|
Οι τρεις πιο
επικίνδυνες λέξεις στην αγορά πετρελαίου είναι "ο OPEC
πέθανε". Η νεκρολογία του καρτέλ πετρελαίου έχει γραφτεί
πάρα πολλές φορές - και πάντα πρόωρα. Η σχεδόν ασταμάτητη
αποχώρηση χωρών-μελών του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών
Χωρών κατά την τελευταία δεκαετία - Ινδονησία το 2016, Κατάρ
το 2019, Ισημερινός το 2020 - έδωσε άφθονες ευκαιρίες για
προετοιμασία επικήδειων, με όλους τους να καταλήγουν "στον
βρόντο".
Όπως έγραψε το
Bloomberg σε πρόσφατο άρθρο του, είναι,
λοιπόν, η έξοδος της Αγκόλας, που ανακοινώθηκε την Πέμπτη,
κάτι περισσότερο από άλλο ένα χτύπημα για τον OPEC; Με μια
πρώτη ματιά, μοιάζει ασήμαντη. Έχει όμως βαθύτερες
επιπτώσεις για το μπλοκ που υπερβαίνουν το τι σημαίνει για
τις παγκόσμιες προμήθειες αργού.
Στο εσωτερικό του
OPEC, η ισχύς μετριέται σε εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Η
Αγκόλα δεν αντλεί πολλά και υπάρχει μικρή πιθανότητα να
μπορέσει να παραγάγει περισσότερα στο άμεσο μέλλον. Σύμφωνα
με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA), η Αγκόλα άντλησε
σχεδόν 1,1 εκατ. βαρέλια ημερησίως τον Νοέμβριο, μειωμένα
κατά 45% από το ανώτατο όριο άνω των 1,9 εκατομμυρίων
βαρελιών του 2010.
Επιπλέον, η χώρα
βρίσκεται ήδη σε πλήρη δυναμικότητα παραγωγής. Σε αντίθεση
με τη Σαουδική Αραβία, η οποία παράγει περίπου 9 εκατομμύρια
βαρέλια, που είναι αρκετά λιγότερα από τα 12,5 εκατομμύρια
των δυνατοτήτων της.
Η αποχώρηση ενός
κράτους-μέλους του OPEC συνήθως ανησυχεί εκείνους που
παραμένουν εντός του καρτέλ - και οποιονδήποτε άλλον έχει
στάση bullish έναντι των προοπτικών των τιμών του πετρελαίου
- εάν αυτή η χώρα μπορούσε να ενισχύσει γρήγορα την
παραγωγή, αξιοποιώντας την πλεονάζουσα δυναμικότητά της ή να
αναπτύξει νέα κοιτάσματα πετρελαίου με την πάροδο του
χρόνου. Η Αγκόλα, ωστόσο, δεν μπορεί να κάνει τίποτα από τα
δύο. Δεν υπάρχει πλέον διαθέσιμο επιπλέον προϊόν και δεν
υπάρχουν ξένοι επενδυτές οι οποίοι να χτυπούν την πόρτα της
για να χρηματοδοτήσουν την εξερεύνηση και ανάπτυξη νέων
κοιτασμάτων.
Είτε εντός είτε
εκτός OPEC, η ακμή της βιομηχανίας πετρελαίου της Αγκόλας
βρίσκεται πια πίσω μας. Ως εκ τούτου, η έξοδός της λογικά θα
έχει ανάλογο του περιορισμένου αντίκτυπου των προηγούμενων
αποχωρήσεων. Η Ινδονησία, το Κατάρ και ο Εκουαδόρ δεν έχουν
αλλάξει το παγκόσμιο ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης από τότε
που αποχώρησαν από τον οργανισμό.
Όπως ανέφερε το
Bloomberg στην ανάλυση του, η
αποχώρηση, ωστόσο, σηματοδοτεί ορισμένες ανησυχητικές
εξελίξεις για την λέσχη των πετρελαιοπαραγωγών. Η
ανακοίνωση, με την κυβέρνηση στη Λουάντα να εκφράζει ανοιχτά
την απογοήτευσή της για το καρτέλ, ρίχνει φως σε ένα κοινό
μυστικό: πολλές χώρες-μέλη του OPEC δεν είναι καθόλου
χαρούμενες για την κατεύθυνση που έχει λάβει ο οργανισμός τα
τελευταία χρόνια υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας.
Η άποψη, που
εκφράζεται πάντα κατ' ιδίαν, είναι ότι το Ριάντ προσπαθεί να
διατηρεί τις τιμές του πετρελαίου πολύ ψηλά, κοντά στα 100
δολάρια το βαρέλι, κάτι που στηρίζει τους ανταγωνιστές,
ιδίως τη βιομηχανία σχιστολιθικού πετρελαίου των ΗΠΑ. Εάν ο
OPEC συνεχίσει να το κάνει, αργά ή γρήγορα θα πρέπει να
μειώσει ακόμη περισσότερο την παραγωγή, παραχωρώντας
μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς. Άλλα μέλη του OPEC θα ήταν
ευχαριστημένα με τις τιμές του πετρελαίου χαμηλότερα, στην
περιοχή από 60 έως 70 δολάρια. Αυτό το παράπονο συνδυάζεται
με ένα άλλο: το Ριάντ, υπό τον υπουργό Ενέργειας του,
πρίγκιπα Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν, δεν ακούει τις ανησυχίες
των υπόλοιπων μελών, προσπαθώντας να εκφοβίσει την έκφραση
τυχόν διαφορετικών απόψεων, επιδιώκοντας να τις καθυποτάξει.
Η χώρα-κλειδί την
οποία πρέπει να παρακολουθεί κανείς δεν είναι η Αγκόλα, αλλά
τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία κέρδισαν πρόσφατα μια
σκληρή εκστρατεία εναντίον του Ριάντ για να εξασφαλίσουν
υψηλότερο επίπεδο παραγωγής από τον OPEC.
Δεν θεωρώ ότι το
Άμπου Ντάμπι έχει τελειώσει την πάλη του. Κατά τη διάρκεια
της εκστρατείας, οι διπλωμάτες των Εμιράτων έφτασαν στο
σημείο να αμφισβητούν την αξία της ένταξης στον OPEC.
Πεποίθησή μου είναι ότι οι συγκεκριμένες δηλώσεις ήταν
περισσότερο ένα εργαλείο για
την εκστρατεία εξασφάλισης αύξησης ποσοστώσεων παρά μια
πραγματική απειλή. Δείχνουν όμως ότι δεν είναι όλα ρόδινα
εντός του καρτέλ. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα όχι μόνο έχουν
άφθονη πλεονάζουσα παραγωγική δυνατότητα - αντλούν 3,1
εκατομμύρια βαρέλια, ενώ πιθανώς μπορούν έως και 4
εκατομμύρια - αλλά και ξένη υποστήριξη για επενδύσεις σε νέα
κοιτάσματα πετρελαίου που θα μπορούσαν να αυξήσουν την
παραγωγική ικανότητα έως και στα 5 εκατομμύρια βαρέλια.
Η αποχώρηση της
Αγκόλας καθιστά πιο πιθανό το Ριάντ να αναγκαστεί να
επιτρέψει στα ΗΑΕ να παράγουν, με την πάροδο του χρόνου,
ακόμη περισσότερο πετρέλαιο. Οι κίνδυνοι για τον OPEC
ξεκινούν από τη Λουάντα - αλλά καταλήγουν πιο επικίνδυνα στο
Άμπου Ντάμπι. |
