00:01 - 19/05/25

Εμείς είμαστε υπερβολικοί;

Κατά καιρούς παρουσιάζουμε αντίστοιχα νούμερα (όπως χρέη στην εφορία κτλ) κάνοντας το ίδιο σχόλιο. Πως όσο και αν έχουμε συνηθίσει να τα ακούμε. Σε μια χώρα 10εκ πολιτών (μαζί με παιδιά κτλ) είναι υπερβολικά … Είναι χωρίς υπερβολικά σοκαριστικά. Κυρίως είναι νούμερα που δείχνουνε πως παρά την οποία βελτίωση καταγράφεται αποδεδειγμένα στην ελληνική οικονομία. Υπάρχει κάτι σαθρό στα θεμέλια της ελληνικής οικονομίας. Μια προβληματική κατάσταση που στο πρώτο μελλοντικό slowdown της οικονομίας μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε κρίση, έστω και μικρή.

Αξιοσημείωτη άνοδος κατεγράφη στους απλήρωτους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος το 2024, γεγονός που προκαλεί εντύπωση καθώς συνέβη παράλληλα με την καταγεγραμμένη οικονομική πρόοδο και τη μείωση της ανεργίας.

Όπως καταδεικνύουν τα επίσημα δεδομένα της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν δραματικά στα 3,2 δισ. ευρώ, έναντι 2,4 δισ. ευρώ το 2023.

Ένας στους τρεις καταναλωτές δεν πληρώνει

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ΡΑΑΕΥ για το έτος 2024, περίπου το 32% των παροχών ρεύματος στη χαμηλή και μέση τάση παραμένουν απλήρωτες. Συγκεκριμένα, από το σύνολο των 7.713.583 παροχών πανελλαδικά (σε όλες τις τάσεις), οι 2.593.285 παροχές είχαν ανεξόφλητους λογαριασμούς, δηλαδή σχεδόν ένας στους τρεις καταναλωτές δεν καταβάλλει τις οφειλές του προς τον πάροχο.

Ο πληθωρισμός πίσω από την αύξηση του χρέους

Παράγοντες της αγοράς αποδίδουν τη σημαντική αυτή αύξηση στην ακρίβεια και τη συνεχιζόμενη άνοδο του κόστους διαβίωσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ ο αριθμός των ανεξόφλητων μετρητών παρέμεινε σχεδόν σταθερός σε σχέση με το 2023 (2.593.285 το 2024 έναντι 2.553.408 το 2023), το συνολικό ύψος των οφειλών αυξήθηκε αισθητά.

Πιο αναλυτικά, οι υφιστάμενοι πελάτες με ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ήταν 1.375.314 το 2024 (έναντι 1.335.437 το 2023), όμως οι αντίστοιχες οφειλές σχεδόν διπλασιάστηκαν: από 974,9 εκατ. ευρώ το 2023 σε πάνω από 1,7 δισ. ευρώ το 2024.

Σε ό,τι αφορά τους πρώην πελάτες – εκείνους δηλαδή που άλλαξαν πάροχο χωρίς να εξοφλήσουν προηγούμενες οφειλές – ο αριθμός παρέμεινε σταθερός στους 1.217.971 με συνολικό ανεξόφλητο ποσό 1,44 δισ. ευρώ.

«Ενεργειακός τουρισμός» και στρατηγικοί κακοπληρωτές

Ένα άλλο φαινόμενο που συμβάλλει στην εκτόξευση των οφειλών είναι ο αποκαλούμενος «ενεργειακός τουρισμός». Ουσιαστικά, πρόκειται για περιπτώσεις καταναλωτών που μετακινούνται από πάροχο σε πάροχο, αφήνοντας πίσω τους ανεξόφλητα χρέη.

Το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο επιτρέπει την αλλαγή προμηθυτή ακόμα και αν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, χωρίς να παρέχεται στον πάροχο το δικαίωμα να προβεί σε διακοπή ρεύματος ή αποσύνδεση μετρητή.

Φέσια 

Συνεχίζοντας … Στελέχη της αγοράς επισημαίνουν πως κάθε 1.000 πελάτες που αλλάζουν εταιρεία - πάροχο αφήνουν πίσω τους χρέη μεταξύ 2.000 και 3.000 ευρώ. Εφόσον μετακινηθούν 100.000 έως 200.000 καταναλωτές, το συνολικό χρέος αγγίζει τα 200 με 300 εκατ. ευρώ.

Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσονται και οι λεγόμενοι «στρατηγικοί κακοπληρωτές», οι οποίοι εκμεταλλεύονται τα νομικά κενά και υιοθετούν αυτή την τακτική συστηματικά.

