Κάθε αναλυτής γνωρίζει ότι η ποιότητα των συμπερασμάτων εξαρτάται από την ποιότητα των δεδομένων εισόδου. Αν ξεκινήσεις με λανθασμένα στοιχεία ή προβληματικές υποθέσεις, τότε το τελικό αποτέλεσμα χάνει την αξία του. Αυτό ακριβώς συμβαίνει με την οικονομική ανάλυση του Λευκού Οίκου για το αποκαλούμενο "Μεγάλο και Όμορφο Νομοσχέδιο", το οποίο επιχειρεί να περάσει από το Κογκρέσο: πρόκειται για ένα κλασικό παράδειγμα του γνωστού GIGO — garbage in, garbage out — σκουπίδια μπαίνουν, σκουπίδια βγαίνουν.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ανεξάρτητου και υπερκομματικού Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO), η πρόταση θα προσθέσει 2,42 τρισεκατομμύρια δολάρια στα δημοσιονομικά ελλείμματα μέσα στην επόμενη δεκαετία. Επιπλέον, το CBO προβλέπει πως το δημόσιο χρέος θα εκτοξευθεί στο 117% του ΑΕΠ μέχρι το 2034, έναντι 97% σήμερα. Ο Λευκός Οίκος, ωστόσο, παρουσιάζει τελείως διαφορετικά στοιχεία. Στην έκθεση που δημοσιοποίησε πρόσφατα, το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων υποστηρίζει ότι το νομοσχέδιο θα μειώσει τα ελλείμματα κατά 8,53 έως 11,1 τρισεκατομμύρια δολάρια και θα περιορίσει το χρέος στο 94% του ΑΕΠ.

Αναμφισβήτητα, όλες οι κυβερνήσεις στις ΗΠΑ προσπαθούν να παρουσιάσουν τις οικονομικές τους πολιτικές υπό το πιο ευνοϊκό πρίσμα. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, οι ισχυρισμοί του Συμβουλίου ξεπερνούν τα όρια του ρεαλισμού. Οι υπολογισμοί τους βασίζονται στην υπόθεση ενός σχεδόν θαύματος σε οικονομικό επίπεδο μέσα στους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με την ανάλυση του Συμβουλίου, το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα αρχίσει να μειώνεται άμεσα και μάλιστα θα είναι περίπου τρεις ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από τις προβλέψεις του CBO μέχρι το τέλος του οικονομικού έτους 2025. Το πρόβλημα είναι ότι απομένουν μόνο τρεις μήνες έως τη λήξη του οικονομικού έτους — που ολοκληρώνεται στις 30 Σεπτεμβρίου — καθιστώντας τον στόχο σχεδόν ανέφικτο.

Ο Τζέισον Φούρμαν, πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων επί προεδρίας Ομπάμα, υπολόγισε ότι το ΑΕΠ των ΗΠΑ θα έπρεπε να αυξηθεί με ετήσιο ρυθμό άνω του 10% στο τρίτο τρίμηνο, ώστε να καταστεί δυνατή η επίτευξη του εν λόγω στόχου. (Για σύγκριση, η μέση πρόβλεψη των πάνω από 60 οικονομολόγων που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg ήταν για ανάπτυξη μόλις 0,8%.)

Ίσως όλα αυτά να φαίνονται τεχνικές λεπτομέρειες, όμως έχουν καθοριστική σημασία, αφού τίθεται υπό αμφισβήτηση η δημοσιονομική αξιοπιστία και η πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ λόγω του αυξανόμενου χρέους και των διαρκώς υψηλών ελλειμμάτων. Τον προηγούμενο μήνα, ο οίκος αξιολόγησης Moody’s έγινε ο τρίτος από τους μεγάλους οίκους που υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ, ακολουθώντας την S&P το 2011 και τη Fitch το 2023. Όπως επεσήμανε η Moody’s, “διαδοχικές αμερικανικές κυβερνήσεις και το Κογκρέσο έχουν αποτύχει να συμφωνήσουν σε μέτρα που θα αναχαιτίσουν τη διαρκή αύξηση των ελλειμμάτων και των επιτοκίων”.

Παράλληλα, αυξάνεται το κόστος δανεισμού για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, καθώς το συνολικό χρέος πλησιάζει τα 36 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ταυτόχρονα, ο δείκτης Bloomberg Dollar Spot, που καταγράφει την ισοτιμία του δολαρίου έναντι βασικών νομισμάτων, έχει υποχωρήσει κατά περίπου 9% φέτος, στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2022, καθώς ενισχύονται οι ανησυχίες για σταδιακή απομάκρυνση ξένων επενδυτών από τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία.

Είναι πιθανό, βέβαια, οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις του Λευκού Οίκου να επαληθευτούν, αν τελικά μονιμοποιηθούν οι φορολογικές ελαφρύνσεις του 2017 για τις επιχειρήσεις, αν η απορρύθμιση οδηγήσει σε ενίσχυση των επενδύσεων και αν οι δασμοί αποφέρουν πρόσθετα έσοδα. Όπως σημειώνεται στην έκθεση του Συμβουλίου, “το Μεγάλο και Όμορφο Νομοσχέδιο και το σύνολο των οικονομικών πολιτικών της κυβέρνησης Τραμπ αναμένεται να θέσουν το δημόσιο χρέος σε καθοδική πορεία, ενισχύοντας τη χρηματοοικονομική σταθερότητα των ΗΠΑ και δημιουργώντας δημοσιονομικά περιθώρια για την αντιμετώπιση μελλοντικών προκλήσεων”.

Ωστόσο, η αισιοδοξία αυτή θα ήταν περισσότερο πειστική εάν στηριζόταν σε πιο ρεαλιστικά δεδομένα. Αν πράγματι ο Λευκός Οίκος πιστεύει στα μακροπρόθεσμα οφέλη της πρότασής του, τότε δεν θα υπήρχε λόγος να παρουσιάζει εξωπραγματικούς αριθμούς, οι οποίοι δεν έχουν καμία πιθανότητα υλοποίησης. Διότι, αν το σημείο εκκίνησης είναι παραποιημένο, πώς μπορεί να υπάρξει εμπιστοσύνη για το τελικό αποτέλεσμα; Το συμπέρασμα είναι απλό: σκουπίδια μπαίνουν, σκουπίδια βγαίνουν.