Η αφορμή αυτή τη φορά ήταν η πτώση των διεθνών αγορών, η οποία, υπενθυμίζουμε, έχει ουσιαστικά ξεκινήσει από την προηγούμενη Πέμπτη, με το Χ.Α. αρχικά να την αγνοεί. Κάπως έτσι ήρθε η χθεσινή πτώση, με την αγορά να πλησιάζει ξανά επικίνδυνα τις 2.000 μονάδες (2.012,51 μονάδες). Είναι ακόμη μία φορά μέσα στους τελευταίους περίπου τρεις μήνες που συμβαίνει αυτό. Η αγορά έχει δείξει αξιοσημείωτη δυναμική και θέλουμε να πιστεύουμε πως και αυτή τη φορά θα αποφύγει τα χειρότερα. Ωστόσο, οι συνεχόμενες δοκιμασίες αυτών των στηρίξεων μπορεί εύκολα να οδηγήσουν τώρα σε απώλεια της κρίσιμης ζώνης των 2.000–1.990 μονάδων, κάτι που επισημαίνουμε συνεχώς στο GFF ως ενδεχόμενο που θα μπορούσε να στείλει την αγορά περίπου 100 μονάδες χαμηλότερα – και βλέπουμε. Δεν έχουμε, λοιπόν, παρά να ευχηθούμε, για ακόμη μία φορά, η αγορά να επιδείξει αντοχές και να επιβεβαιωθεί το ισχυρό ανοδικό momentum που μέχρι στιγμής παραμένει ενεργό.

Αφού ο τραπεζικός δείκτης προσπάθησε επί αρκετές συνεδριάσεις και καταγράφηκε και εδώ μια καλή αντίδραση, ήρθε το χθεσινό -3,14% στις τράπεζες, με τον δείκτη να κλείνει στις 2.243,83 μονάδες. Σε συνέχεια των προηγούμενων σχολίων μας, ο δείκτης πρέπει άμεσα να αντιδράσει και να επιστρέψει υψηλότερα των 2.270–2.280 μονάδων. Η παραμονή χαμηλότερα αυτών των επιπέδων –και κυρίως η απώλεια της επαφής– μπορεί αυτή τη φορά να οδηγήσει σε ισχυρή υποχώρηση και επιδείνωση της τάσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τραπεζικές μετοχές.

Περνώντας στα αποτελέσματα 9μήνου της ΕΛΧΑ, σε μια περίοδο όπου ολόκληρος ο όμιλος έχει παρουσιάσει εντυπωσιακή χρηματιστηριακή πορεία με τις καλύτερες αποδόσεις στον FTSE 25 τουλάχιστον στο τελευταίο τρίμηνο: συνολικά τα αποτελέσματα 9μήνου ήταν σίγουρα καλά, όπως αναμέναμε, δεδομένης της εικόνας του πολύ ισχυρού εξαμήνου που είχε πυροδοτήσει μεγάλο ράλι στη μετοχή και συνέβαλε και στην έναρξη του ράλι της ΒΙΟ (η CENER, με επίσης πολύ καλό εξάμηνο, είχε ήδη κινηθεί ανοδικά για αρκετό καιρό). Ωστόσο, μετά από αρκετά τρίμηνα συνεχούς βελτίωσης, το 3ο τρίμηνο της ΕΛΧΑ δεν μας άρεσε. Διαπιστώσαμε σαφή κόπωση στα μεγέθη, καθώς και επιπτώσεις από τους δασμούς, όπως τουλάχιστον εμείς τα ερμηνεύσαμε. Η κόπωση αυτή ήταν που οδήγησε και στη χθεσινή –φυσιολογική μετά το τεράστιο ράλι– μεγάλη πτώση (-7%). Το αν η δημοσίευση του τριμήνου σηματοδοτεί και το τέλος του ράλι της ΕΛΧΑ –με πιθανές επιπτώσεις και στο ανοδικό trend της ΒΙΟ– μένει να φανεί …

Στη σκιά και της μεγάλης πτώσης των διεθνών αγορών … Οι τοποθετήσεις των 202 επαγγελματιών διαχειριστών κεφαλαίων, με συνολικά υπό διαχείριση περίπου 550 δισ. δολάρια, που συμμετείχαν στη μηνιαία έρευνα της Bank of America, αποστέλλουν προειδοποιητικό μήνυμα προς τις αγορές. Οι fund managers διατηρούν μόλις το 3,7% των χαρτοφυλακίων τους σε μετρητά, επίπεδο που υποδηλώνει πιθανώς υπερβολική αισιοδοξία για την πορεία των αγορών. Η BofA επισημαίνει πως, αν η Federal Reserve δεν μειώσει τα επιτόκια τον Δεκέμβριο, η Wall Street κινδυνεύει με περαιτέρω διόρθωση.

