00:01 - 24/02/25

Ελληνική Οικονομία – Φόροι

Θα ξεκινήσουμε την εβδομάδα με μια τελευταία ανάλυση για την ελληνική οικονομία και τους φόρους.

Συγκεκριμένα,

Η «διαφοροποιημένη» φορολογία βελτιώνει αποτελεσματικά την κοινωνική ευημερία τόσο ως προς την ποιότητα ζωής των ανθρώπων όσο και ως προς το καθαρό εθνικό εισόδημα, διαπιστώνει έρευνα του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ).

Σύμφωνα με τη μελέτη, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επιπτώσεις των (διαφοροποιημένων) «φόρων αμαρτίας» στον καπνό, τα αλκοολούχα ποτά, τη ζάχαρη, τα αναψυκτικά και το πρόχειρο/γρήγορο φαγητό, ως προς τον ρόλο τους στη βελτίωση τόσο της ανθρώπινης ευημερίας όσο και των κρατικών εσόδων.

Σε αυτή τη βάση, ένα υπάρχον εργαλείο με παράγοντες προσδιορισμού της κοινωνικής ευημερίας θα μπορούσε να εξελιχθεί κατάλληλα για να συμπεριλάβει σε αυτούς και τη «διαφοροποιημένη φορολογία».

H διαφοροποίηση των φόρων κατανάλωσης με βάση τις αρνητικές εξωτερικότητες των διαφόρων τύπων προϊόντων (για παράδειγμα καπνού) φαίνεται να είναι πιο επωφελής από την εφαρμογή ενός ενιαίου φόρου κατανάλωσης σε όλους τους τύπους προϊόντων καπνού. Στην τρέχουσα Ανάλυση Επικαιρότητας εξετάζονται οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης, με ιδιαίτερη έμφαση στη διαφοροποίηση των «φόρων αμαρτίας» ως ένα εργαλείο βελτίωσης της κοινωνικής ευημερίας.

Το συνολικό ποσό των κρατικών εσόδων, σε συνδυασμό με το μέγεθος των κρατικών δαπανών, καθορίζει αν το κράτος θα έχει δημοσιονομικό πλεόνασμα ή έλλειμμα

Οι «φόροι της αμαρτίας»

Ειδικότερα, όπως επισημαίνει το ΚΕΠΕ, προκειμένου να ενισχυθεί η πρόοδος και η οικονομική ανάπτυξη ενός κράτους, οι κυβερνήσεις χρειάζονται βιώσιμες πηγές χρηματοδότησης για κοινωνικά προγράμματα και δημόσιες επενδύσεις.

Για παράδειγμα, προγράμματα που παρέχουν υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, υποδομές και άλλες υπηρεσίες είναι κρίσιμα για την επίτευξη του στόχου μιας ευημερούσας, λειτουργικής και οργανωμένης κοινωνίας. Και αυτά απαιτούν από τις κυβερνήσεις να αυξάνουν τα φορολογικά έσοδα. Τα φορολογικά έσοδα αποτελούν τη κύρια πηγή εσόδων για το κράτος και λειτουργούν ως βασικό εργαλείο για την εφαρμογή της δημοσιονομικής πολιτικής.

Το συνολικό ποσό των κρατικών εσόδων, σε συνδυασμό με το μέγεθος των κρατικών δαπανών, καθορίζει αν το κράτος θα έχει δημοσιονομικό πλεόνασμα ή έλλειμμα. Η φορολογία δεν χρηματοδοτεί μόνο τα δημόσια αγαθά και τις υπηρεσίες, αλλά είναι επίσης ένα βασικό συστατικό της κοινωνικής «σύμβασης» μεταξύ των πολιτών και της οικονομίας. Ο τρόπος με τον οποίο αντλούνται και δαπανώνται οι φόροι μπορεί να καθορίσει την ίδια τη νομιμότητα μιας κυβέρνησης.

Η φορολογία δεν περιορίζεται στην αύξηση των δημοσίων εσόδων, αλλά λειτουργεί και ως εργαλείο για μια πιο υπεύθυνη και βιώσιμη ανάπτυξη.

