Οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ συνεδριάζουν εν μέσω μιας από τις πιο περίπλοκες συγκυρίες των τελευταίων δεκαετιών, λόγω των ριζικών αλλαγών που έχει επιφέρει η εμπορική πολιτική του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Ο εμπορικός πόλεμος που έχει κηρύξει ο Τραμπ δημιουργεί κινδύνους για άνοδο του πληθωρισμού και αύξηση της ανεργίας, ασκώντας ισχυρές πιέσεις στη Fed.

Η κεντρική τράπεζα ενδέχεται να βρεθεί ενώπιον ενός κρίσιμου διλήμματος: είτε να προχωρήσει σε μείωση επιτοκίων ώστε να ενισχύσει την οικονομία απέναντι σε ενδεχόμενη ύφεση λόγω δασμών — κάτι που θα μπορούσε να επιτείνει τις πληθωριστικές πιέσεις — είτε να διατηρήσει ή να αυξήσει τα επιτόκια για να περιορίσει τον πληθωρισμό, ρισκάροντας όμως επιδείνωση στην αγορά εργασίας.

Παρ’ όλα αυτά, η επικρατέστερη εκτίμηση είναι ότι στη σημερινή της ανακοίνωση (21:00 ώρα Ελλάδος), η Fed θα διατηρήσει αμετάβλητο το βασικό επιτόκιο εντός του εύρους 4,25%-4,5%, συνεχίζοντας την παύση που έχει ξεκινήσει από τον Ιανουάριο.

Σύμφωνα με τον Ντόμινικ Παπαλάρο, επικεφαλής στρατηγικής πολυ-περιουσιακών στοιχείων στη Morningstar Wealth, «η Fed βρίσκεται σε στάση αναμονής, εν αναμονή των επόμενων μακροοικονομικών ενδείξεων που θα καθορίσουν την πορεία της – είτε προς μείωση επιτοκίων για στήριξη της ανάπτυξης είτε προς διατήρηση της σύσφιγξης για αποτροπή νέων πληθωριστικών πιέσεων». Ο ίδιος εκτιμά πως στις αρχές Ιουνίου θα υπάρχει καλύτερη εικόνα για τον πραγματικό αντίκτυπο των δασμών.

Ο πρόεδρος Τραμπ, ωστόσο, συνεχίζει να επιτίθεται στη Fed, κατηγορώντας την ότι υστερεί στην αναγκαία αντίδραση και καλώντας επανειλημμένα σε μείωση των επιτοκίων, ασκώντας προσωπική πίεση στον επικεφαλής της Τράπεζας, Τζερόμ Πάουελ.

Η απειλή του στασιμοπληθωρισμού

Η πολιτική των δασμών του Τραμπ αναζωπυρώνει τους φόβους για στασιμοπληθωρισμό — έναν δυσμενή συνδυασμό οικονομικής στασιμότητας και ανόδου τιμών, παρόμοιο με αυτόν της δεκαετίας του 1970. Ο ίδιος ο Πάουελ, σε ομιλία του στις 16 Απριλίου, αναγνώρισε τη δυσκολία που δημιουργεί η σύγκρουση των δύο στόχων της Fed: διατήρηση της πλήρους απασχόλησης και σταθερότητα τιμών.

Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων των δασμών εξαρτάται, σύμφωνα με τη Fed, από την εκτίμηση του αν οι πληθωριστικές πιέσεις είναι παροδικές ή διατηρήσιμες. Ο Κρίστοφερ Γουάλερ, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Fed, δήλωσε πρόσφατα στο Bloomberg ότι είναι πρόθυμος να εξετάσει τις συνέπειες των δασμών, αλλά δεν σκοπεύει να αντιδράσει υπερβολικά αν θεωρεί ότι οι επιπτώσεις στον πληθωρισμό είναι προσωρινές. Ωστόσο, τόνισε ότι «αν υπάρξει σοβαρή επιδείνωση στην απασχόληση, τότε χρειάζεται άμεση παρέμβαση».

Παρότι τα στοιχεία του Απριλίου δείχνουν ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας, με τη δημιουργία 177.000 νέων θέσεων και σταθερό ποσοστό ανεργίας στο 4,2%, αρκετοί οικονομολόγοι εκφράζουν επιφυλάξεις για τη βιωσιμότητα αυτής της δυναμικής.

Η επίδραση των δασμών ήδη αποτυπώνεται στην οικονομία: το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,3% σε ετήσια βάση στο πρώτο τρίμηνο του 2025, με κύρια αιτία την αύξηση εισαγωγών από καταναλωτές που έσπευσαν να προλάβουν τις αυξήσεις τιμών.

Αμφισβήτηση της ανεξαρτησίας της Fed

Παράλληλα με τις οικονομικές προκλήσεις, η Fed βρίσκεται στο στόχαστρο πολιτικής πίεσης, με τον Τραμπ να επιμένει δημόσια ότι ο Πάουελ πρέπει να αντικατασταθεί. Σε δηλώσεις του στις 17 Απριλίου από τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ υπονόησε ότι μπορεί να αποπέμψει τον Πάουελ, αν και κυβερνητικοί αξιωματούχοι τον αποθάρρυναν λόγω του αρνητικού αντίκτυπου που θα είχε μια τέτοια ενέργεια στις αγορές.

Από τότε, ο πρόεδρος έχει υιοθετήσει πιο μετριοπαθή ρητορική, δηλώνοντας σε συνέντευξή του στο NBC ότι δεν προτίθεται να απολύσει τον Πάουελ, αν και υπαινίχθηκε πως θα τον αντικαταστήσει μόλις δοθεί η ευκαιρία. Η θητεία του Πάουελ ολοκληρώνεται τον Μάιο του 2026.