«Μπορώ να διευθετήσω τα πάντα», δήλωσε την Πέμπτη στο Κατάρ ο Ντόναλντ Τραμπ. Αναφερόταν στη σύγκρουση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν. Όμως το καύχημά του υπαινισσόταν και άλλες παγκόσμιες εστίες έντασης, από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη σύγκρουση στη Γάζα, μέχρι τη διαμάχη της Αμερικής με το Ιράν για τις πυρηνικές του φιλοδοξίες. Κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας υπερπόντιας διπλωματίας, ο πρόεδρος σημείωσε καλή πρόοδο στο Ιράν και τη Συρία και εξασφάλισε μια σειρά εμπορικών συμφωνιών και επενδύσεων. Ωστόσο, το ανορθόδοξο στυλ του δεν κατάφερε να φέρει τη Γάζα ή την Ουκρανία πιο κοντά στην ειρήνη.

Όπως έγραψαν η The Washington Post σε πρόσφατο άρθρο της. Η ακλόνητη πίστη του Τραμπ στις ικανότητές του ως κορυφαίου διαπραγματευτή φάνηκε κατά το πρώτο μεγάλο ταξίδι του στο εξωτερικό κατά τη δεύτερη του θητεία — στη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στην πατρίδα του, το ταξίδι επισκιάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την πρόταση της κυβέρνησης του Κατάρ να δωρίσει στον Τραμπ ένα πολυτελές Boeing 747 για χρήση ως Air Force One. Παρ’ όλα αυτά, η εβδομάδα ανέδειξε τις δυνατότητες της αυτοσχεδιαστικής προσέγγισης του Τραμπ στη διπλωματία.

Μετά από την εκεχειρία που απέτρεψε μια κλιμάκωση ανάμεσα στους πυρηνικούς γείτονες Ινδία και Πακιστάν — μια παύση για την οποία ο Τραμπ πήρε τα εύσημα (αν και η Ινδία το διέψευσε) — το ταξίδι του στη Μέση Ανατολή επικεντρώθηκε στην εξασφάλιση εμπορικών συμφωνιών και επενδύσεων. Πολλές συμφωνίες υπογράφηκαν, μεταξύ των οποίων η δέσμευση του Κατάρ να αγοράσει 160 νέα αεροσκάφη Boeing, η υπόσχεση από χώρες του Κόλπου για χρηματοδότηση κέντρων δεδομένων για την τεχνητή νοημοσύνη, και πωλήσεις πιο προηγμένων ημιαγωγών για να καταστεί η Μέση Ανατολή δύναμη στην τεχνητή νοημοσύνη.

Καταγράφηκαν και θετικές διπλωματικές εξελίξεις. Ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα άρουν όλες τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Συρίας. Πρόκειται για μια αξιέπαινη κίνηση· οι κυρώσεις στραγγάλιζαν την οικονομία της χώρας, δυσχεραίνοντας την προσπάθεια του μεταβατικού προέδρου Άχμεντ αλ-Σάραα να εδραιώσει την εξουσία του μετά την αποπομπή του μακροχρόνιου δικτάτορα Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο. Ο Τραμπ συναντήθηκε ακόμα και με τον Σάραα, έναν άνδρα που κάποτε θεωρούνταν τρομοκράτης με διασυνδέσεις με την αλ-Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος. Ο Τραμπ τον χαρακτήρισε «νέο, ελκυστικό τύπο».

Ακόμη πιο καθοριστική ήταν η αλλαγή τόνου του Τραμπ απέναντι στο Ιράν. Μόλις λίγες εβδομάδες μετά την απειλή του για «βομβαρδισμούς που δεν έχουν ξαναδεί ποτέ», πρόσφερε κλάδο ελαίας στους αγιατολάδες, δηλώνοντας ότι η Αμερική δεν έχει «μόνιμους εχθρούς».

Ωστόσο, η εβδομάδα αυτή αποκάλυψε και ορισμένες παγίδες της ανορθόδοξης διπλωματικής προσέγγισης του Τραμπ — ειδικά την επιθυμία του για άμεσα αποτελέσματα, την φαινομενική του ανυπομονησία με τη μακρόχρονη και επίπονη διαδικασία διαπραγμάτευσης περίπλοκων συμφωνιών, και την προτίμησή του στις προσωπικές σχέσεις έναντι μιας συνολικής στρατηγικής.