Επίπτωση στους υπόλοιπους καταναλωτές

Ένα από τα πιο ανησυχητικά σημεία της κατάστασης είναι η διατήρηση των παλιών ανεξόφλητων οφειλών σε υψηλά επίπεδα, αγγίζοντας το 1,4 δισ. ευρώ από 1,2 εκατομμύρια πρώην πελάτες.

Σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ, οι συσσωρευμένες οφειλές έχουν άμεση επίπτωση στα τιμολόγια ρεύματος, επιβαρύνοντας τους υπόλοιπους καταναλωτές. Το σχετικό κόστος ανέρχεται σε περίπου 0,06 ευρώ ανά κιλοβατώρα, το οποίο ενσωματώνεται στις τελικές τιμές. Με απλά λόγια, σε μία τιμή κιλοβατώρας 0,15 ευρώ, τα 0,06 ευρώ αντιστοιχούν σε επιβάρυνση λόγω ληξιπρόθεσμων χρεών.

Αγοράς Εργασίας

Σε μα ενδιαφέρουσα έκθεση για την αγορά εργασίας, με κάποια συμπεράσματα να είναι θετικά, αλλά παράλληλα υπάρχουνε και πολλά σημεία που θα έπρεπε να μας προβληματίζουνε ειδικά την ώρα που υπάρχει αυτή η θεωρητική συζήτηση για το Brain Regain.  

Τις φιλοδοξίες των νέων στο χώρο της ναυτιλίας, αλλά και το τι περιμένουν από εκείνους οι ναυτιλιακές εταιρείες, παρουσιάζει έρευνα της Focus Bari, στην οποία οι νέοι δηλώνουν θετικοί σε μία καριέρα στο εξωτερικό.

Στόχος της Focus Bari είναι να αποτυπώσει τις σύγχρονες ανάγκες καριέρας στον ναυτιλιακό κλάδο και, στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποίησε την έρευνα σε συνεργασία με τον οργανισμό Yes Forum, με θέμα «Νέο τοπίο στη ναυτιλία: Προσδοκίες εταιριών και νεανικές φιλοδοξίες» .

Τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν στο 8ο Posidonia Sea Tourism Forum’s Conference & Exhibition, στο Ηράκλειο της Κρήτης, αποκαλύπτουν ενδιαφέροντα ευρήματα σχετικά με τις στάσεις, αλλά και τις προκλήσεις που καταγράφονται τόσο από την πλευρά των νέων όσο και των ναυτιλιακών εταιρειών.

Όπως προκύπτει από τις απαντήσεις των νέων, η ενημέρωση ξεκινά ψηφιακά, αλλά δεν αρκεί. Οι νέοι στρέφονται στα online μέσα και τις ακαδημαϊκές δράσεις για πληροφόρηση, ωστόσο οι επαγγελματικές προοπτικές τους παραμένουν συχνά ασαφείς.

Αν και η συντριπτική πλειοψηφία συμμετέχει σε σχετικές δράσεις, οι νέοι εκφράζουν αβεβαιότητα και ανασφάλεια, ζητώντας mentoring, πρακτικές εμπειρίες και πιο στοχευμένη και συνεχή ενημέρωση.

Δυνατότητες με προοπτική, αλλά και ελλείψεις

Από την άλλη πλευρά, οι εργοδότες αναγνωρίζουν σταθερά πλεονεκτήματα στα digital skills και τις ξένες γλώσσες, ενώ επισημαίνουν την έλλειψη επαγγελματισμού και soft skills σε υποψήφιους νέους εργαζόμενους.

Σε κάθε περίπτωση, η γέφυρα ανάμεσα στη νέα γενιά και την αγορά περνά μέσα από ουσιαστικές δράσεις, όπως mentoring, δικτύωση και επαφή με την πραγματικότητα του κλάδου.

Το 48% των νέων θέλουν να εργαστούν στο εξωτερικό

Η έρευνα αποκαλύπτει ενδιαφέροντα ευρήματα για τα «θέλω» και τις ανάγκες των νέων ως προς το χώρο της ναυτιλίας.

Ειδικότερα, το 48% των νέων θέλουν να ζήσουν την εμπειρία μιας καριέρας στο εξωτερικό, ενώ και οι ήδη εργαζόμενοι στη ναυτιλία εμφανίζονται θετικοί.

Από την άλλη πλευρά, ένα σημαντικό ποσοστό (28%) λέει πως αν έβρισκε ευκαιρία στην Ελλάδα, θα παρέμενε στη χώρα μας.

