00:01 - 26/09/25

Ελληνική Οικονομία

Καμπανάκι για την πρόοδο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ) «Ελλάδα 2.0» έκρουσε ο αντιπρόεδρος της Τράπεζας της Ελλάδος, Θόδωρος Πελαγίδης. Σε τοποθέτησή του ενώπιον στελεχών του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ) το βράδυ της Δευτέρας, υπογράμμισε ότι από τα 36 δισ. ευρώ του προγράμματος, έχουν φτάσει στην πραγματική οικονομία μόλις 10 δισ. ευρώ.

Ο κ. Πελαγίδης τόνισε ότι μέσα στους επόμενους 12 μήνες απαιτείται ταχύτατη πρόοδος, ώστε να διασφαλιστεί η απορρόφηση των υπολοίπων 26 δισ. ευρώ.

Τα στοιχεία που παρουσίασε συμβαδίζουν με όσα είχε αναφέρει τον περασμένο Μάιο ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, στην ετήσια έκθεσή του για το 2024. Εκεί επισημαινόταν ότι έως τον Φεβρουάριο του 2025 τα κεφάλαια που είχαν φτάσει σε τελικούς δικαιούχους του Ταμείου Ανάκαμψης ανέρχονταν σε λίγο πάνω από 8 δισ. ευρώ. Συνεπώς, η εκτίμηση των 10 δισ. ευρώ του κ. Πελαγίδη φαίνεται συμβατή με τη μετέπειτα επιτάχυνση των εκταμιεύσεων.

Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, τα 4,6 δισ. ευρώ αφορούσαν επιχορηγήσεις και περίπου 3,5 δισ. ευρώ δάνεια.

Η διαφορετική ανάγνωση της κυβέρνησης

Αντίθετα, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης (ΕΥΣΤΑ) δίνουν μια πιο αισιόδοξη εικόνα. Μόλις πριν λίγες ημέρες, στη Βουλή, ο επικεφαλής της ΕΥΣΤΑ Ορέστης Καβαλάκης δήλωσε ότι έχουν διοχετευθεί στην αγορά 19,74 δισ. ευρώ, συνδυάζοντας επιχορηγήσεις και δανειακούς πόρους.

Όπως εξήγησε, η απορρόφηση στο σκέλος των επιχορηγήσεων αγγίζει το 43%, με πληρωμές 10,84 δισ. ευρώ σε έργα ενταγμένα στο ΠΔΕ συνολικού ύψους 24,9 δισ. ευρώ. Μάλιστα, οι στόχοι πληρωμών για το πρώτο εξάμηνο του 2025 έχουν ήδη ξεπεραστεί, ενώ το ίδιο αναμένεται και για το τρίτο τρίμηνο.

Σχετικά με τα δάνεια, ο προϋπολογισμός των συμβασιοποιημένων φτάνει τα 17,14 δισ. ευρώ και εκτιμάται ότι έχουν κατευθυνθεί στην οικονομία περίπου 8,9 δισ. ευρώ (52%).

Διαφορετική βάση υπολογισμών

Η απόκλιση στις εκτιμήσεις φαίνεται να οφείλεται στον διαφορετικό τρόπο υπολογισμού. Η ΕΥΣΤΑ προσμετρά τόσο τις πληρωμές σε ενδιάμεσους δικαιούχους όσο και τα μοχλευμένα κεφάλαια από τις τράπεζες και την ιδιωτική συμμετοχή. Αντίθετα, η ΤτΕ επικεντρώνεται στα ποσά που καταλήγουν στους τελικούς δικαιούχους.

Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με την Έκθεση του Διοικητή της ΤτΕ, τον Φεβρουάριο του 2025 περίπου 4,5 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις είχαν μεταφερθεί μόνο σε ενδιάμεσους φορείς, ποσό που αντιστοιχούσε ουσιαστικά σε ό,τι είχε φτάσει τότε στην αγορά.

Αντίστοιχα, στα δάνεια, η ΕΥΣΤΑ υπολογίζει εκτός από τα κεφάλαια του ΤΑΑ, και τη συμβολή των τραπεζών και των δανειοληπτών, κάτι που ανεβάζει τον συνολικό αριθμό αλλά δεν αντανακλά αποκλειστικά τη συνεισφορά του Ταμείου.

Συνολικά, με βάση την προσέγγιση της Τράπεζας της Ελλάδος, λιγότερο από το ένα τρίτο των πόρων του Ταμείου έχει πράγματι κατευθυνθεί στην οικονομία, αν και ο ρυθμός απορρόφησης εμφανίζει σημάδια βελτίωσης.

