00:01 - 19/06/25

Ανταγωνιστικότητα

Για το έτος 2025, η Ελλάδα κατέγραψε πτώση τριών θέσεων στην Παγκόσμια Κατάταξη Ανταγωνιστικότητας, η οποία δημοσιεύεται σε ετήσια βάση από το διεθνούς κύρους Ινστιτούτο Διοικητικής Ανάπτυξης (IMD), με έδρα τη Λωζάνη της Ελβετίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της «Παγκόσμιας Επετηρίδας Ανταγωνιστικότητας» (World Competitiveness Yearbook – WCY) του IMD, τα οποία δημοσιοποίησε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), η χώρα μας τοποθετείται πλέον στην 50ή θέση μεταξύ 69 χωρών, έναντι της 47ης που κατείχε το 2024, καταγράφοντας μείωση της ανταγωνιστικότητάς της σε διεθνές επίπεδο.

Κατά την πενταετία 2021–2025, η θέση της Ελλάδας επιδεινώθηκε συνολικά κατά τέσσερις θέσεις, καθώς το 2021 βρισκόταν στην 46η θέση, ενώ το 2025 κατατάσσεται στην 50ή. Συνεχίζει, συνεπώς, να συγκαταλέγεται στις 20 χώρες με τις χαμηλότερες επιδόσεις ανταγωνιστικότητας παγκοσμίως.

Η Ελλάδα, σύμφωνα με την κατάταξη του IMD, προηγείται των εξής χωρών (ο αριθμός υποδηλώνει τη θέση κάθε χώρας στη συνολική κατάταξη από τις 69 χώρες που αξιολογήθηκαν):

50. Ελλάδα
51. Φιλιππίνες
52. Πολωνία
53. Κροατία
54. Κολομβία
55. Μεξικό
56. Κένυα
57. Βουλγαρία
58. Βραζιλία
59. Μποτσουάνα
60. Περού
61. Γκάνα
62. Αργεντινή
63. Σλοβακία
64. Νότια Αφρική
65. Μογγολία
66. Τουρκία
67. Νιγηρία
68. Ναμίμπια
69. Βενεζουέλα

Η επιδείνωση της θέσης της Ελλάδας αποδίδεται σε αρνητικές μεταβολές σε τρεις από τις τέσσερις βασικές κατηγορίες δεικτών που λαμβάνει υπόψη η μεθοδολογία της Επετηρίδας Ανταγωνιστικότητας του IMD, καθώς και σε στασιμότητα στην τέταρτη.

Αναλυτικότερα, η Ελλάδα σημείωσε τις εξής μεταβολές ανά κατηγορία:

Επιχειρηματική Αποτελεσματικότητα: Υποχώρησε κατά 9 θέσεις, από την 44η το 2024 στην 53η το 2025.

Οικονομική Αποδοτικότητα: Μειώθηκε κατά 1 θέση, από την 52η το 2024 στην 53η το 2025.

Κυβερνητική Αποτελεσματικότητα: Υποχώρησε επίσης κατά 1 θέση, από την 52η το 2024 στην 53η το 2025.

Υποδομές: Παρέμεινε αμετάβλητη στην 40ή θέση.

Η πρόεδρος του ΣΒΕ, Λουκία Σαράντη, σχολίασε τα αποτελέσματα της κατάταξης, επισημαίνοντας:

«Η διαχρονικά χαμηλή ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας. Παρότι έχουν γίνει βήματα μεταρρυθμίσεων, ζητήματα όπως η γραφειοκρατία, η καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης και το υψηλό κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων εξακολουθούν να υπονομεύουν την παραγωγικότητα και την προσέλκυση επενδύσεων.»

