|
Η τρέχουσα
συγκυρία, με την απρόβλεπτη και συχνά ριψοκίνδυνη πολιτική
του Ντόναλντ Τραμπ, θεωρείται από πολλούς ως η πρώτη
σημαντική ευκαιρία για την Ε.Ε. να προχωρήσει σε ένα ακόμα
βήμα προς την έκδοση κοινού χρέους. Η πολιτική Τραμπ, που
γενικά κρίνεται ότι υπονομεύει τον διεθνή ρόλο του δολαρίου,
ανοίγει παράλληλα δρόμο για την ενίσχυση άλλων νομισμάτων. Η
Γαλλία, όπως και άλλες χώρες της Ευρωζώνης με υψηλό δημόσιο
χρέος, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, οι οποίες έχουν
επανειλημμένα υποστηρίξει την έκδοση κοινού χρέους, τώρα
επικαλούνται τη στροφή των επενδυτών προς ασφαλή καταφύγια
και προτείνουν την έκδοση ευρωπαϊκών ομολόγων που θα
καλύπτουν τις ανάγκες της αγοράς.
Σε ένα έγγραφο
εργασίας που κυκλοφόρησε εν όψει της επερχόμενης Συνόδου
Κορυφής, το Παρίσι καλεί τους θεσμούς της Ε.Ε., μεταξύ των
οποίων και την ΕΚΤ, να εξετάσουν τα αναγκαία μέτρα για την
ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ. Σύμφωνα με το έγγραφο,
η τρέχουσα ζήτηση για ασφαλή καταφύγια αποτελεί ευκαιρία για
την Ε.Ε. να εκδώσει κοινό χρέος, δημιουργώντας έτσι μεγάλη
προσφορά ομολόγων υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης προς
αγορά. Με αυτόν τον τρόπο, θα ενισχυθεί και ο διεθνής ρόλος
του ευρώ. Την ίδια θέση υποστηρίζει και το ΔΝΤ, με τη γενική
διευθύντρια Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα να τονίζει πως «υπάρχει
μια μεγάλη ευκαιρία για το ευρώ να αποκτήσει ισχυρότερο
διεθνή ρόλο». Στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών
της Ε.Ε. στο Λουξεμβούργο, η κ. Γκεοργκίεβα επισήμανε την
έλλειψη προσφοράς τίτλων υψηλής ποιότητας, προσθέτοντας ότι
«δεν αποτελεί σύμπτωση η μεγάλη τοποθέτηση κεφαλαίων σε
χρυσό», αναφερόμενη σε στοιχεία της ΕΚΤ που δείχνουν πως ο
χρυσός έχει πλέον ξεπεράσει το ευρώ ως δεύτερο μεγαλύτερο
αποθεματικό των κεντρικών τραπεζών.
Πρόσφατα, η
πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, υπογράμμισε ότι «ήρθε η
στιγμή για τον διεθνή ρόλο του ευρώ», ενώ τόνισε πως ακόμη
και ο θεμέλιος λίθος του παγκόσμιου συστήματος δοκιμάζεται.
Σε συνέντευξή της στους
Financial
Times, σημείωσε ότι η Ευρωζώνη πρέπει να
αξιοποιήσει την ευκαιρία και να προχωρήσει σε αλλαγές που θα
περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, και τη δημιουργία «μιας
δεξαμενής άφθονων ασφαλών τίτλων». Επιπλέον, επισήμανε τη
θετική δημοσιονομική εικόνα της Ε.Ε., με το δημόσιο χρέος
της να ανέρχεται μόλις στο 89% του ΑΕΠ, σε αντίθεση με το
124% που φτάνει το χρέος των ΗΠΑ σε σχέση με το αμερικανικό
ΑΕΠ, παρότι η προσφορά ασφαλών τίτλων στην Ευρώπη παραμένει
περιορισμένη. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, τα
δημόσια ομόλογα ευρωπαϊκών χωρών με πιστοληπτική αξιολόγηση
τουλάχιστον AA αντιστοιχούν μόνο στο 50% του ΑΕΠ της Ε.Ε., ενώ
στις ΗΠΑ υπερβαίνουν το 100% του αμερικανικού ΑΕΠ. Στην αρχή
του μήνα, ο Φίλιπ Λέιν, επικεφαλής των οικονομολόγων της
ΕΚΤ, είχε επισημάνει ότι το «έλλειμμα προσφοράς ασφαλών
τίτλων» οφείλεται στον σχεδιασμό της Ευρωζώνης,
υποστηρίζοντας πως το πρόβλημα θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί
μέσω της έκδοσης νέων κοινών ομολόγων για τη χρηματοδότηση
επενδύσεων και έργων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Παρόλα αυτά, η
ευνοϊκή αυτή συγκυρία για το ευρώ και οι πιέσεις από
ορισμένα κράτη-μέλη δεν αρκούν για να οδηγήσουν στην έκδοση
νέου κοινού χρέους. Θα απαιτούνταν πιθανώς ένας παράγοντας
εξίσου καταλυτικός με αυτόν της πανδημίας, ώστε να
επαναληφθεί ένα τέτοιο εγχείρημα. Η απόφαση για έκδοση
κοινού χρέους στην Ε.Ε. προϋποθέτει ομοφωνία, ωστόσο η
Γερμανία και η Ολλανδία, που θα αναλάβουν το μεγαλύτερο
μέρος της αποπληρωμής, παραμένουν σταθερά αντίθετες σε αυτές
τις προτάσεις.
|