|
Ένα αρκετά
ενδιαφέρον άρθρο έγραψε προσφάτως ο Economist, σχολιάζοντας
πως η οικονομία της Τουρκίας δεν
αποτελεί, προφανώς παράδειγμα προς μίμηση. Τα τελευταία
πέντε χρόνια, ο πληθωρισμός βρίσκεται
σε υψηλά επίπεδα. Μάλιστα, τον περασμένο Οκτώβριο έφτασε το
86%. Η κεντρική τράπεζα έχει ξεμείνει από συναλλαγματικά
αποθέματα, έχοντας ξοδέψει τα περισσότερα για να στηρίξει τη
λίρα. Δεν υπήρξε αποτέλεσμα όμως, αφού τον περασμένο μήνα το
νόμισμα έπεσε σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο έναντι του
δολαρίου. Τα πράγματα μπορεί να γίνουν ακόμα χειρότερα όταν
ο Ταγίπ Ερντογάν υλοποιήσει κάποιες από τις προεκλογικές του
υποσχέσεις μετά από την εκλογική νίκη τον Μάιο.
Αυτό το χάος
αντανακλά την ανορθόδοξη νομισματική πολιτική που ακολουθεί
ο Ερντογάν. Επιμένει ότι η μείωση των επιτοκίων είναι το
κλειδί για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, αδιαφορώντας
για τις συμβουλές των οικονομολόγων που συμβουλεύουν το
ακριβώς αντίθετο.
Για να εξηγήσουν πώς
αυτό είναι δόκιμο, οι Τούρκοι αξιωματούχοι επικαλούνται τον
οικονομολόγο Ιρβινγκ Φίσερ και… τον Αλλάχ (ο αγαπημένος
πολιτικός του Ερντογάν).
Όπως όμως σχολιάζει
ο Economist, αν και μετά τις εκλογές η νομισματική πολιτική
της Τουρκίας ήταν συνετή και τα επιτόκια αυξήθηκαν, οι ιδέες
του Τούρκου προέδρου συζητούνται σε υπουργεία Οικονομικών
στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
«Αναρωτιέμαι
πραγματικά αν οι κλασικές θεωρίες είναι ο τρόπος να
συνεχίσουμε», λέει χαρακτηριστικά ο Κεν Οφορι-Ατα, υπουργός
Οικονομικών της Γκάνας. «Πρέπει να έχουμε χαμηλά επιτόκια
για να έχουμε ανάπτυξη», ανέφερε ομόλογος του σε πρόσφατη
σύνοδο κορυφής για την πράσινη χρηματοδότηση στο Παρίσι. Τον
περασμένο μήνα, αξιωματούχοι στη Βραζιλία και το Πακιστάν
εξέφρασαν ανάλογες προθέσεις.
Αδιαφορώντας για τον
πληθωρισμό, το νόμισμα που παραπαίει και τους επενδυτές που
αποχωρούν, οι υπουργοί στέκονται στο ΑΕΠ της Τουρκίας, το
οποίο σημείωσε αύξηση 5,6% πέρυσι.
Η εξήγηση γιατί
κάποιοι μπορεί να υποστηρίζουν μια χαλαρή -νομισματικά-
πολιτική όταν ο πληθωρισμός είναι εκτός ελέγχου, είναι
παλαιότερη από το «πείραμα» της Τουρκίας.
Σύμφωνα με έρευνες
για χώρες με υψηλό χρέος, όπως συμβαίνει με τις
αναπτυσσόμενες χώρες, για κάθε ποσοστιαία μονάδα απρόσμενου
πληθωρισμού, το δημόσιο χρέος μειώνεται κατά 0,6% του ΑΕΠ
και αυτό το αποτέλεσμα διαρκεί για αρκετά χρόνια.
Με βάση το
δόγμα Ερντογάν στις αναδυόμενες αγορές, η χαλαρή νομισματικά
πολιτική βοηθά στην καταστολή του πληθωρισμού. Για τις χώρες
που θέλουν οι επιχειρήσεις τους να έχουν πρόσβαση σε φθηνές
πιστώσεις, προκειμένου να τονωθεί η βιομηχανική ανάπτυξη,
αυτή είναι μια ελκυστική ιδέα.
Ενα επιχείρημα που
προβάλλεται είναι ότι ο φθηνός δανεισμός θα φέρει
χαμηλότερες τιμές για τον καταναλωτή. Ενα άλλο είναι ότι θα
ενισχυθούν οι εξαγωγές, οι οποίες μπορεί να αναπληρώσουν τα
συναλλαγματικά αποθέματα που θυσιάζονται προκειμένου να
συγκρατηθεί η υποτίμηση των νομισμάτων.
Το αντεπιχείρημα
είναι ότι η οικονομική δραστηριότητα που τροφοδοτείται από
τα χαμηλά επιτόκια ενισχύει τους μισθούς και εδραιώνει τον
πληθωρισμό. Επίσης τα χαμηλά επιτόκια τρέπουν σε φυγή τους
ξένους επενδυτές.
Είναι ωστόσο αλήθεια
ότι η νομισματική πολιτική λειτουργεί διαφορετικά στις
αναδυόμενες οικονομίες. Σε πρόσφατη μελέτη της, η Γκίτα
Γκόπιναθ, επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, διαπιστώνει ότι
τα επιτόκια των αναδυόμενων αγορών δεν έχουν σχεδόν καμία
επίπτωση στις πραγματικές οικονομίες τους.
Στις φτωχές χώρες
υπάρχουν επιχειρήσεις που δεν δανείζονται από τις τράπεζες.
Τα Ηνωμένα Εθνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο
υπολογίζουν ότι πάνω από το 60% του εργατικού δυναμικού του
αναπτυσσόμενου κόσμου και πάνω από το ένα τρίτο του ΑΕΠ του
δεν καταγράφεται επισήμως. |