Ελληνική Οικονομία – Φόροι (2)

Ο ρόλος των φορολογικών εσόδων

Ωστόσο, τα φορολογικά έσοδα, πέρα από τον ρόλο τους στη χρηματοδότηση διαφόρων κρατικών δαπανών, αποτελούν επίσης ένα σημαντικό εργαλείο της οικονομικής πολιτικής για την αντιμετώπιση αρνητικών «εξωτερικοτήτων». Μέσω της φορολογίας, οι κυβερνήσεις μπορούν να επηρεάσουν τις οικονομικές δραστηριότητες και να μειώσουν τις αρνητικές συνέπειες που προκύπτουν από αυτές, όπως η ρύπανση του περιβάλλοντος, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, οι κίνδυνοι για την υγεία που, κατ’ επέκταση, επιβαρύνουν το δημόσιο σύστημα υγείας, ή η υπερκατανάλωση φυσικών πόρων.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης (ΕΦΚ) και ιδιαίτερα η «διαφοροποιημένη» φορολογία εφαρμόζουν ειδικούς συντελεστές σε προϊόντα με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία ή το περιβάλλον, ενισχύοντας τον ρυθμιστικό ρόλο της φορολογικής πολιτικής. Στόχος τους είναι η προώθηση βιώσιμων επιλογών, τόσο από τους καταναλωτές όσο και από τους παραγωγούς, ενσωματώνοντας το κοινωνικό κόστος της κατανάλωσης.

Έτσι, η φορολογία δεν περιορίζεται στην αύξηση των δημοσίων εσόδων, αλλά λειτουργεί και ως εργαλείο για μια πιο υπεύθυνη και βιώσιμη ανάπτυξη (Pigou, 1920).

Επιπρόσθετα, η «διαφοροποιημένη» φορολογία βελτιώνει αποτελεσματικά την κοινωνική ευημερία τόσο ως προς την ποιότητα ζωής των ανθρώπων (Puska, 2024) όσο και ως προς το καθαρό εθνικό εισόδημα (Pigou, 1920). Υπό αυτό το πρίσμα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επιπτώσεις των (διαφοροποιημένων) «φόρων αμαρτίας» στον καπνό, τα αλκοολούχα ποτά, τη ζάχαρη, τα αναψυκτικά και το πρόχειρο/γρήγορο φαγητό, ως προς τον ρόλο τους στη βελτίωση τόσο της ανθρώπινης ευημερίας όσο και των κρατικών εσόδων (Puska, 2024 ˙ Summan et al., 2020).

Σε αυτή τη βάση, ένα υπάρχον εργαλείο με παράγοντες προσδιορισμού της κοινωνικής ευημερίας (Λεριού, 2016) θα μπορούσε να εξελιχθεί κατάλληλα για να συμπεριλάβει σε αυτούς και την «διαφοροποιημένη φορολογία». H διαφοροποίηση των φόρων κατανάλωσης με βάση τις αρνητικές εξωτερικότητες των διαφόρων τύπων προϊόντων (για παράδειγμα καπνού) φαίνεται να είναι πιο επωφελής από την εφαρμογή ενός ενιαίου φόρου κατανάλωσης σε όλους τους τύπους προϊόντων καπνού.

Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης

Παρόλο που οι ΕΦΚ αποτελούν ένα καλά εδραιωμένο εργαλείο φορολογικής πολιτικής με μακροχρόνια εφαρμογή (Atkinson and Stiglitz, 1976), δεν είναι ευρέως  αναγνωρίσιμοι από το ευρύ κοινό (ή συχνά συνδέονται αποκλειστικά με τη φορολογία καυσίμων), έχουν αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία για τους φορείς χάραξης οικονομικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια. Αυτό οφείλεται στη σημαντικά αυξανόμενη ευαισθητοποίηση σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον από την κατανάλωση συγκεκριμένων προϊόντων τα τελευταία χρόνια (Cnossen, 2010).