Οι καταθέσεις των Ελλήνων: 7 στους 10 έχουν έως 1.000 ευρώ στην τράπεζα

Η μεγάλη πλειονότητα των καταθετών στην Ελλάδα διατηρεί εξαιρετικά μικρά υπόλοιπα στους τραπεζικούς της λογαριασμούς, σύμφωνα με τον απολογισμό του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων (ΤΕΚΕ) για το 2024.

7 στους 10 καταθέτες (71%) έχουν καταθέσεις που δεν ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ.

Μόλις 0,8% διαθέτουν ποσά άνω των 100.000 ευρώ.

Το 99,2% των καταθετών βρίσκεται κάτω από το όριο των 100.000 ευρώ, το οποίο καλύπτει η εγγύηση του ΤΕΚΕ.

Ωστόσο, σε επίπεδο ποσών, η εικόνα είναι διαφορετική:

Οι καταθέσεις έως 1.000 ευρώ αντιστοιχούν μόλις στο 1,3% του συνόλου.

Το 40,2% των καταθέσεων αφορά ποσά έως 50.000 ευρώ.

Σχεδόν οι μισές καταθέσεις (44,3%) αφορούν ποσά πάνω από 100.000 ευρώ, τα οποία ξεπερνούν το εγγυημένο όριο.

Η εικόνα των επιλέξιμων και εγγυημένων καταθέσεων

Στο τέλος του 2024, οι επιλέξιμες καταθέσεις ανήλθαν σε 208,6 δισ. ευρώ (αύξηση 4,4% σε σχέση με το 2023), ενώ την τελευταία πενταετία (2019-2024) ενισχύθηκαν κατά 46%. Οι εγγυημένες καταθέσεις (έως 100.000 ευρώ) ανήλθαν σε 142,9 δισ. ευρώ, καλύπτοντας το 68,5% των συνολικών επιλέξιμων καταθέσεων.

Τι δείχνουν τα στατιστικά

Η ανάλυση του ΤΕΚΕ υπογραμμίζει:

Το στατιστικό δείγμα μετρά τις καταθέσεις κάθε καταθέτη ανά τράπεζα, όχι το συνολικό ποσό που μπορεί να διαθέτει σε όλες τις τράπεζες.

Πολλοί καταθέτες έχουν λογαριασμούς σε περισσότερες από μία τράπεζες, ενώ συχνά διατηρούν πολύ μικρά υπόλοιπα σε λογαριασμούς που δεν έχουν κλείσει.

Με βάση τα στοιχεία αυτά, διαμορφώνεται μια εικόνα «διπλής πραγματικότητας»: η πλειονότητα των πολιτών έχει λογαριασμούς με ελάχιστα ποσά, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα των συνολικών καταθέσεων συγκεντρώνεται σε σχετικά μικρή μερίδα καταθετών με υψηλά υπόλοιπα.

Συνταξιούχοι …

Σε ιδιαίτερα ανησυχητικά μεγέθη, που συνδέονται άμεσα με το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας – ένα ζήτημα που θεωρούμε πως θα εξελίσσεται σε ολοένα μεγαλύτερη θηλιά για την ελληνική οικονομία.  Οι ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση προβλέπουν ισχυρή άνοδο των συνταξιοδοτήσεων τόσο για το τρέχον έτος όσο και για το 2026. Υπολογίζεται ότι μόνο το 2025 θα αποχωρήσουν από την εργασία περίπου 200.000 άτομα, συνεχίζοντας μια τριετή τάση που από το 2023 μέχρι σήμερα έχει οδηγήσει σε περισσότερες από 600.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης.

Τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2025 δείχνουν ότι η φετινή χρονιά οδεύει σε νέο ιστορικό υψηλό, αφού μέχρι στιγμής έχουν κατατεθεί 97.334 αιτήσεις. Ο αριθμός αυτός προσεγγίζει ήδη τα επίπεδα του αντίστοιχου διαστήματος του 2024, το οποίο τελικά έκλεισε με 197.228 αιτήσεις. Ενδεικτικά, μόνο τον Ιούνιο του 2025 υποβλήθηκαν 17.075 νέες αιτήσεις, περισσότερες από τις 15.215 του Ιουνίου 2024.

Αναλυτικά, οι αιτήσεις ανά μήνα το πρώτο εξάμηνο του 2025 ήταν:

Ιανουάριος: 15.896

Φεβρουάριος: 16.336

Μάρτιος: 15.809

Απρίλιος: 16.568

Μάιος: 16.195

Ιούνιος: 17.075

Για ολόκληρο το 2024, επέλεξαν τη συνταξιοδότηση 197.228 εργαζόμενοι, δηλαδή 6.860 περισσότεροι από το 2023. Από τη σύσταση του ΕΦΚΑ το 2017 και μετά, τα έτη με τη μεγαλύτερη «έξοδο» στη σύνταξη ήταν το 2021, το 2022 και το 2024.

