Οι χρηματοοικονομικές αγορές διψούν για θετικές ειδήσεις γύρω από το ζήτημα των δασμών — ή, τουλάχιστον, για την απουσία αρνητικών εξελίξεων. Το μόνο που χρειάστηκε ήταν μια προσωρινή αναστολή των αμοιβαίων δασμών και ασαφείς υποσχέσεις για μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες, για να σταθεροποιηθεί η αγορά ομολόγων και να ανακάμψουν οι μετοχές. Παρά την παρατεταμένη αβεβαιότητα και τις πιθανότητες περαιτέρω αναταράξεων, οι αγορές δεν δείχνουν να προεξοφλούν μια οικονομική ύφεση.

Άραγε οι επενδυτές κάνουν λάθος; Λειτουργούν παράλογα; Ή μήπως έχουν αντιληφθεί κάτι που διαφεύγει από πολλούς αναλυτές — συγκεκριμένα, ότι οι δασμοί δεν θα οδηγήσουν σε οικονομική κατάρρευση;

Για να είμαστε σαφείς, οι δασμοί δεν είναι καλή πολιτική επιλογή, ακόμα και αν περιορίζονται στο 10%, ένα επίπεδο που παραμένει υψηλότερο σε σύγκριση με άλλες χώρες. Αν και ένα περιβάλλον αυξημένων δασμών θα ήταν επιβαρυντικό για την ανάπτυξη, η αμερικανική οικονομία ενδέχεται να το αντέξει. Τα θεμελιώδη της μεγέθη είναι ισχυρά, υπάρχουν ενδείξεις πιθανής μελλοντικής ενίσχυσης της παραγωγικότητας, ενώ το ποσοστό της οικονομίας που βασίζεται άμεσα στο διεθνές εμπόριο δεν είναι τόσο μεγάλο. Σύμφωνα με το Yale Budget Lab, οι δασμοί θα μπορούσαν να μειώσουν το ΑΕΠ κατά 0,5 έως 1 ποσοστιαία μονάδα — πρόκειται για μια αρνητική εξέλιξη, αλλά όχι για συστημική ύφεση.

Πρέπει να θυμόμαστε ότι οι δασμοί είναι μια μορφή φορολόγησης. Και όταν επιβάλλεται φόρος σε κάτι, η κατανάλωση ή η χρήση του μειώνεται. Έτσι, είναι αναμενόμενο ότι οι ΗΠΑ θα μειώσουν τις εμπορικές τους συναλλαγές με άλλες χώρες, κάτι που θα επιδρά αρνητικά στην αναπτυξιακή δυναμική.

Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές μορφές φορολογίας που επιβραδύνουν την ανάπτυξη χωρίς να προκαλούν ύφεση. Φόροι στον πλούτο, για παράδειγμα, μπορούν να αποθαρρύνουν την αποταμίευση και τις επενδύσεις. Οι πολιτικές προτάσεις που περιλαμβάνουν αναποτελεσματικούς φόρους δεν είναι σπάνιες, και οι οικονομολόγοι καλούνται συχνά να εξηγούν γιατί αυτοί μπορεί να είναι επιζήμιοι για την οικονομία.

Οι περισσότεροι οικονομολόγοι τείνουν να προτιμούν φόρους που δεν επηρεάζουν σημαντικά τις καταναλωτικές ή επενδυτικές αποφάσεις. Οι φόροι κατανάλωσης εντάσσονται σε αυτή την κατηγορία και, δεδομένου ότι οι δασμοί μετακυλίονται στους καταναλωτές, μπορούν να θεωρηθούν ανάλογοι. Ωστόσο, διαφέρουν σημαντικά γιατί στρεβλώνουν τις επιλογές, ευνοώντας εγχώρια προϊόντα έναντι ξένων.

Αν οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμούς 10% στους περισσότερους εμπορικούς εταίρους και υψηλότερους —σε διψήφιο ποσοστό— στην Κίνα, το κόστος θα είναι αισθητό, αλλά όχι καταστροφικό. Η επίδραση στην ανάπτυξη θα είναι μικρότερη από τα σενάρια του Budget Lab. Ωστόσο, θα υπάρξουν συνέπειες: αύξηση τιμών, πιθανή άνοδος των επιτοκίων, ελαφρά αύξηση της ανεργίας, περιορισμένες επιλογές για καταναλωτές και προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού.

Οι επιπτώσεις δεν θα είναι ομοιόμορφες. Μικρές επιχειρήσεις που στηρίζονται στο διεθνές εμπόριο και έχουν περιορισμένα περιθώρια κέρδους θα επηρεαστούν δυσανάλογα — ορισμένες ίσως οδηγηθούν σε πτώχευση. Αντίθετα, μεγάλες επιχειρήσεις ενδέχεται να απορροφήσουν μέρος του κόστους, ενώ κάποιες που εξαιρούνται από τους δασμούς μπορεί να επωφεληθούν. Οι καταναλωτές χαμηλότερου εισοδήματος, που αγοράζουν κυρίως φθηνά εισαγόμενα προϊόντα, θα υποστούν πιο άμεσα τις συνέπειες.

Οι υφέσεις συνήθως ξεκινούν από ένα εξωτερικό σοκ — όπως μια απότομη αλλαγή στο παγκόσμιο εμπόριο, μια χρηματοπιστωτική κρίση ή κάποιο άλλο σοβαρό αρνητικό γεγονός. Από αυτή την άποψη, οι δασμοί δεν αποτελούν καθεαυτό την αιτία της ύφεσης, αλλά θα καταστήσουν την οικονομία πιο ευάλωτη σε μελλοντικά σοκ.

Το βασικό κόστος των δασμών θα γίνει εμφανές σε βάθος χρόνου. Θα υπονομεύσουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της αμερικανικής βιομηχανίας και θα επιβαρύνουν την οικονομική της θέση στον παγκόσμιο χάρτη.