Αξίζει να αναφερθεί πως τα έσοδα από τον ΕΦΚ ανήλθαν σε 11,5% επί του συνόλου των φορολογικών εσόδων το 2023, ενώ κατά την περίοδο 2018-2023 ανήλθαν κατά μέσο όρο στο 13,5%. Συγκεκριμένα, τα έσοδα από ΕΦΚ ανήλθαν σε € 7,01 δισ. το 2023, σημειώνοντας αύξηση κατά 0,5% σε σχέση με το 2022 (€ 6,98 δισ.), κατά 5,4% σε σχέση με το 2021 (€ 6,65 δισ.) και κατά 11,3% σε σχέση με το 2020 (€ 6,30 δισ.). Το ποσοστό αυτό υπογραμμίζει τη σημαντική συμβολή των ΕΦΚ στη διαμόρφωση των συνολικών φορολογικών εσόδων. Παράλληλα, καταγράφεται σταθερά αυξητική τάση στα συνολικά φορολογικά έσοδα από το 2018 έως το 2023, με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας (Διάγραμμα 1, μπλε μπάρες). 

Συμπεράσματα

Τα φορολογικά έσοδα, πέρα από βασική πηγή κρατικών εσόδων, αποτελούν και σημαντικό εργαλείο οικονομικής πολιτικής για τη ρύθμιση της κατανάλωσης και τη μείωση αρνητικών εξωτερικοτήτων και επομένως για τη βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας.

Ιδιαίτερα, οι ΕΦΚ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των συνολικών φορολογικών εσόδων, με τα έσοδα από αυτούς να παρουσιάζουν σταθερή αύξηση τα τελευταία έτη. Η σταδιακή ενίσχυση των φορολογικών πολιτικών και η αυξητική τάση των εσόδων από τους ΕΦΚ υπογραμμίζουν τον ρόλο της φορολογίας όχι μόνο ως πηγής κρατικών εσόδων, αλλά και ως μηχανισμού διαμόρφωσης συμπεριφορών με στόχο τη μείωση των αρνητικών εξωτερικοτήτων.

Σε αυτό το πλαίσιο, η «διαφοροποιημένη» φορολογία αποτελεί ένα εξειδικευμένο εργαλείο δημοσιονομικής πολιτικής, το οποίο εφαρμόζει διαφοροποιημένους φορολογικούς συντελεστές σε προϊόντα που συνδέονται με επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία ή το περιβάλλον, ενισχύοντας έτσι τον ρυθμιστικό ρόλο της φορολογικής πολιτικής και προωθώντας τη βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας.

Η «διαφοροποιημένη» φορολογία στοχεύει στο να επηρεάσει τη συμπεριφορά των καταναλωτών και να ενθαρρύνει την καινοτομία από την πλευρά των παραγωγών, ωθώντας τους προς πιο υγιεινές ή λιγότερο επιβλαβείς επιλογές. Αυτού του είδους η φορολόγηση αναγνωρίζει ότι η αλλαγή στις συνήθειες δεν επιτυγχάνεται μόνο με την πλήρη εγκατάλειψη ορισμένων επιβλαβών προϊόντων ή ουσιών, αλλά και με τη μετάβαση σε ασφαλέστερες εναλλακτικές.

Για παράδειγμα, οι καταναλωτές μπορεί να στραφούν από ροφήματα με ζάχαρη σε φυσικούς χυμούς ή από τα παραδοσιακά τσιγάρα σε εναλλακτικά προϊόντα καπνού χωρίς καύση. Η αποτελεσματικότητα της διαφοροποιημένης φορολογίας βασίζεται στην ικανότητα αναγνώρισης μιας συγκεκριμένης ουσίας που θεωρείται επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον. Για παράδειγμα, στα προϊόντα καπνού και νικοτίνης, κριτήριο μπορεί να είναι η ύπαρξη ή η απουσία καύσης, ενώ στα οινοπνευματώδη ποτά, η περιεκτικότητα σε αιθανόλη. Επιπλέον, η επιτυχία αυτών των φορολογικών πολιτικών επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η ελαστικότητα της ζήτησης, που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους στις φορολογικές αλλαγές.

Συνοψίζοντας, η διαφοροποιημένη επιβολή των «φόρων αμαρτίας» συμβάλλει ουσιαστικά στη βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας, τόσο σε επίπεδο ποιότητας ζωής όσο και ως προς την ενίσχυση του καθαρού εθνικού εισοδήματος. Υπό αυτό το πρίσμα, η στοχευμένη φορολογική πολιτική μπορεί να ενσωματωθεί ως κρίσιμος παράγοντας σε ένα εργαλείο αξιολόγησης της κοινωνικής ευημερίας, υποστηρίζοντας τη διαμόρφωση τεκμηριωμένων πολιτικών αποφάσεων για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και την οικονομική άνθηση.