Παράγοντες που οδηγούν στη «μαζική φυγή»

Οι κύριες αιτίες που ωθούν τους ασφαλισμένους να αποχωρήσουν είναι:

Ο φόβος αύξησης των ορίων ηλικίας από το 2027. Στο τέλος του 2026 η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα αναπροσαρμόσει το όριο συνταξιοδότησης, βάσει της εξέλιξης του προσδόκιμου ζωής. Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει ήδη αυτόματη προσαρμογή ανά τριετία.

Το νέο καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων, που επιτρέπει εργασία χωρίς περικοπή σύνταξης. Από την 1η Ιανουαρίου 2024, όλοι οι συνταξιούχοι που εργάζονται συνεχίζουν να λαμβάνουν ακέραιη τη σύνταξή τους (με εξαίρεση όσους δεν έχουν συμπληρώσει τα 62 έτη και εργάζονται στο Δημόσιο). Στην περίπτωση αυτή καταβάλλουν εισφορά 10% στον ΕΦΚΑ ή αυξημένη κατά 50% εισφορά αν απασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Η προσαύξηση ενεργοποιείται μόνο αν δηλωθεί επίσημα η απασχόληση.

Η συνταξιοδότηση της γενιάς των baby boomers. Σύμφωνα με μελέτη του 2016 (Ρομπόλης – Μπέτσης), το διάστημα 2022-2029 αναμένεται να καταγραφεί διπλάσιος ετήσιος ρυθμός αποχωρήσεων σε σχέση με την περίοδο 2015-2022, δηλαδή περίπου 5% τον χρόνο.

Αυξήσεις συντάξεων για το 2026

Για το νέο έτος προβλέπεται αύξηση στις συντάξεις της τάξης του 2,35% (μεικτά), ποσοστό χαμηλότερο από τον αναμενόμενο πληθωρισμό. Συγκεκριμένα:

Συντάξεις έως 850 ευρώ θα αυξηθούν έως 20 ευρώ μηνιαίως.

Συντάξεις 1.300 – 1.500 ευρώ θα δουν ενίσχυση έως 35 ευρώ μηνιαίως (περίπου 450 ευρώ ετησίως).

Υψηλές συντάξεις άνω των 2.700 ευρώ θα λάβουν αύξηση έως 70 ευρώ τον μήνα, δηλαδή 780 ευρώ σε ετήσια βάση.

Ποιος συμμαχεί με ποιον τελικά;

«Θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς… Διαβάζοντας τα παρακάτω στον Βηματοδότη πιάσαμε τον εαυτό μας, έστω και για λίγο, να μπερδεύεται. Ποιος είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και ποια η Νέα Αριστερά; Ποιο κόμμα έχει ποιον πρόεδρο; Σε ποιον ανήκει ο Κασσελάκης και τι ακριβώς κάνει ο Τσίπρας; Έχει τελικά κόμμα, κι αν ναι, πώς λέγεται; Προφανώς καταλαβαίνετε τι εννοούμε… Ότι δεν μπορούμε να εξηγήσουμε πώς κατάφεραν η Αριστερά –μαζί και το ΠΑΣΟΚ– να παρουσιάζουν αυτήν την εικόνα. Πραγματικά χρειάζεται μεγάλη… τέχνη για να μπερδέψεις τόσο πολύ τον κόσμο.»

«Όσον αφορά λοιπόν αυτά που έγραψε ο Βηματοδότης και σας κάναμε τον παραπάνω πρόλογο: Μαθαίνουμε ότι ενώ εντείνονται οι προσπάθειες στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς να γεφυρώσουν, έστω και μερικώς, το χάσμα των τελευταίων δύο ετών, στην Κουμουνδούρου διακρίνουν μια “έμμεση πλην ορατή” κίνηση της ΝΔ να αναζητήσει νέους συμμάχους στα δεξιά της, βλέποντας ότι η αυτοδυναμία μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη υπόθεση. Και επειδή –όπως λένε– ο Αντώνης Σαμαράς δεν έχει ανταποκριθεί στις οχλήσεις της Πειραιώς, όσο κι αν αυξάνεται το εσωκομματικό ρεύμα υπέρ μιας επαναπροσέγγισης, το βλέμμα στρέφεται προς την Αφροδίτη Λατινοπούλου. Δεν ξέρω για τη ΝΔ· την Αριστερά πάντως μάλλον θα τη βόλευαν τέτοια σενάρια.»