Η κα. Σαράντη τόνισε πως η θέση της βιομηχανίας στο παραγωγικό μοντέλο της χώρας συνδέεται άρρηκτα με τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα. Η απουσία συνεκτικής στρατηγικής για την ενίσχυση του μεταποιητικού τομέα, οι περιορισμένες επενδύσεις σε καινοτομία και τεχνολογία, καθώς και τα διαρθρωτικά εμπόδια, αποδυναμώνουν τη δυνατότητα της Ελλάδας να ενισχύσει τις εξαγωγές της, να πετύχει βιώσιμη ανάπτυξη και να δημιουργήσει ποιοτικές θέσεις εργασίας.

Για τον ΣΒΕ, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας – και κατ’ επέκταση της παραγωγικής δυναμικής της χώρας – απαιτεί την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, τη διαμόρφωση ενός επιχειρηματικά φιλικού περιβάλλοντος και τη μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, όπου η βιομηχανία θα διαδραματίζει κεντρικό ρόλο.

Η ίδια επεσήμανε ότι, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί σχετικές μελέτες και έχουν υποβληθεί προτάσεις από τους αρμόδιους φορείς – μεταξύ αυτών και από τον ΣΒΕ – προς την Πολιτεία, η εξειδίκευση της εθνικής στρατηγικής για τη βιομηχανία παραμένει σε εκκρεμότητα. Υπογράμμισε επίσης την ανάγκη επανενεργοποίησης της Κυβερνητικής Επιτροπής Βιομηχανίας και των αντίστοιχων Ομάδων Εργασίας, ώστε να προχωρήσει η διαμόρφωση της νέας βιομηχανικής πολιτικής.

Σε μια περίοδο έντονης διεθνούς αστάθειας και ανατροπών στις οικονομικές ισορροπίες, η βιομηχανία – και ευρύτερα ο επιχειρηματικός κόσμος – χρειάζονται ουσιαστική υποστήριξη, ώστε να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να ανταποκριθούν στις σύνθετες προκλήσεις

Ο ΣΒΕ, στο πλαίσιο αυτό, δίνει έμφαση στους εξής άξονες

Αντιμετώπιση του υψηλού κόστους ενέργειας και των ακραίων διακυμάνσεων στις τιμές ρεύματος, με ιδιαίτερη έμφαση στην αναβάθμιση των υποδομών στην περιφέρεια.

Επίλυση του προβλήματος έλλειψης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, με διασύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, ενεργό συμμετοχή της επιχειρηματικής κοινότητας στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και μεταρρύθμιση του Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

Μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων και της μονοδιάστατης αναπτυξιακής προσέγγισης.

Εκσυγχρονισμός των υποδομών, ιδιαίτερα σε λιμάνια και σιδηροδρομικές συνδέσεις, που είναι κρίσιμες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την προσέλκυση επενδύσεων.

Ενίσχυση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας, μέσω επενδύσεων στην καινοτομία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την πράσινη μετάβαση, με παράλληλη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδοτικά εργαλεία.

Δημιουργία πιο φιλικού ρυθμιστικού περιβάλλοντος, με μείωση της γραφειοκρατίας, επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης και μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.

Η κα. Σαράντη κατέληξε λέγοντας:

«Η ρεαλιστική προσέγγιση των παραπάνω προτεραιοτήτων και η ουσιαστική τους εφαρμογή μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη θωράκιση των επιχειρήσεών μας και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας. Ο ΣΒΕ θα συνεχίσει να εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση.»

Μισθοί

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ΓΣΕΕ τώρα, παρότι έχουν περάσει πάνω από δεκαπέντε χρόνια από την οικονομική κρίση, οι αμοιβές στην Ελλάδα εξακολουθούν να κυμαίνονται σε επίπεδα που δεν διασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για σημαντική μερίδα των εργαζομένων.

Κατά το διάστημα 2009–2024, ο μέσος πραγματικός ετήσιος μισθός μειώθηκε κατά 32,8%. Ακόμη και στην πενταετία 2019–2024, καταγράφεται πτώση 1,1%, παρά την αύξηση 2,9% μόνο την τελευταία διετία (2023–2024).

