Η πρόσφατη εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει δεχθεί σφοδρή κριτική, με πολλούς να τη χαρακτηρίζουν ως υποχώρηση εκ μέρους των Βρυξελλών. Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ανάλυση δείχνει ότι η ευρωπαϊκή οικονομία μπορεί τελικά να υποστεί μικρότερη ζημιά από την αμερικανική και, σε ορισμένα σενάρια, ακόμη και να ωφεληθεί.

Στις 28 Ιουλίου, οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία που καθορίζει τους βασικούς δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα στο 15% — επίπεδο σημαντικά χαμηλότερο από το 30% που είχε απειλήσει να επιβάλει ο Donald Trump. Παρά το γεγονός ότι οι νέοι δασμοί παραμένουν υψηλότεροι σε σχέση με την προ του εμπορικού πολέμου περίοδο, η συμφωνία παρουσιάζεται από αρκετούς αναλυτές ως σημαντική νίκη για τις ΗΠΑ και ήττα για την Ε.Ε.

Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη διέθετε την ισχύ να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην Ουάσιγκτον, αλλά τελικά παραχώρησε δεσμεύσεις χωρίς να εξασφαλίσει αντίστοιχα ανταλλάγματα. Παράλληλα, κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται ότι οι εξαγωγές τους θα δεχθούν πλήγμα βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, τα διαθέσιμα στοιχεία υποδεικνύουν μια διαφορετική εικόνα: η Ε.Ε., υπό τις παρούσες συνθήκες, ενδέχεται να βγει κερδισμένη από την αντιπαράθεση.

Κατ’ αρχάς, η Ευρώπη πέτυχε ευνοϊκότερους όρους από την Ιαπωνία, έναν σημαντικό εμπορικό ανταγωνιστή της, η οποία υπέγραψε παρόμοια συμφωνία πέντε ημέρες νωρίτερα. Αν και και οι δύο χώρες επιβαρύνθηκαν με δασμούς 15% και υποχρεώθηκαν να δεσμευτούν σε επενδύσεις στις ΗΠΑ, η σχετική επιβάρυνση για την Ευρώπη είναι μικρότερη: οι δεσμεύσεις της αντιστοιχούν μόλις στο 7% του ΑΕΠ της, έναντι άνω του 13% για την Ιαπωνία.

Επιπλέον, οι υποσχέσεις για επενδύσεις 600 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ και για αγορές αμερικανικών ενεργειακών προϊόντω αξίας 750 δισ. δολαρίων δεν αποτελούν ουσιαστική παραχώρηση. Στην πράξη, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έχουν ήδη επενδύσει περίπου 605 δισ. δολάρια στις ΗΠΑ την τελευταία τριετία, γεγονός που καθιστά το νέο χρονοδιάγραμμα μάλλον φυσική συνέχεια παρά νέα δέσμευση.

Μεσοπρόθεσμα, η νέα εμπορική πραγματικότητα μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες για την Ε.Ε. Η αναδιάταξη των αλυσίδων εφοδιασμού, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ανταγωνιστές όπως η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία και πιθανόν η Ελβετία αντιμετωπίζουν υψηλότερους δασμούς, ενδέχεται να επιτρέψει στους ευρωπαίους εξαγωγείς να αυξήσουν το μερίδιο αγοράς τους. Ορισμένα οικονομικά μοντέλα εκτιμούν ακόμη και θετική επίδραση στο ΑΕΠ της Ε.Ε. κατά περίπου 0,1 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με ένα σενάριο χωρίς δασμούς.

Παρά τα θετικά αυτά στοιχεία, το κλίμα στην Ευρώπη παραμένει απαισιόδοξο, ενώ στις ΗΠΑ οι επενδυτές δείχνουν υπερβολικά καθησυχασμένοι για τις προοπτικές της οικονομίας τους. Η κατάσταση θυμίζει την αρχή του έτους, όταν η ευρωπαϊκή αγορά κατάφερε τελικά να υπεραποδώσει έναντι της αμερικανικής, ανατρέποντας τις αρχικές εκτιμήσεις.