Σύμφωνα με την τράπεζα, τα μετρητά έχουν διαμορφωθεί σε τόσο χαμηλά επίπεδα μόνο 20 φορές από το 2002. Σε κάθε μια από αυτές τις περιπτώσεις, οι μετοχές παρουσίασαν πτώση, ενώ τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα ξεπέρασαν σε αποδόσεις τις μετοχικές αγορές στους επόμενους 1-3 μήνες.

Η έρευνα του Νοεμβρίου καταγράφει έντονη αισιοδοξία, με τους επενδυτές να διατηρούν τις υψηλότερες overweight θέσεις στις μετοχές από τον Φεβρουάριο του 2025 και στα εμπορεύματα από τον Σεπτέμβριο του 2022. Ωστόσο, η BofA τονίζει πως αυτές οι τοποθετήσεις λειτουργούν πλέον ως επιβαρυντικό στοιχείο και όχι ως παράγοντας στήριξης των αγορών. Σε περίπτωση απογοήτευσης από την Fed τον Δεκέμβριο, οι αναδυόμενες αγορές και οι τραπεζικοί τίτλοι θα είναι οι πιο εκτεθειμένοι σε ένα πιθανό επεισόδιο αποστροφής κινδύνου κατά το τέταρτο τρίμηνο.

Η δημοσκόπηση δείχνει επίσης άνοδο των ανησυχιών για τη δημιουργία «φούσκας» στην τεχνητή νοημοσύνη. Το 45% των συμμετεχόντων θεωρεί το AI bubble ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την οικονομία και τις αγορές, έναντι 33% τον προηγούμενο μήνα. Το 53% πιστεύει ότι οι μετοχές τεχνητής νοημοσύνης βρίσκονται ήδη σε καθεστώς φούσκας —έναντι 54% τον Οκτώβριο— ενώ ποσοστό-ρεκόρ 63% εκτιμά ότι οι διεθνείς αγορές είναι υπερτιμημένες, από 60% τον μήνα πριν

Σε μακροοικονομικό επίπεδο, το 53% προβλέπει «ομαλή προσγείωση» της οικονομίας, έναντι 37% που δεν βλέπει καμία προσγείωση και 6% που αναμένει απότομη επιβράδυνση. Για πρώτη φορά από τον Δεκέμβριο του 2024, οι εκτιμήσεις για την παγκόσμια ανάπτυξη γίνονται θετικές, με το 53% να υποστηρίζει ότι η τεχνητή νοημοσύνη συμβάλλει ήδη στην αύξηση της παραγωγικότητας. Παράλληλα, για πρώτη φορά τα τελευταία 20 χρόνια, οι διαχειριστές κεφαλαίων θεωρούν ότι οι επιχειρήσεις επενδύουν υπερβολικά, κάτι που η BofA ερμηνεύει ως σαφές μήνυμα προς τον τεχνολογικό κλάδο.

Βέβαια κρατάμε πως η έρευνα καταγράφει επίσης σημαντική ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην ευρωπαϊκή οικονομία και ρεκόρ αισιοδοξίας για τις ευρωπαϊκές μετοχές. Συγκεκριμένα, το 77% των συμμετεχόντων αναμένει ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη το επόμενο δωδεκάμηνο, έναντι 57% τον προηγούμενο μήνα —το υψηλότερο ποσοστό από τα μέσα του 2021. Η βελτίωση αυτή αποδίδεται κυρίως στη δημοσιονομική στήριξη της Γερμανίας, με την εμπιστοσύνη να ανακάμπτει μετά τη μεγάλη πτώση του Οκτωβρίου.

Το 77% περιμένει άνοδο στις ευρωπαϊκές μετοχές βραχυπρόθεσμα, ενώ το 92% προβλέπει αύξηση των τιμών τους μέσα στο επόμενο έτος, με τα δύο ποσοστά να κινούνται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Για το 2025, οι διαχειριστές κεφαλαίων αναμένουν ότι οι διεθνείς αγορές θα σημειώσουν τις υψηλότερες αποδόσεις, με τις αμερικανικές μετοχές να ακολουθούν.