Ήταν, για παράδειγμα, ανυπόμονος με το Ιράν. Η πυρηνική συμφωνία του 2015, την οποία ο ίδιος ακύρωσε, χρειάστηκε 20 μήνες διαπραγματεύσεων. Τώρα, επιθυμεί μια παρόμοια συμφωνία άμεσα. Ο Τραμπ προειδοποίησε ότι οι Ιρανοί «ξέρουν ότι πρέπει να κινηθούν γρήγορα αλλιώς κάτι κακό θα συμβεί».

Όταν η κυβέρνησή του δεν κατάφερε να σημειώσει πρόοδο στις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό της σύγκρουσης στην Ουκρανία — η πρώτη συνάντηση μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων αξιωματούχων στην Κωνσταντινούπολη κατέρρευσε σε λιγότερο από δύο ώρες — ο Τραμπ παρ’ όλα αυτά υπογράμμισε την ικανότητά του να κάνει συμφωνίες. Δήλωσε εν πτήσει με το Air Force One: «Τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί μέχρι να συναντηθώ με τον Πούτιν». Είπε ότι ανυπομονεί για μια συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν «μόλις μπορέσουμε να τη ρυθμίσουμε». Αυτό θα ανέτρεπε την πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν για μη επαφή υψηλού επιπέδου με τη Ρωσία και θα υπονόμευε την ευρωπαϊκή προσπάθεια για αυστηρότερες κυρώσεις, αλλά αντικατοπτρίζει την προτίμηση του Τραμπ για τις προσωπικές σχέσεις στη διπλωματία.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου κάποτε θεωρείτο ότι είχε στενή σχέση με τον Τραμπ. Όμως σε αυτό το ταξίδι, ο πρόεδρος απέφυγε επιδεικτικά να επισκεφθεί το Ισραήλ. Αξιωματούχοι του Τραμπ διαπραγματεύτηκαν απευθείας με τη Χαμάς για την απελευθέρωση του Αμερικανοϊσραηλινού ομήρου Ένταν Αλεξάντερ από τη Γάζα, αφήνοντας τον Νετανιάχου εκτός. Επιπλέον, Αμερικανοί αξιωματούχοι μίλησαν απευθείας με τους Χούθι στην Υεμένη για την παύση των αμερικανικών αεροπορικών επιδρομών με αντάλλαγμα τον τερματισμό των επιθέσεων τους στη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα. Και πλέον οι ΗΠΑ βρίσκονται σε απευθείας συνομιλίες με την Τεχεράνη, παρά τις εκκλήσεις του Νετανιάχου για κοινά στρατιωτικά πλήγματα κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.

Σε αντίθεση με τα πλούσια κράτη του Κόλπου, το Ισραήλ έχει λίγα να προσφέρει σε έναν πρόεδρο που λειτουργεί βάσει συναλλαγών. Επιπλέον, η πολεμοχαρής επιμονή του Νετανιάχου για αεροπορικά πλήγματα κατά του Ιράν αντιβαίνει στον δισταγμό του Τραμπ για στρατιωτικές επεμβάσεις στο εξωτερικό.

Και ο Νετανιάχου δεν είναι διατεθειμένος να προσφέρει στον Τραμπ αυτό που εκείνος και οι Άραβες του Κόλπου επιθυμούν περισσότερο: τον τερματισμό του πολέμου του Ισραήλ κατά της Γάζας, που διαρκεί εδώ και ενάμιση χρόνο. (Καθώς ο Τραμπ περιόδευε στη Μέση Ανατολή, το Ισραήλ ενέτεινε τις αεροπορικές του επιθέσεις, σκοτώνοντας πάνω από 100 ανθρώπους την Πέμπτη.)

Ο Τραμπ είναι ένας πρόεδρος που απορρίπτει τη σχολαστικά σχεδιασμένη διπλωματία. Τις περισσότερες φορές, φαίνεται να αυτοσχεδιάζει — και αυτό μερικές φορές οδηγεί σε πρόοδο. Η εβδομάδα που πέρασε έδειξε τόσο τις δυνατότητες όσο και τις παγίδες αυτής της προσέγγισης.