Αγορά Ενέργειας

Πάμε σε μια ανάλυση τώρα για την αγορά ενέργειας.

Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια καίρια στιγμή για το ενεργειακό της μέλλον, καθώς η μετάβαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) επιταχύνεται, αλλάζοντας τον ενεργειακό χάρτη της χώρας. Το 2024 αποτέλεσε σημείο καμπής, με τις ΑΠΕ να καλύπτουν το 55,3% της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Για πρώτη φορά, η χώρα παρουσίασε ενεργειακό πλεόνασμα 307 MWh, μειώνοντας την εξάρτηση από εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας και ενισχύοντας τη θέση της μεταξύ των ταχύτερα αναπτυσσόμενων ευρωπαϊκών χωρών στον τομέα της βιώσιμης ενέργειας.

Ωστόσο, αυτή η ραγδαία ανάπτυξη συνοδεύεται από σημαντικές προκλήσεις, οι οποίες, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορεί να επιβραδύνουν την πρόοδο. Σύμφωνα με την έκθεση της διαΝΕΟσις «Προκλήσεις και Προοπτικές της Διείσδυσης των ΑΠΕ στην Ελληνική Ηλεκτροπαραγωγή», το ενεργειακό σύστημα της χώρας αντιμετωπίζει σοβαρές αδυναμίες:

Ελλείψεις στις υποδομές αποθήκευσης ενέργειας, απαραίτητες για τη σταθεροποίηση του δικτύου και τη βέλτιστη αξιοποίηση της μεταβλητής παραγωγής των ΑΠΕ.

Ένα γηρασμένο και κορεσμένο δίκτυο μεταφοράς και διανομής, που περιορίζει την ενσωμάτωση καθαρής ενέργειας και επιβαρύνει το σύστημα.

Ανεπαρκής διασύνδεση με το διεθνές δίκτυο, περιορίζοντας τις εξαγωγές πλεονάζουσας πράσινης ενέργειας και μειώνοντας τη συνολική ενεργειακή ευελιξία της χώρας.

Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι: είτε θα εκμεταλλευτεί τις δυνατότητές της, επενδύοντας σε δίκτυα, αποθήκευση και διασυνδέσεις, είτε η ενεργειακή της μετάβαση θα ανακοπεί από τα όρια ενός κορεσμένου συστήματος.

Τέσσερις κρίσιμες προτάσεις

Αναβάθμιση του ηλεκτρικού δικτύου

Η αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ έχει δημιουργήσει έντονα προβλήματα κορεσμού, οδηγώντας σε σημαντικές περικοπές παραγωγής καθαρής ενέργειας. Σύμφωνα με την έκθεση, το 2024 περίπου 860 GWh πράσινης ενέργειας δεν απορροφήθηκαν από το σύστημα, έναντι 228 GWh το 2023, λόγω περιορισμών στη χωρητικότητα του δικτύου, σημειώνοντας αύξηση 277,2%. Παράλληλα, οι τεχνικές απώλειες έφτασαν το 11,4% της συνολικής μεταφερόμενης ενέργειας, με τους μετασχηματιστές να λειτουργούν στα όρια τους.

Η διαΝΕΟσις προτείνει στοχευμένες επενδύσεις στην αναβάθμιση του συστήματος μεταφοράς και διανομής, μέσω της επέκτασης των γραμμών 400 kV και 150 kV, καθώς και της αντικατάστασης των κορεσμένων μετασχηματιστών. Επιπλέον, προτείνεται η ανάπτυξη έξυπνων δικτύων (smart grids) για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της ενέργειας.

Ανάπτυξη υποδομών αποθήκευσης ενέργειας

Η ανεπαρκής αποθήκευση αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους περιορισμούς στη διείσδυση των ΑΠΕ. Παρά την ύπαρξη 700 MW αντλησιοταμίευσης και την κατασκευή του σταθμού της Αμφιλοχίας (680 MW), η δυναμικότητα παραμένει ανεπαρκής. Σύμφωνα με την έκθεση, αν υπήρχαν περισσότερες αποθηκευτικές μονάδες, το ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ το 2024 θα είχε φτάσει το 57% αντί του 55,3%, ενώ η χώρα θα μπορούσε να είχε εξάγει 1,1 TWh επιπλέον καθαρής ενέργειας.

