Φανταστείτε ένα ενδεχόμενο όπου μια ξένη δύναμη, όπως η Κίνα ή η Ρωσία, επιχειρεί να καταστρέψει ένα αμερικανικό περιουσιακό στοιχείο που αποφέρει τεράστια έσοδα, προωθεί την υπεροχή των ΗΠΑ στην επιστήμη και την τεχνολογία, και ενισχύει το διεθνές κύρος και την ήπια ισχύ της χώρας. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα περιμέναμε από την κυβέρνηση να αντιδράσει με κάθε μέσο για την προστασία του. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται να προσπαθεί να καταστρέψει ένα τέτοιο ακριβώς στοιχείο: το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.

Παρά τις αδυναμίες και τα προβλήματά του, το Χάρβαρντ παραμένει θεμελιώδες για το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ. Η επίθεση της κυβέρνησης εναντίον του δεν απειλεί μόνο το ίδιο το πανεπιστήμιο, αλλά και τον ρόλο της Αμερικής ως ηγέτιδας δύναμης στον παγκόσμιο επιστημονικό και εκπαιδευτικό χάρτη.

Ακόμη και οι πιο παλιοί θεσμοί αντέχουν στον χρόνο – και τα πανεπιστήμια δεν αποτελούν εξαίρεση. Το Κέιμπριτζ στο Ηνωμένο Βασίλειο επιβίωσε ακόμα και από την καταστροφή των αγαλμάτων του από Πουριτανούς κατά τον αγγλικό εμφύλιο πόλεμο. Αντίστοιχα, το Χάρβαρντ θα επιζήσει και της τρέχουσας πολιτικής πίεσης. Ωστόσο, η Αμερική που θα χάσει όσα το πανεπιστήμιο της προσφέρει θα είναι μια πιο φτωχή και λιγότερο ισχυρή χώρα.

Ως πρώην φοιτητής και νυν διδάσκων στο Χάρβαρντ, γνωρίζω καλά τα λάθη του. Οι εσωτερικές αναφορές του πανεπιστημίου αποκαλύπτουν αποτυχίες στο να διασφαλίσει ένα ασφαλές και ισορροπημένο περιβάλλον για όλους τους φοιτητές, ενώ χρειάζεται βελτίωση στον πλουραλισμό και την εκπροσώπηση ιδεών. Όμως, η προσπάθεια της κυβέρνησης να το "διορθώσει" δεν είναι καλοπροαίρετη: επιδιώκει τον έλεγχο, όχι τη βελτίωση. Η τακτική είναι πολιτική, όχι παιδαγωγική.

Η υποτιθέμενη ευαισθησία της κυβέρνησης στον αντισημιτισμό αποδεικνύεται κενή, αφού η σχετική επίθεση αγνοεί πλήρως το γεγονός ότι η ηγεσία του Χάρβαρντ περιλαμβάνει πολλούς Εβραίους. Παράλληλα, αρκετοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι διατηρούν σχέσεις με πρόσωπα ή οργανώσεις με ακραίες απόψεις. Αυτό δεν είναι υπεράσπιση των μειονοτήτων — είναι πολιτική στόχευση.

Τα πανεπιστήμια προσφέρουν αξία ακριβώς επειδή λειτουργούν ανεξάρτητα από τις πολιτικές επιταγές. Αν το Χάρβαρντ μετατραπεί σε όργανο του εκάστοτε κόμματος, τότε χάνει τον ρόλο του ως χώρος ελεύθερης σκέψης και δημιουργικότητας. Και αυτό δεν αφορά μόνο το Χάρβαρντ – αφορά κάθε ανώτατο ίδρυμα στη χώρα.

Η συνεισφορά του Χάρβαρντ στις ΗΠΑ είναι τεράστια. Έχει αναδείξει ηγέτες σε κάθε επίπεδο, ενώ απόφοιτοί του ίδρυσαν επιχειρήσεις-κολοσσούς. Μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια, οι εταιρείες των αποφοίτων του μπήκαν στο χρηματιστήριο με συνολική αξία σχεδόν 300 δισ. δολάρια. Επιπλέον, πολλοί από αυτούς τους ιδρυτές ήταν πρώην διεθνείς φοιτητές – ακριβώς η ομάδα που σήμερα στοχοποιείται.

Η κυριαρχία των ΗΠΑ στην τεχνολογία και την καινοτομία διακυβεύεται, τη στιγμή που η Κίνα σαρώνει στις διεθνείς κατατάξεις πανεπιστημίων. Το Χάρβαρντ παραμένει κορυφαίο, όμως η υπεροχή του δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη.

Το πανεπιστήμιο είναι επίσης πρεσβευτής της αμερικανικής κουλτούρας. Η παρουσία του στις ζωές ηγετών και προσωπικοτήτων από κάθε γωνιά του πλανήτη ενισχύει τη διεθνή επιρροή των ΗΠΑ. Το γεγονός ότι οι ελίτ του κόσμου στέλνουν τα παιδιά τους εκεί αποδεικνύει το κύρος του. Η καταστροφή αυτής της εικόνας είναι χτύπημα στο κύρος της ίδιας της Αμερικής.

Το Χάρβαρντ, όπως και η ίδια η χώρα, έχει τις αδυναμίες του. Αλλά αξίζει υπεράσπιση. Όχι για να μείνει ανεξέλεγκτο, αλλά για να συνεχίσει να αποτελεί χώρο ελευθερίας, καινοτομίας κι αριστείας — αξίες που θα έπρεπε να ενώνει, όχι να διχάζει.