Το ΑΕΠ αυξήθηκε πραγματικά κατά 2,3% το 2024, με θετική συμβολή από την ιδιωτική κατανάλωση (+1,5%) και τις επενδύσεις (+0,7%). Αντίθετα, αρνητική επίδραση είχαν η δημόσια κατανάλωση (-0,8%) και οι καθαρές εξαγωγές (-2%). Ωστόσο, η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι το δεύτερο φτωχότερο κράτος-μέλος της ΕΕ, αν συνεκτιμηθούν το ύψος των εισοδημάτων και το κόστος ζωής.

Ανισότητες σε εισόδημα και παραγωγή

Την τετραετία 2019–2023, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 8,3 δισ. ευρώ και η αντίστοιχη κατανάλωση κατά 7,9 δισ. ευρώ. Όμως, οι πραγματικοί μισθοί αυξήθηκαν μόνο κατά 130 εκατ. ευρώ, ενώ τα έσοδα από αυτοαπασχόληση αυξήθηκαν κατά 2,6 δισ. και τα εισοδήματα από περιουσία κατά 4,5 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα είχε τη δεύτερη μικρότερη συμβολή των μισθών στην αύξηση των πραγματικών πρωτογενών εισοδημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ταυτόχρονα, η μέση μηνιαία πραγματική κατανάλωση των εργαζομένων παρέμεινε αμετάβλητη, των αυτοαπασχολούμενων μειώθηκε, ενώ των εργοδοτών αυξήθηκε σημαντικά – σχεδόν διπλασιάστηκε σε σχέση με εκείνη των μισθωτών.

Αναντιστοιχία μισθών - παραγωγικότητας

Παρά τη βελτίωση της παραγωγικότητας κατά 1,2% μεταξύ 2019–2024, το μέσο πραγματικό ωρομίσθιο υποχώρησε κατά 4,7%. Από τους έντεκα κύριους τομείς της οικονομίας, η παραγωγικότητα αυξήθηκε στους οκτώ, όμως μόνο σε δύο αυξήθηκαν τα ωρομίσθια.

Το αποτέλεσμα είναι πως το ποσοστό των κερδών στο ΑΕΠ ανήλθε το 2024 στο 50,2%, έναντι 41% κατά μέσο όρο στην ΕΕ, ενώ το ποσοστό των μισθών μειώθηκε αισθητά. Η αύξηση του αποπληθωριστή του ΑΕΠ οφείλεται κυρίως στη διεύρυνση της κερδοφορίας, με τις εισαγωγές να ακολουθούν και τις μισθολογικές δαπάνες να έχουν μικρότερη συμβολή στον σχηματισμό των τιμών.

Δυσμενείς συνέπειες για τους μισθωτούς

Το 2024, το ποσοστό μισθωτών που βιώνουν σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση ανήλθε στο 8,8%, αυξημένο από το 8% το 2023, τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν μόλις 3,8%. Η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη χειρότερη θέση στην ΕΕ, μετά τη Βουλγαρία.

Επιπλέον, καταγράφονται τα εξής ανησυχητικά στοιχεία:

Το 29,3% των μισθωτών δεν μπορούσε να διαθέσει ούτε ένα μικρό ποσό για προσωπικές ανάγκες (έναντι 27,9% το 2023).

Το 23,5% δήλωσε πως αδυνατεί να συμμετάσχει σε τακτικές δραστηριότητες αναψυχής.

Το ποσοστό υποκειμενικής φτώχειας στους μισθωτούς έφτασε το 57,1%, το υψηλότερο στην ΕΕ και 28,6 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από την επόμενη χώρα (Βουλγαρία).

