|
Εν μέσω δοκιμών
αλλαγών στις ζωές όλων μας κατά τα τελευταία 2-3 χρόνια,
αφού μετά την πανδημία έχουμε πλέον να αντιμετωπίσουμε τον
πληθωρισμό. Ένα διαφορετικό, ενδιαφέρον άρθρο έγραψε στο
Bloomberg πριν από μερικές ημέρες ο Tyler Cowen. Όπως έγραψε
το 2022 θα το θυμόμαστε ως το έτος κατά το οποίο το βιοτικό
επίπεδο στις ΗΠΑ πραγματικά απομακρύνθηκε από το βιοτικό
επίπεδο στη Δυτική Ευρώπη. Ένα συγκεκριμένο στοιχείο είναι η
κατάρρευση του ευρώ σε σχέση με το δολάριο ή ακόμη
χαμηλότερα, αλλά υπάρχει επίσης μια γενικότερη αίσθηση ότι
το χάσμα διευρύνεται.
Το παλιό
αφήγημα ήταν απλό: το κατά κεφαλήν εισόδημα στις ΗΠΑ μπορεί
να κυμαίνεται 30% υψηλότερα ή και περισσότερο, αλλά ο
δυτικοευρωπαϊκός τρόπος ζωής είναι λιγότερο στρεσογόνος και
πιο χαλαρωτικός. Τα ευρωπαϊκά συστήματα υγειονομικής
περίθαλψης, και η σχεδόν καθολική κάλυψη που προσφέρουν,
είναι επίσης ανώτερα.
Όπως
χαρακτηριστικά έγραψε ο Tyler Cowen. Αυτό το αφήγημα τώρα
έχει διαλυθεί. Η βασικότερη αιτία για αυτό ήταν οι αγορές
ενέργειας. Οι ΗΠΑ όντως φαίνεται να έχουν ενεργειακή
ανεξαρτησία. Οι Αμερικανοί διαμαρτύρονται για τις υψηλές
τιμές της βενζίνης, αλλά ο αμερικανικός τρόπος ζωής μετά
βίας διαταραχθεί. Αυτό το καλοκαίρι οι Αμερικανοί βγήκαν στο
δρόμο σε αριθμούς-ρεκόρ. Οι ενεργειακές προμήθειες σε σπίτια
και επιχειρήσεις συνεχίστηκαν, αν και οι αυξανόμενες τιμές
έχουν δημιουργήσει κάποια πίεση.
Αλλά η
κατάσταση στην Ευρώπη είναι πολύ χειρότερη. Μεγάλο μέρος της
Δυτικής Ευρώπης, που εξαρτάται από τις προμήθειες φυσικού
αερίου από τα ανατολικά, αντιμετωπίζει σοβαρά ερωτήματα για
το πώς θα περάσει τον χειμώνα. Στη Γερμανία, οι αναζητήσεις
στο google για "καυσόξυλα", έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Ακόμη
και οι Γάλλοι, με τη σοβαρή τους εξάρτηση από την πυρηνική
ενέργεια, αντιμετωπίζουν τώρα πολύ υψηλές τιμές και σοβαρές
ελλείψεις. Δεν επένδυσαν αρκετά στη συντήρηση του συστήματος
πυρηνικής ενέργειας.
Η Γερμανία
συνεχίζει να φαίνεται ότι εξακολουθεί να κλείνει τους
εναπομείναντες πυρηνικούς της σταθμούς. Είναι δύσκολο να
θεωρήσουμε ότι η ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική οτιδήποτε
άλλο από ένα τεράστιο λάθος. Ας λάβουμε υπόψη ότι οι
ενεργειακές προμήθειες είναι πολύ πιο σημαντικές από ό,τι
μπορεί να υποδηλώνει το ποσοστό τους το ΑΕΠ. Η ενέργεια
είναι ζωτικής σημασίας για τον σύγχρονο πολιτισμό.
Η τιμή της
ενέργειας δείχνει πόσο άσχημη είναι η κατάσταση και ο
χειμώνας δεν έχει καν πλησιάσει. Η Γερμανία αυτή τη στιγμή
πουλάει 600 ευρώ ανά μεγαβατώρα για ηλεκτρική ενέργεια, ενώ
μόλις το 2020, μια τιμή των 100 ευρώ θα θεωρούνταν πολύ
υψηλή.
Και δεν είναι
απλώς οι υψηλές τιμές. Το άγχος για τη μελλοντική
διαθεσιμότητα ενέργειας αμφισβητεί ένα από τα θεμελιώδη
κίνητρα πίσω από το κράτος κοινωνικής πρόνοιας: να κάνει
τους πολίτες να αισθάνονται ασφάλεια και φροντίδα.