Η ενημέρωσή τους για τη ναυτιλία ξεκινά ψηφιακά, καθώς οι νέοι στρέφονται πρωτίστως στα online μέσα (78%) και τις ακαδημαϊκές δράσεις για πληροφόρηση (71%).

Στην ερώτηση εάν είναι στο χώρο της ναυτιλίας κάποιος από το στενό οικογενειακό τους περιβάλλον, το 77% απάντησε αρνητικά, ενώ αναφορικά με την αναζήτηση ευκαιριών, 8 στους 10 δήλωσαν ότι έχουν συμμετάσχει σε τουλάχιστον μία δράση, με τα Career Days να θεωρούνται τα πιο αποτελεσματικά.

Και παρότι αρκετοί δηλώνουν άγνοια, άγχος και ανησυχία, πάνω από 7 στους 10 (75%), όταν ρωτήθηκαν αν νιώθουν ότι μπαίνουν δυναμικά στην αγορά εργασίας και αν είναι έτοιμοι για τις προκλήσεις, απάντησαν πως έχουν ήδη κάνει τα πρώτα τους βήματα στην αναζήτηση εργασίας.

Το 57% των νέων αισθάνονται απόλυτα έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της επαγγελματικής ζωής, ενώ σε ποσοστό 50% σημείωσαν ότι τους αγχώνει ιδιαίτερα η διαδικασία εύρεσης, το 32% ότι ανησυχούν συχνά πως δεν θα είναι ο/η κατάλληλος/η υποψήφιος/α ή καλά προετοιμασμένος/η για την αγορά εργασίας, ενώ το 28% ότι δεν νιώθει πως γνωρίζει τι αναζητεί πραγματικά η αγορά εργασίας

Tα «θέλω» και οι ανάγκες των εταιρειών

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι απαντήσεις για τους στόχους και τις ανάγκες των ναυτιλιακών εταιρειών. Για παράδειγμα, μία στις δύο εταιρείες εκφράζουν ικανοποίηση από τους νέους που προσλαμβάνουν. Αυτό σημαίνει όμως ότι αντίστοιχη αναλογία εκφράζει δυσαρέσκεια

Αναφορικά με το επίπεδο των νέων που προσλαμβάνουν οι εταιρείες, το 47% δηλώνει ότι είναι αρκετά ικανοποιητικό, το 39% το θεωρεί μέτριο, το 10% χαμηλό, ενώ ένα 4% πολύ υψηλό.

Η έρευνα αναφέρει ακόμα ότι 3 στις 10 προσλήψεις, κατά μέσο όρο, αφορούν σε άτομα χωρίς εμπειρία.

Επιπλέον, οι εργοδότες αναγνωρίζουν σταθερά ως κύρια πλεονεκτήματα των νέων υποψηφίων τα digital skills και τις ξένες γλώσσες σε ποσοστό 51%, την επικοινωνία και συνεργασία σε ποσοστό 36%, τον επαγγελματισμό και την υπευθυνότητα 31%, την προσαρμοστικότητα σε αλλαγές 26%, την καινοτομία και δημιουργική σκέψη 24%, την αντοχή και απόδοση υπό πίεση 19%, τις δεξιότητες στην επίλυση προβλημάτων και κρίσεων 18% και τη ναυτιλιακή αντίληψη σε ποσοστό 17%.

Ακίνητα – Ενοίκια

Μέσα σε ένα περιβάλλον θετικών δημοσιονομικών εξελίξεων – με το πρωτογενές πλεόνασμα για το πρώτο τετράμηνο του 2025 να ανέρχεται στα 5,16 δισ. ευρώ σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού – η ραγδαία άνοδος των τιμών στις κατοικίες και στα ενοίκια αναδεικνύεται σε μείζον κοινωνικοοικονομικό ζήτημα.

Η ελληνική αγορά ακινήτων, έπειτα από μια δεκαετία ύφεσης και σταθεροποίησης, παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια σημάδια υπερθέρμανσης, εγείροντας ανησυχίες για επανάληψη ενός στεγαστικού φαινομένου αντίστοιχου με εκείνο του παρελθόντος.

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 6,6% το δ’ τρίμηνο του 2024 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Η αύξηση αυτή φέρνει τις τιμές κοντά στα ιστορικά υψηλά του γ’ τριμήνου του 2008. Η άνοδος είναι ακόμη εντονότερη στα νεόδμητα ακίνητα, όπου οι τιμές αυξήθηκαν κατά 9,1%, ενώ τα παλαιότερα ακίνητα σημείωσαν ετήσια αύξηση 4,9%.