Συμπέρασμα

Παρά την ανάκαμψη του ΑΕΠ και τη συγκρατημένη αύξηση της κατανάλωσης, οι μισθοί παραμένουν στάσιμοι, ενώ η κατανομή υπέρ των κερδών επιτείνεται. Η οικονομική ανάπτυξη δεν μεταφράζεται σε βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης για τη μεγάλη πλειονότητα των εργαζομένων.

Καραμανλής - Σαμαράς: Ρουκέτες από τους δύο πρώην πρωθυπουργούς της ΝΔ

Πάμε τώρα να δούμε τα όσα έγραψε στην Ημερησία ο πολιτικός ανταποκριτής της εφημερίδας, Διαμαντής Σεϊτανίδης.

Ευθείες βολές εναντίον της πολιτικής της σημερινής κυβέρνησης περιείχαν οι ομιλίες των πρώην πρωθυπουργών, Κώστα Καραμανλή και Α. Σαμαρά, οι οποίοι μαζί με τον πρώην υπουργό Αλέκο Παπαδόπουλο, παρουσίασαν το νέο βιβλίο του Σταύρου Λυγερού για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ο Κώστας Καραμανλής, που πήρε πρώτος τον λόγο, έκανε μια εισαγωγική αναφορά στο βιβλίο και στη συνέχεια επικέντρωσε την ομιλία του στις ευθύνες της Δύσης για τον πόλεμο, στη συμπεριφορά της έναντι της Ρωσίας σε σύγκριση με αυτήν έναντι της Τουρκίας, και στην κριτική του σε κυβερνητικούς χειρισμούς στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής.

Καραμανλής: «Στρατηγική ήττα για τη Δύση»

#Ειδικότερα, ο κ. Καραμανλής απέδωσε την κρίση στην ανατολική Ευρώπη στη στάση των δυτικών κρατών κατά την κρίση του 2014 και στη μη τήρηση των συμφωνιών του Μινσκ. Χαρακτήρισε τον πόλεμο εκεί ως «στρατηγικού χαρακτήρα ήττα για τη συλλογική Δύση» και εξέφρασε την άποψη ότι ο ανταγωνισμός της με τη Ρωσία κι όχι η υπηρέτηση αρχών και αξιών προσδιόρισε τη στάση της Δύσης στον πόλεμο.

Σημείωσε επίσης ότι οι ΗΠΑ δείχνουν τάσεις συνεργασίας με τη Ρωσία, ενώ η Ευρώπη ακολουθεί τις εξελίξεις ασθμαίνοντας. Πρόσθεσε ότι ο κίνδυνος για την Ευρώπη δεν προέρχεται μόνο από Ανατολάς (Ρωσία), αλλά και από το Νότο (Τουρκία). Χαρακτήρισε «εξωφρενική» τη συμμετοχή της Άγκυρας στην αμυντική ομπρέλα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία δαιμονοποιεί τη Ρωσία και κατευνάζει την Τουρκία.

Αναφερόμενος στο τι πρέπει να κάνει στις σημερινές συνθήκες η Ελλάδα, ο πρώην πρωθυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη να ενισχύσουμε τις αποτρεπτικές μας ικανότητες, καθώς η σημερινή Τουρκία χαρακτηρίζεται από αναθεωρητισμό και επιθετικότητα, ενώ συνεχίζει τον ρόλο του «επιτήδειου ουδέτερου» (αναφερόμενος στο γνωστό, ομότιτλο βιβλίο του Φρανκ Βέμπερ).

Ο κ. Καραμανλής στάθηκε ιδιαίτερα στο ότι η Τουρκία, κατά τη γνώμη του, δεν πρέπει να έχει καμία συμμετοχή στους μελλοντικούς αμυντικούς σχεδιασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία εκβιάζει με όποιο μοχλό πίεσης διαθέτει. Πρόσθεσε ότι στα μάτια των Ευρωπαίων η Τουρκία περνιέται για «πολύφερνη νύφη».

