Προτού ο Ντόναλντ Τραμπ εκλεγεί για πρώτη φορά και κηρύξει εμπορικό και τεχνολογικό πόλεμο κατά της Κίνας, το Πεκίνο είχε ήδη θέσει ως στόχο την επίτευξη αυτονομίας της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας παγκοσμίως σε στρατηγικούς τομείς, από την τεχνολογία και την επιστήμη έως τα τρόφιμα και την ενέργεια. Ήδη από το 2015, δηλαδή περίπου δύο χρόνια πριν την πρώτη θητεία του Τραμπ, η κινεζική ηγεσία παρουσίασε το φιλόδοξο πρόγραμμα «Made in China 2025», που όριζε τις προτεραιότητες για την επίτευξη αυτάρκειας και ακόμη κυριαρχίας σε δέκα κρίσιμους τομείς, όπως η ρομποτική, η αεροδιαστημική, καθώς και τα ηλεκτροκίνητα και υβριδικά οχήματα. Το 2018, όταν η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε τους πρώτους περιορισμούς στις εξαγωγές αμερικανικής τεχνολογίας προς την Κίνα, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ κάλεσε την επιστημονική κοινότητα της χώρας να εντείνει τις προσπάθειες ώστε να επιτευχθεί σύντομα τεχνολογική αυτάρκεια.

Από τότε, η Κίνα έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου σε πολλούς στρατηγικούς τομείς και πλέον σε κάποιους, όπως στα ηλεκτροκίνητα οχήματα, υπερέχει των ΗΠΑ, διαθέτοντας μερικά από τα κορυφαία προϊόντα παγκοσμίως, τα οποία έχουν αποσπάσει την πρωτοκαθεδρία από τα αμερικανικά αντίστοιχα. Ιδιαίτερα στις μπαταρίες ηλεκτροκίνητων οχημάτων, η Κίνα έχει παρουσιάσει πρόσφατα νέες τεχνολογίες που προσφέρουν ταχύτερη φόρτιση και μεγαλύτερη αυτονομία σε σύγκριση με τα αμερικανικά πρότυπα.

Παράλληλα, οι κινεζικές νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης ανταγωνίζονται πλέον ισότιμα τις καινοτόμες αμερικανικές εταιρείες όπως η OpenAI και η Google, παρουσιάζοντας μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης με χαμηλότερο κόστος από τα αμερικανικά. Το 2024, η Κίνα επένδυσε 500 δισεκατομμύρια δολάρια στην έρευνα και ανάπτυξη, ποσό τριπλάσιο σε σχέση με το 2012, όταν ανέλαβε την ηγεσία της χώρας ο πρόεδρος Σι. Σήμερα, οι δαπάνες της Κίνας σε R&D προσεγγίζουν αυτές των ΗΠΑ, ενώ στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, από το 2000 έως το 2023, επενδυτικά σχήματα με κρατική υποστήριξη έχουν διοχετεύσει σχεδόν 200 δισεκατομμύρια δολάρια σε 9.600 εταιρείες AI.

Επιπλέον, οι Κινέζοι βιολόγοι εργάζονται εντατικά σε ερευνητικά εργαστήρια, ενώ οι βιομηχανίες της χώρας είναι εξοπλισμένες με ρομπότ τελευταίας γενιάς. Η άνοδος της Κίνας δεν περιορίζεται μόνο στις σύγχρονες τεχνολογίες· τα ναυπηγεία της παράγουν πλοία που κυριαρχούν στις παγκόσμιες θαλάσσιες μεταφορές, ενώ στο διάστημα έχει τοποθετήσει εκατοντάδες δορυφόρους που καλύπτουν κάθε γωνιά της Γης. Παράλληλα, η Κίνα έχει καταφέρει σε σημαντικό βαθμό αυτάρκεια σε τρόφιμα και ενέργεια, συνεχίζοντας να συνάπτει συμφωνίες με χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Ασίας και της Αφρικής, εξασφαλίζοντας έτσι επάρκεια σε πρώτες ύλες, τρόφιμα και ενέργεια. Ως αποτέλεσμα αυτών των επιτευγμάτων, η εξάρτησή της από τις εισαγωγές έχει μειωθεί σημαντικά: το 2023 οι εισαγωγές αντιπροσώπευαν λιγότερο από 18% του ΑΕΠ της, έναντι 22% πριν από μια δεκαετία.

Όπως επισημαίνει ρεπορτάζ της Wall Street Journal, όλα αυτά τα επιτεύγματα ενισχύουν την Κίνα και την οικονομία της, καθώς ο πρόεδρος Σι και η κινεζική ηγεσία ετοιμάζονται για μια παρατεταμένη περίοδο αντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ, που ξεπερνά τον εμπορικό πόλεμο. Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου έχουν ξεκινήσει νέο κύκλο διμερών διαπραγματεύσεων, μετά και την απόφαση του Τραμπ να «παγώσει» μέρος των επιβληθέντων δασμών στις κινεζικές εισαγωγές. Παρόλα τα επιτεύματα της Κίνας, όμως, η πλήρης αυτάρκεια παραμένει απίθανη, όπως αποδεικνύουν και οι εισαγωγές του 2023, που ξεπέρασαν τα 2,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων 164 δισεκατομμύρια δολάρια αφορούσαν προϊόντα από τις ΗΠΑ. Το μέγεθος του πληθυσμού καθιστά πρακτικά ανέφικτη την πλήρη αυτάρκεια σε ορισμένες περιοχές της χώρας.

Από το 2018, με την έναρξη του εμπορικού πολέμου από την κυβέρνηση Τραμπ, ο πρόεδρος Σι έχει υιοθετήσει εθνικιστική ρητορική, τονίζοντας επανειλημμένα την ανάγκη για αυτάρκεια, ειδικά μετά την πανδημία που οδήγησε στο κλείσιμο των συνόρων της Κίνας. Η κινεζική ηγεσία και τα στελέχη της έχουν αυξημένη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία για την ικανότητα της οικονομίας να επιβιώσει με περιορισμένες διεθνείς επαφές. Ήταν άλλωστε η μόνη μεγάλη οικονομία που κατέγραψε ανάπτυξη 2,2% το 2020, την πρώτη δύσκολη χρονιά της πανδημίας, όταν οι περισσότερες οικονομίες βυθίζονταν σε ύφεση λόγω των lockdowns.