Η διαΝΕΟσις προτείνει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης αποθήκευσης, που περιλαμβάνει μεγάλες συστοιχίες μπαταριών, νέους αντλησιοταμιευτικούς σταθμούς και υβριδικά συστήματα που θα συνδυάζουν ΑΠΕ και αποθήκευση.

Ενίσχυση των διεθνών διασυνδέσεων

Η περιορισμένη διασύνδεση του ηλεκτρικού δικτύου με άλλες χώρες εμποδίζει την αξιοποίηση του πλεονάζοντος δυναμικού ΑΠΕ. Οι υφιστάμενες διασυνδέσεις δεν επαρκούν για την εξαγωγή πράσινης ενέργειας, ενώ η δυνατότητα εισαγωγής ενέργειας όταν η ζήτηση ξεπερνά την παραγωγή είναι περιορισμένη.

Η διαΝΕΟσις προτείνει την ενίσχυση των διασυνδέσεων με αγορές-κλειδιά, όπως η Ιταλία, η Τουρκία, τα Βαλκάνια, αλλά και μέσω έργων όπως το Great Sea Interconnector (Ελλάδα - Κύπρος - Ισραήλ) και το GREGY (μεταφορά ηλιακής ενέργειας από την Αίγυπτο).

Επιτάχυνση αδειοδοτήσεων και μείωση γραφειοκρατίας

Η χρονοβόρα και πολύπλοκη αδειοδοτική διαδικασία αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και των υποδομών τους. Οι καθυστερήσεις στις εγκρίσεις, τις απαλλοτριώσεις και τις διοικητικές διαδικασίες επιβραδύνουν κρίσιμα έργα, περιορίζοντας τη δυναμική της ενεργειακής μετάβασης.

Η διαΝΕΟσις προτείνει δραστική απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης, επιτάχυνση της υλοποίησης ενεργειακών υποδομών και μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την ταχύτερη απορρόφηση επενδύσεων στον τομέα των ΑΠΕ.

Χωρίς ουσιαστικές παρεμβάσεις, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει πολύτιμες ευκαιρίες, ενώ η πορεία της προς ένα πιο βιώσιμο και ανταγωνιστικό ενεργειακό μέλλον θα αντιμετωπίσει σοβαρά εμπόδια. 

Χρέος

Το σπιράλ χρέους που ταλανίζει πολλές οικονομίες της Ευρώπης προκαλεί τρόμο σε όλη την Ένωση με τον υποψήφιο καγκελάριο της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, να εκφράζει ανοιχτά τις ανησυχίες του για το ενδεχόμενο η γηραιά ήπειρος να οδηγείται σε ακόμη μια οικονομική κρίση.

«Δεν μπορούμε να είμαστε τόσο απρόσεκτοι με τα δημόσια οικονομικά μας, όπως κάποιοι άλλοι, έχω αρχίσει να ανησυχώ πολύ», είπε (Politico) ο Μερτς σπέρνoντας τα δαιμόνια της ανησυχίας σε όλο το μπλοκ που απεύχεται να βιώσει ανάλογες καταστάσεις με αυτές προ μιας δεκαετίας.

Η Ευρώπη βρίσκεται στο χείλος μιας νέας οικονομικής κρίσης, προειδοποιεί ο Φρίντριχ Μερτς

Ο πιθανός επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, απέφυγε να κατονομάσει τις άλλες χώρες για τις οποίες μιλούσε, αλλά είναι γνωστό πως έξι από αυτές -Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Βέλγιο, Ισπανία και Πορτογαλία- έχουν χρέος μεγαλύτερο από το ετήσιο ΑΕΠ τους.

«Η επόμενη χρηματοπιστωτική κρίση έρχεται σίγουρα», δήλωσε. «Θα είναι μια κρίση δημόσιου χρέους. Δεν ξέρουμε πότε θα έρθει. Δεν ξέρουμε από πού θα έρθει, αλλά θα έρθει», συμπλήρωσε.

Η βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους

Με βάση τα τελευταία στοιχεία, όσον αφορά την Ελλάδα, θα πρέπει να σημειώσουμε, πως το ελληνικό δημόσιο χρέος βρίσκεται σε πορεία αποκλιμάκωσης. Σε απόλυτο μέγεθος, στο τέλος του 2024 το δημόσιο χρέος «έπεσε» στα 365 δισ. ευρώ ή 154% του ΑΕΠ, από 369 δισ. ή 164% του ΑΕΠ το 2023.

