Οταν πρόκειται για τον
καταστροφικό αντίκτυπο της κλιματικής
αλλαγής, οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται τη βλάβη που
αυτή προκαλεί στις ζωές και στα μέσα διαβίωσης. Ωστόσο, οι
επιπτώσεις των πλέον
συχνότερων και ακραίων καιρικών φαινομένων είναι εξίσου
σοβαρές για την υγεία των χρηματοπιστωτικών συστημάτων.
Όπως έγραψαν σε άρθρο τους
ο Τομπίας
Αντριάν (διευθυντής τομέα
Νομισματικής Πολιτικής και Κεφαλαιαγορών του ΔΝΤ)
και οι Βίκραμ Χακζάρ και Αϊβο Κρζναρ (βοηθός διευθυντή και
αναπληρωτής διευθυντής τμήματος στον ίδιο τομέα),
oι
ζημιές
από έναν τυφώνα στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας επηρεάζουν
τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τον τρόπο με τον οποίο
λαμβάνουν αποφάσεις, παραδείγματος χάριν. Οι τράπεζες, οι
ασφαλιστικές εταιρείες και άλλοι όμιλοι στον
χρηματοπιστωτικό τομέα, για να λάβουν καλά ενημερωμένες
αποφάσεις, χρειάζονται εργαλεία για τη διαχείριση των
κλιματικών κινδύνων στις δραστηριότητες και στους
ισολογισμούς τους. Ταυτόχρονα, καθώς οι χρηματοοικονομικές
ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν την ανθεκτικότητα του
συστήματος, χρειάζονται εργαλεία για την κατάλληλη
αξιολόγηση και εποπτεία αυτών των κινδύνων.
Εδώ μπαίνει το ΔΝΤ. Το
πρόγραμμα αξιολόγησης του χρηματοπιστωτικού τομέα του
Ταμείου εξετάζει
ήδη τακτικά την ανθεκτικότητα των τραπεζών και άλλων
ιδρυμάτων, μεταξύ άλλων με τεστ αντοχής για την καλύτερη
μέτρηση των συστημικών κινδύνων. Αυτές οι διαδικασίες
αναπροσαρμόζονται για να ενσωματώσουν και την ανάλυση
κλιματικού κινδύνου. Συγκεκριμένα, η ανάλυση κινδύνου
συνήθως συνεπάγεται την ανάπτυξη ακραίων καταστάσεων
βασισμένων σε σενάρια για την αξιολόγηση της φερεγγυότητας
των τραπεζών.
Η διαδικασία ενσωματώνει
δυσμενή μακροοικονομικά σενάρια ειδικά σχεδιασμένα για τις
δοκιμές, συμπεριλαμβανομένων
στοιχείων όπως η οικονομική συρρίκνωση, η αύξηση της
ανεργίας, οι συναλλαγματικές κρίσεις
και η πτώση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων. Αυτά τα
σενάρια χρησιμοποιούνται στη συνέχεια ως εισροές κατά την
εξέταση των σχέσεων μεταξύ αυτών των μακροοικονομικών
παραγόντων και των παραγόντων κινδύνου, όπως ο πιστωτικός
και τα έσοδα από τόκους, για την εκτίμηση των επιπτώσεων στο
τραπεζικό εισόδημα και στο κεφάλαιο. Στη συνέχεια, η
ανθεκτικότητα της τράπεζας αξιολογείται με βάση το εάν τα
επίπεδα κεφαλαίου υποχωρούν κάτω από το όριο που επιβάλλουν
οι ρυθμιστικές αρχές.
Σε αντίθεση με τα συμβατικά
τεστ αντοχής των πιστωτικών ιδρυμάτων, η προσέγγιση του ΔΝΤ
εστιάζει στη μέτρηση και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τους
κινδύνους. Αυτό αντικατοπτρίζει νέες προκλήσεις,
συμπεριλαμβανομένων της πολυπλοκότητας στη μοντελοποίηση του
κλιματικού κινδύνου και των οικονομικών του επιπτώσεων σε
βάθος χρόνου και της ανυπαρξίας δεδομένων. Κι ενώ οι
συνέπειες της κλιματικής αλλαγής θα αποτυπωθούν σε ορίζοντα
δεκαετιών, οι κίνδυνοι που θα μπορούσαν να προκύψουν τα
επόμενα τρία έως πέντε χρόνια λαμβάνονται υπ’ όψιν σε
τυπικές ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.
Η συχνότητα και ο αντίκτυπος
των ακραίων γεγονότων αυξάνεται και υπάρχει μεγάλη
αβεβαιότητα σχετικά με τις πολιτικές.
Ολα αυτά μπορούν δυνητικά να έχουν μεγάλες επιπτώσεις στη
χρηματιστηριακή αξία των εταιρειών, και συνεπώς των
τραπεζών, καθώς οι αγορές τιμολογούν τις επιπτώσεις των πιο
μακροπρόθεσμων κινδύνων στις επιχειρηματικές προοπτικές. Το
πρώτο βήμα στην ανάλυση του κλιματικού κινδύνου του ΔΝΤ
είναι να αξιολογήσει ποιοι κίνδυνοι είναι οι πιο σημαντικοί
για μια χώρα. Στη συνέχεια, τα σενάρια για το κλίμα
αντιστοιχίζουν τις εκπομπές και τα σενάρια θερμοκρασίας με
φυσικούς κινδύνους, όπως ακραίες καιρικές συνθήκες, και
κινδύνους μετάβασης, όπως μελλοντικοί φόροι ρύπων. Αυτά τα
σενάρια, τέλος, υποδεικνύουν την αντιστάθμιση μεταξύ φυσικού
και μεταβατικού κινδύνου – όσο πιο εύρυθμη είναι η μετάβαση,
τόσο μικρότερη η αύξηση των θερμοκρασιών και η εμφάνιση
κινδύνου από το κλίμα.
|
