Σχεδόν δύο δεκαετίες μετά την κρίση που αποκάλυψε τον συστημικό κίνδυνο των τραπεζών «too big to fail», η ίδια ανησυχία επιστρέφει, αυτή τη φορά όμως στον τεχνολογικό κλάδο.

Η ανακοίνωση της Nvidia ότι σχεδιάζει επένδυση 100 δισ. δολαρίων στην OpenAI υπογραμμίζει το πλέγμα εξαρτήσεων που διαμορφώνεται γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη. Στην κούρσα για κυριαρχία στην AI, οι μεγαλύτεροι τεχνολογικοί όμιλοι και οι κορυφαίες startups δημιουργούν συμφωνίες που τους εξασφαλίζουν ταυτόχρονα χρηματοδότηση, πρόσβαση σε τσιπ και ανάπτυξη υποδομών.

Η συμβολή του τομέα στην οικονομία των ΗΠΑ είναι κρίσιμη. Όπως επισημαίνει ο Γιώργος Σαραβέλος της Deutsche Bank, χωρίς τις τεχνολογικές επενδύσεις η αμερικανική οικονομία θα κινούνταν φέτος στα όρια της ύφεσης. «Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η Nvidia στηρίζει την ανάπτυξη της οικονομίας των ΗΠΑ», σημειώνει.

Το deal με την OpenAI αποτυπώνει αυτή τη δυναμική: η Nvidia χρηματοδοτεί την κατασκευή data centers, ενώ η OpenAI δεσμεύεται να τα «γεμίσει» με τσιπ της Nvidia σε προνομιακές τιμές. Έτσι, η πρώτη διασφαλίζει ζήτηση και η δεύτερη την αναγκαία ρευστότητα. Ωστόσο, όπως προειδοποιούν αναλυτές, η OpenAI μετατρέπεται σε «too big to fail» παίκτη για τον κλάδο της τεχνητής νοημοσύνης, έχοντας να ανταποκριθεί σε τεράστιες οικονομικές δεσμεύσεις χωρίς ακόμη να έχει παρουσιάσει κερδοφορία.

Παρά τα 13 δισ. δολάρια ετήσιων εσόδων, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι μέχρι το 2029 η OpenAI θα έχει «κάψει» 115 δισ. δολάρια, ενώ οι επενδυτικές της ανάγκες για νέα ισχύ data centers υπερβαίνουν κατά πολύ τα διαθέσιμα κεφάλαια. Ταυτόχρονα, έχει υπογράψει συμβάσεις που την υποχρεώνουν σε πολυδάπανες αγορές υπολογιστικών πόρων από εταιρείες όπως η Broadcom και η Oracle.

Αυτή η «κυκλικότητα» των συμφωνιών, όπου οι ίδιες εταιρείες χρηματοδοτούν και στη συνέχεια αγοράζουν προϊόντα μεταξύ τους, εγείρει ερωτήματα για το αν οι πωλήσεις αντικατοπτρίζουν πραγματική ζήτηση ή απλώς εσωτερική ανακύκλωση κεφαλαίων. Παρόμοια παραδείγματα υπάρχουν και αλλού: η Amazon έχει επενδύσει 4 δισ. δολάρια στην Anthropic, η οποία με τη σειρά της ξοδεύει το ίδιο ποσό στις υπηρεσίες cloud της Amazon Web Services.

Η Wall Street Journal επισημαίνει ότι τέτοιες πρακτικές ενδέχεται να κρύβουν τα όρια της αγοράς, τη στιγμή που οι δαπάνες των μεγάλων hyperscalers –Microsoft, Amazon, Google– αναμένεται να φτάσουν στο αποκορύφωμά τους φέτος. Αν οι κεφαλαιουχικές επενδύσεις δεν συνεχίσουν να αυξάνονται εκθετικά, η στήριξη που προσφέρουν στην αμερικανική οικονομία θα αποδυναμωθεί.

Η OpenAI ποντάρει στο ότι το ChatGPT θα γίνει αναπόσπαστο εργαλείο εκατοντάδων εκατομμυρίων χρηστών και ότι ένα σημαντικό μέρος τους θα δεχθεί να πληρώνει για υπηρεσίες επί πληρωμή. Σήμερα έχει ξεπεράσει τους 700 εκατ. χρήστες, αλλά η πρόκληση είναι να μετατραπεί η δημοτικότητα σε βιώσιμα έσοδα.

Σύμφωνα με τη Bain & Company, η παγκόσμια βιομηχανία AI θα χρειαστεί 2 τρισ. δολάρια σε ετήσιες εισπράξεις για να χρηματοδοτήσει τα data centers του μέλλοντος. Ωστόσο, υπολογίζεται ότι υπάρχει ένα χρηματοδοτικό κενό της τάξης των 800 δισ. δολαρίων –μια «μαύρη τρύπα» που μπορεί να απειλήσει την ίδια τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η αναπτυξιακή δυναμική των ΗΠΑ.