρέψει στα επίπεδα της προσφυγικής
κρίσης, με 118.816 εισερχόμενα άτομα, συμπεριλαμβανομένων
όσων αιτούνται διεθνούς ή προσωρινής προστασίας.
Ποιες χώρες
της ΕΕ έχουν τα υψηλότερα και τα χαμηλότερα ποσοστά
γονιμότητας;
Όσον αφορά
τις νέες γεννήσεις συνολικά -μετανάστες και ντόπιοι- το
ποσοστό γονιμότητας στην ΕΕ μειώθηκε σε 1,48 γεννήσεις ανά
μητέρα.
Το
υψηλότερο ποσοστό γονιμότητας στην ΕΕ ήταν στη Βουλγαρία
(1,81 γεννήσεις ανά γυναίκα), ακολουθούμενη από τη Γαλλία
(1,66) και την Ουγγαρία (1,55).
Τα
χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας παρατηρήθηκαν στη Μάλτα (1,06
γεννήσεις ανά γυναίκα), την Ισπανία (1,12) και τη Λιθουανία
(1,18).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