Ο ΟΔΔΗΧ, όπως έγραφε ο ΟΤ, εκτιμά ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες του Ελληνικού Δημοσίου διατηρούνται κάτω από το όριο του 10% του ΑΕΠ γεγονός που ενισχύει τη λεγόμενη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους. Παράλληλα, το ΔΝΤ έχει εκτιμήσει πως η Ιταλία αναμένεται να ισοφαρίσει την Ελλάδα σε επίπεδο δημοσίου χρέους (ως ποσοστό του ΑΕΠ) το 2028, ενώ το 2029 η χώρα μας αναμένεται να περάσει στη 2η θέση.

Από εκεί και πέρα, ο ΟΔΔΗΧ εκτιμά ότι το 2025 θα διαμορφωθούν στο 6,7% του ΑΕΠ ενώ έως το 2070 θα κυμαίνονται κατά μέσο όρο στο 6,1% του ΑΕΠ.

Οι συγκρατημένες δανειακές ανάγκες της Ελλάδος για την επόμενη χρονιά, αντιπαραβάλλονται με αυτές της Ιταλίας οι οποίες αγγίζουν το 25,5% του ΑΕΠ της χώρας και της Ισπανίας οι οποίες ανέρχονται στο 16,3% του ΑΕΠ της.

Ταυτόχρονα, η βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους το οποίο διαπιστώνεται ότι βρίσκεται σε καθοδική τροχιά θα διαμορφωθεί στο 146,8% του ΑΕΠ το 2025, ενισχύεται από πρόσθετους παράγοντες. Όπως το γεγονός ότι το 70% του αποθέματος χρέους κατέχεται από πιστωτές του επίσημου τομέα. Το χρέος παρουσιάζει μακροπρόθεσμο προφίλ ωρίμασης και χαμηλά επιτόκια σε σύγκριση με τους περισσότερους άλλους ομολόγους της ΕΕ.

Τα «αγκάθια» για την γερμανική οικονομία

Με το χρόνο να μετρά αντίστροφα για τις γερμανικές εκλογές οι δηλώσεις του Μερτς έρχονται εν μέσω συζητήσεων για μεταρρύθμιση του λεγόμενου «φρένου χρέους» της Γερμανίας, του αυστηρού δημοσιονομικού κανόνα που περιορίζει τον καθαρό διαρθρωτικό δανεισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο 0,35% του ΑΕΠ.

Η συζήτηση αυτή έχει καταστεί ακόμη πιο επείγουσα λόγω των πιέσεων των ΗΠΑ προς την ΕΕ να αυξήσει τη χρηματοδότηση της δικής της άμυνας.

Αυτό αποτελεί τεράστια πρόκληση για τη Γερμανία, καθώς οι πολιτικοί της εξακολουθούν να αναζητούν τρόπους για να τηρήσουν τη δέσμευση προς το ΝΑΤΟ να επενδύουν το ισοδύναμο του 2% του ΑΕΠ στην άμυνα μετά το 2027. Το Βερολίνο δημιούργησε ένα ειδικό ταμείο 100 δισ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό του γερμανικού στρατού μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, βοηθώντας την επίτευξη του στόχου, αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτών των χρημάτων έχει ήδη δεσμευτεί. Η χώρα θα χρειαστεί να δαπανά επιπλέον 30 δισ. ευρώ ετησίως, γράφει το Politico.

Covid 19 – Σύνδρομο

Χωρίς να χρειάζονται τώρα υπερβολές και ξορκίζοντας τις όποιες θεωρίες συνομωσίας. Πολύ ενδιαφέρον το παρακάτω θέμα:

Τα εμβόλια κατά της Covid-19 προσέφεραν σημαντική προστασία, αποτρέποντας εκατομμύρια θανάτους. Ωστόσο, σε έναν μικρό αριθμό ατόμων, ο εμβολιασμός φαίνεται να προκάλεσε ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως κόπωση, μειωμένη αντοχή, νοητική σύγχυση και ζάλη. Αυτή η κατάσταση, που έχει ονομαστεί «σύνδρομο μετά τον εμβολιασμό», αποτέλεσε αντικείμενο νέας, μικρής κλίμακας μελέτης, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times.