Η γεωπολιτική
έχει εντείνει αυτά τα προβλήματα. Φαίνεται απίθανο η Ρωσία
να κινηθεί στρατιωτικά εναντίον των μεγάλων εθνών της
Δυτικής Ευρώπης. Ωστόσο, υπάρχει ο κίνδυνος ενός πυρηνικού
ατυχήματος στην Ουκρανία, το πιθανό ξέσπασμα ενός πολέμου
στα Βαλκάνια και μια μικρή πιθανότητα η σύγκρουση να
εμπλέξει τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ στη Βαλτική,
διακινδυνεύοντας μια πολύ μεγαλύτερη κλιμάκωση. Είναι πολύ
δύσκολο να προβλέψεις τέτοια θέματα. και αυτό εν μέρει είναι
η ουσία. Δεν υπάρχει συγκρίσιμη γεωπολιτική νευρικότητα να
αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ και δεν είναι σαφές πότε θα
εξαφανιστούν οι κίνδυνοι για την Ευρώπη, αν εξαφανιστούν
ποτέ.
Ένα παραδοσιακό
ατού για τη Δυτική Ευρώπη, ήταν η ποιότητα των συστημάτων
υγειονομικής περίθαλψης. Αλλά το καύχημα εδώ, δεν είναι τόσο
δικαιολογημένο όσο ήταν κάποτε.
Η πανδημία
αποκάλυψε χρόνια ελλιπών κεφαλαιακών επενδύσεων σε πολλά
ευρωπαϊκά υγειονομικά συστήματα. Πολλοί Αμερικανοί θαύμαζαν
την Εθνική Υπηρεσία Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά αυτή
τη στιγμή ολόκληρο το σύστημα είναι σε κρίση. Υπήρξαν
εργασιακές και κεφαλαιουχικές ελλείψεις και μια κατάρρευση
των υπηρεσιών επείγουσας υγειονομικής περίθαλψης, οι οποίες
μπορεί να κοστίζουν μέχρι και 500 επιπλέον θανάτους (εκτός
κορονοϊού) στη διάρκεια μιας εβδομάδας. Παρόμοια προβλήματα
ισχύουν σε όλη την Ευρώπη, αν και φαίνεται τα χειρότερα να
είναι στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το αμερικανικό
νοσοκομειακό σύστημα και το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης,
ήταν εδώ και καιρό καλό –πολύ καλό- στο να κάνει ακριβές,
μακροπρόθεσμες επενδύσεις στη φροντίδα και στην τεχνολογία.
συχνά αυτό σήμαινε υπερβολικές τιμές και όχι μεγάλη βελτίωση
στη βασική φροντίδα. Αλλά στην πανδημία και στο μετά την
πανδημία περιβάλλον, αυτό το χαρακτηριστικό του συστήματος
διατήρησε σε λειτουργία την υγειονομική περίθαλψη των ΗΠΑ.
Όλες αυτές οι κεφαλαιουχικές επενδύσεις αποδεικνύεται ότι
ήταν πολύ χρήσιμη σε μια μεγάλη κρίση.
Η εδώ και
χρόνια κατηγορία ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν καθολική υγειονομική
περίθαλψη είναι λιγότερο σημαντική τώρα. Το Obamacare είναι
εξαιρετικά ατελές σε διάφορες διαστάσεις, αλλά η κάλυψη της
υγειονομικής περίθαλψης των ΗΠΑ δεν ήταν ποτέ υψηλότερη –το
ποσοστό του ανασφάλιστου πληθυσμού ανέρχεται τώρα στο 8%.
Λάβετε υπόψη ότι πολλοί από τους ανασφάλιστους μπορεί να
έχουν αποφασίσει να μην αγοράσουν ασφάλεια υγείας,
προτιμώντας αντί αυτού να δαπανήσουν αλλιώς τα χρήματά τους.
Αυτό μπορεί να είναι ένα προσωπικό λάθος, αλλά δεν είναι το
ίδιο πράγμα με μια συστημική αποτυχία ολόκληρου του
αμερικανικού καθεστώτος υγειονομικής περίθαλψης.
Η Αμερική έχει
πραγματικά κάτι πολύ κοντά στην καθολική κάλυψη, τουλάχιστον
ως επιλογή. Και να θυμάστε, ότι ορισμένα από τα ευρωπαϊκά
συστήματα υγείας, κυρίως της Ελβετίας, απαιτούν επίσης
σημαντικές δαπάνες από την τσέπη των ασφαλισμένων. Άλλα μέρη
αυτών των συστημάτων, πληρώνονται μέσω σχετικά παλαιών
συστημάτων ΦΠΑ, επομένως δεν είναι τόσο "δωρεάν" όσο
φαίνονται.
Καθώς ο κόσμος
αναδύεται από το σημερινό του χάος, θα είναι όλο και
περισσότερο προφανές ότι οι ΗΠΑ έχουν απομακρυνθεί από εκεί. |