Τέλος, άσκησε κριτική στην επιλογή της χώρας μας να στηρίξει την Ουκρανία χωρίς να εξασφαλίσει οφέλη από αυτή την ενέργεια, ενώ εξέφρασε την εκτίμηση ότι κακώς η Διακήρυξη των Αθηνών και τα «ήρεμα νερά» εμποδίζουν την ανάδειξη του αναθεωρητικού και επιθετικού χαρακτήρα της Τουρκίας. Επίσης θεώρησε «εξωφρενικό» να αναστέλλεται η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών του Αιγαίου, να μην μπορούμε να καταπολεμήσουμε το τουρκολιβυκό μνημόνιο και να καταθέτει η Τουρκία το δικό της θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό με διχοτομημένο το Αιγαίο. Έκλεισε, δε, την ομιλία του διαβλέποντας ένα σοβαρό κίνδυνο: ανεπαισθήτως να περιέλθει η χώρα σε μη αναστρέψιμη εξάρτηση από την Τουρκία, υπό την έννοια ότι τίποτα να μην μπορεί να γίνει στο Αιγαίο χωρίς την έγκρισή της.

Σαμαράς: Την κυβέρνηση ενδιαφέρει μόνο η επικοινωνία

Η ομιλία του Α. Σαμαρά, που ακολούθησε, κινήθηκε στην ίδια θεματολογία με εκείνη του Κ. Καραμανλή. Απλώς ο δεύτερος ομιλητής έκανε μερικές πρόσθετες παρατηρήσεις, όπως ο παραλληλισμός της «σωστής πλευράς της ιστορίας» στο ουκρανικό με τα ελληνικά 1821 και το 1940, ή ότι η Ελλάδα έγινε «βασιλικότερη του βασιλέως» στην υποστήριξη της Ουκρανίας.

Στη συνέχεια προχώρησε σε ευθεία επίθεση εναντίον της κυβέρνησης Μητσοτάκη, λέγοντας ότι η Τουρκία μετέχει στο πρόγραμμα SAFE επειδή η Ελλάδα τη θεωρεί φίλη της, ότι τη χώρα μας υπό τη σημερινή της ηγεσία δεν την υπολογίζουν ούτε οι εχθροί της ούτε οι φίλοι της. Παράλληλα προσπάθησε να παρουσιάσει κομμάτια της «πλατφόρμας Τραμπ» επί το ελληνικότερο, όταν επιτέθηκε στην πράσινη μετάβαση υποστηρίζοντας τους υδρογονάνθρακες, όταν ξιφούλκησε εναντίον των «λαθρομεταναστών» επικαλούμενος το δημογραφικό, ακόμα κι όταν έφερε ως παράδειγμα της αντίθεσής του στη Νέα Δημοκρατία, τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών.

Χαρακτήρισε την κυβέρνηση «καλούς μαθητές» που μετατρέπονται σε «χρήσιμους ηλίθιους» και ως απόδειξη των λεγομένων του ως προς την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, έφερε δηλώσεις του Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως.

Στο τέλος, ο Α. Σαμαράς είπε ότι το μόνο που ενδιαφέρει την κυβέρνηση είναι η επικοινωνία, και ότι η αντιπολίτευση «πετάει χαρταετό», και απάντησε στην προχθεσινή ρήση του Κυριάκου Μητσοτάκη περί «αυτόκλητων συμβουλατόρων του καναπέ», λέγοντάς του να μην στενοχωριέται και να συνεχίσει να ακούει τους κ.κ. Γεραπετρίτη, Ντόκο και το υπόλοιπο ΕΛΙΑΜΕΠ.

Παρέμβαση Αλέκου Παπαδόπουλου

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο τρίτος ομιλητής, Αλέκος Παπαδόπουλος, με τη διαφορά ότι η δική του ομιλία ήταν σε ποσοστό άνω του 80% προσανατολισμένη στο τι συμβαίνει στην Ουκρανία, που ήταν και το θέμα του βιβλίου.