Σύμφωνα με τη μελέτη, ορισμένοι από τους πάσχοντες εμφανίζουν συγκεκριμένες βιολογικές αλλαγές, όπως διαφοροποιήσεις σε ανοσοποιητικά κύτταρα, επανενεργοποίηση του ιού Epstein-Barr (ο οποίος συνδέεται με τη λοιμώδη μονοπυρήνωση) και παρουσία μιας πρωτεΐνης του κορονοϊού στο αίμα τους. Ωστόσο, τα ευρήματα δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί σε επιστημονικό περιοδικό.

Η επικεφαλής της έρευνας, Akiko Iwasaki, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο Yale, τόνισε ότι η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο και δεν έχει προσδιορίσει με ακρίβεια τα αίτια της ασθένειας. Ανεξάρτητοι ειδικοί επεσήμαναν ότι τα ευρήματα δεν είναι από μόνα τους καθοριστικά, αλλά δεδομένης της επιστημονικής φήμης της ερευνητικής ομάδας, το θέμα αξίζει περαιτέρω διερεύνησης.

Ο John Wherry, διευθυντής του Ινστιτούτου Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, σημείωσε ότι είναι σημαντικό να κατανοηθεί καλύτερα αυτή η κατάσταση. Παρόλο που χιλιάδες άνθρωποι έχουν αναφέρει προβλήματα υγείας που αποδίδουν στα εμβόλια, το αποσπασματικό σύστημα υγείας των ΗΠΑ δυσχεραίνει την καταγραφή σπάνιων ανεπιθύμητων ενεργειών και την αποσαφήνιση του φαινομένου.

Η νέα μελέτη, αν και περιορισμένης κλίμακας, εντόπισε ενδιαφέροντα δεδομένα που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση, σύμφωνα με τον Gregory Poland, ειδικό στην ανοσολογία. Για τη διεξαγωγή της, η ερευνητική ομάδα της Iwasaki συνέλεξε, μεταξύ Δεκεμβρίου 2022 και Νοεμβρίου 2023, δείγματα αίματος από 42 άτομα με το σύνδρομο και 22 υγιείς εθελοντές. Οι πάσχοντες φάνηκαν να έχουν γενικά χαμηλότερα επίπεδα υγείας από τον μέσο όρο του πληθυσμού.

Η ανάλυση του ανοσοποιητικού τους συστήματος έδειξε ότι είχαν διαφορετικές αναλογίες ορισμένων ανοσοκυττάρων σε σχέση με την ομάδα ελέγχου, χωρίς όμως να έχει διευκρινιστεί πώς αυτά σχετίζονται με τα συμπτώματα. Λόγω της ομοιότητας ορισμένων συμπτωμάτων με εκείνα του long Covid, οι ερευνητές σύγκριναν επίσης τα δείγματά τους με αυτά 134 ατόμων που έπασχαν από long Covid και 134 υγιών ατόμων.

Όπως και στους ασθενείς με long Covid, η μελέτη διαπίστωσε επανενεργοποίηση του ιού Epstein-Barr σε άτομα με σύνδρομο μετά τον εμβολιασμό. Επιπλέον, βρέθηκαν αυξημένα επίπεδα της πρωτεΐνης ακίδας του κορονοϊού στο αίμα τους—ακόμα και 26 έως 709 ημέρες μετά τον εμβολιασμό—σε ποσότητες μεγαλύτερες από εκείνες των ατόμων με long Covid.

Η Iwasaki σημείωσε ότι είναι απίθανο τα εμβόλια mRNA να ευθύνονται για την παραμονή αυτής της πρωτεΐνης τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και υποστήριξε ότι κάποιος άλλος μηχανισμός συμβάλλει σε αυτό το φαινόμενο. Ο Wherry, από την πλευρά του, προειδοποίησε ότι τα ευρήματα πρέπει να ερμηνευθούν με προσοχή, καθώς η πρωτεΐνη ενδέχεται να προέρχεται από μη ανιχνευμένες μολύνσεις από Covid-19.

Παρά τις αβεβαιότητες, οι ειδικοί συμφωνούν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διαλευκανθεί το ζήτημα.