Ραγδαία άνοδος και στα ενοίκια

Ακόμη πιο επιβαρυμένη εμφανίζεται η εικόνα στην αγορά μισθώσεων. Τα ενοίκια, αν και δεν έχουν ακόμη φτάσει τα ιστορικά υψηλά επίπεδα του 2011, αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς, καθιστώντας την αναζήτηση κατοικίας εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση για τα νοικοκυριά.

Οι τιμές ενοικίασης, ακόμη και για παλαιά και μικρού μεγέθους ακίνητα, θεωρούνται πλέον δυσπρόσιτες από μεγάλο μέρος των ενδιαφερομένων. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τους σχετικούς δείκτες, το 2025 τα ενοίκια αυξήθηκαν σημαντικά, φθάνοντας τον δείκτη στις 109,7 μονάδες (έτος βάσης το 2007=100), έναντι 99,9 το 2024.

Η αναντιστοιχία ανάμεσα στις τιμές πώλησης και ενοικίασης ακινήτων σχετίζεται με τη χαμηλή προσφορά διαθέσιμων κατοικιών και την περιορισμένη οικοδομική δραστηριότητα. Η κατασκευή νέων κατοικιών παραμένει ανεπαρκής: παρότι οι νέες οικοδομικές άδειες αυξήθηκαν κατά 14,9% το 2024, εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από τα επίπεδα που απαιτούνται για να καλυφθούν οι ανάγκες της αγοράς, όπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος.

Παράγοντες που εντείνουν την κρίση στέγασης

Η κρίση προσφοράς επιδεινώνεται από:

Τη συστηματική απόσυρση κατοικιών για επενδυτική χρήση (βραχυχρόνιες μισθώσεις, golden visa, κ.λπ.),

Τη γενικότερη αβεβαιότητα για την αγορά,

Την αυξημένη φορολογική επιβάρυνση στην ακίνητη περιουσία,

Και το συνολικό υψηλό κόστος διαβίωσης (π.χ. ενέργεια, συντήρηση).

Το αποτέλεσμα είναι ότι το κόστος στέγασης απορροφά πλέον το 35,2% του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών (στοιχεία 2023), καθιστώντας την Ελλάδα μια από τις πιο ακριβές χώρες της Ε.Ε. ως προς την επιβάρυνση λόγω στέγασης.

Πολιτικές παρεμβάσεις και προγράμματα στήριξης

Η πολιτεία έχει αναγνωρίσει την ένταση του προβλήματος και προσπαθεί να αντιδράσει μέσω:

Προγραμμάτων στήριξης όπως το «Σπίτι μου ΙΙ» και το «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου», τα οποία στοχεύουν στη διευκόλυνση της πρόσβασης των νέων και ευάλωτων ομάδων στην πρώτη κατοικία και στην ενεργειακή αναβάθμιση του υφιστάμενου αποθέματος.

Εξετάζονται επίσης παρεμβάσεις για φορολογικές ελαφρύνσεις τόσο στην αγορά ακινήτων όσο και στα ενοίκια.

Παράλληλα, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προανήγγειλε νομοθετική πρωτοβουλία για την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, η οποία θα μπορούσε να αυξήσει την προσφορά κατοικιών στην αγορά.

Η θαλάσσια ασφάλεια στο Σ.Α. του ΟΗΕ

Όπως τώρα έγραφε ο Βηματοδότης. Ευρύτερο ενδιαφέρον που άπτεται των εθνικών μας δικαίων μαθαίνω ότι θα έχει η παρέμβαση την οποία θα κάνει την προσεχή Τρίτη στη Νέα Υόρκη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που θα προεδρεύσει στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η χώρα μας είναι ως γνωστόν εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη διετία 2025-2026 και αυτό τον μήνα προεδρεύει του Συμβουλίου. Με αυτή την αφορμή οργανώνεται η εκδήλωση Υψηλού Επιπέδου (signature event) της ελληνικής Προεδρίας η οποία έχει ως θέμα την θαλάσσια ασφάλεια.

Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι στην ίδια εκδήλωση θα μιλήσουν ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες αλλά και η Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Μελίνα Τραυλού. Η ελληνική πλευρά θέλει να αναδείξει τις απειλές για την θαλάσσια ασφάλεια και την ελεύθερη ναυσιπλοΐα, τη σημασία της θαλάσσιας ασφάλειας για τη διεθνή ειρήνη, σταθερότητα και ασφάλεια και τον ρόλο της Ελλάδας.