|
Ο
συγγραφέας Σ. Ντάλης αφουγκράστηκε έγκαιρα το
πώς οι
Hoffman,
Nye και
Telo
(κορυφαίοι καθηγητές στη Δύση) είδαν την
τεκτονική μετατόπιση του πεδίου των διεθνών
σχέσεων στην διεθνή (γεω)πολιτική.
Ο καθ.
Ντάλης μας θυμίζει το «ιστορικό αυτονόητο» που
επιμελώς ξεχνάμε : οι διεθνείς ισορροπίες έχουν
μεν μεγάλο φορτίο εντάσεων αλλά δεν παύουν να
είναι «σχέσεις».
Και
μάλιστα, αφού πρώτα παραθέτει στοιχεία από τις
θεωρητικές διόπτρες, είναι σαν να μας
επισημαίνει ότι πρόκειται για «σχέσεις
ισορροπίας» με διαφορετικές μορφές και
διαστάσεις.
Ο
συγγραφέας καθιστά την πολιτική μείζον ζητούμενο
στο βιβλίο του και μέσω των ακαδημαϊκών που έχει
ως αναφορά, μας θυμίζει τι ακριβώς σημαίνει
«συγκρούσεις και συνεργασίες» σε πολιτικό,
οικονομικό, στρατηγικό, πολιτιστικό επίπεδο.
Αξίζει να
μείνει κανείς λίγο περισσότερο στα κεφάλαια όπου
ο συγγραφέας απλώνει στο βιβλίο την κεντρική
ιδέα του
Hoffmann
σχετικά με την «εξήγηση» της Ευρώπης στα φόρα
της Ουάσιγκτον αλλά και το ανάποδο : στην
συμβουλή του προς Βρυξέλλες σχετικά με το
αμερικανικό
imperium.
Ο
Hoffmann
περιγράφει μεν τον τότε πιθανό μονοπολικό κόσμο
αλλά είναι μας θυμίζει ότι κυριαρχούν τελικά
στις ΗΠΑ διάφορα «δόγματα» νεοσυντηρητικών.
Ο Ντάλης
εδώ επιμένει στο να παραθέσει τις διατλαντικές
διαφορές παραθέτοντας πχ τον Ρόμπερτ Κέιγκαν ως
κλασική περίπτωση του νέου ρεύματος.
Και φυσικά,
τόσο η διάσημη θεωρία του
Nye
(
Soft
Power
) στις ΗΠΑ, όσο και η ηγεσία
Obama
ως πρότυπο στρατηγικής διακυβέρνησης και
«εξομάλυνσης» διαφόρων, πείθουν τον συγγραφέα
ότι αυτά συνδέονται με τις αναλύσεις του
Telo
για την «ευρωπαϊκή» συμβολή στον διάλογο μεταξύ
ατλαντιστών και ευρωπαϊστών
Φυσικά τα
δυνατά ερωτήματα παραμένουν μέχρι σήμερα – 10
χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου : Τι είδους
δύναμη πρέπει να είναι (γίνει) η Ευρώπη;
Ποια
ακριβώς «στρατηγική θεωρία» υιοθετεί τελικά η
Ένωση συγκριτικά με τον αμερικανικό διεθνή
κανόνα επιβολής ισχύος ;
Είναι
τελικά «πολυμερές» ένα πλαίσιο επιβολής επιταγών
ισχύος και πίεσης συμφερόντων ;
Ερωτήματα
άκρως επίκαιρα που το βιβλίο μας τα θυμίζει
επειδή δεν στερούνται παραδειγμάτων ή θεωρητικών
στοχασμών ώστε να αποκτούν επίκαιρη σημασία.
Ο καθηγητής
Ντάλης δεν πέφτει (δεν θα μπορούσε λόγω
εξωστρεφούς ακαδημαϊκής ιδιοσυγκρασίας) στην
παγίδα του τότε επίκαιρου ερωτήματος περί
παγκοσμιοποίησης και από-παγκοσμιοποίησης.
Και σχεδόν
δικαιώνεται μια δεκαετία μετά, βλέποντας σήμερα
την ανεστραμμένη εκδοχή του διλήμματος σχετικά
με την «μορφή» (και την στροφή θα έλεγα) της
«νέας παγκοσμιοποίησης» ως ιστορικό φαινόμενο
που αναλύουν οι διεθνείς σχέσεις.
Το βιβλίο
σε μερικά σημεία καθοδηγεί τον αναγνώστη σε αυτό
που οι οικονομολόγοι αποκαλούμε «συμπεριφορική
γεωπολιτική» των διαπραγματεύσεων και των
πολιτικών συσχετισμών μεταξύ μεγάλων και
περιφερειακών δυνάμεων.
Ο
συγγραφέας εξ αρχής «χειρίζεται» το ρητό του
Marcel
Merle
με τρόπο αριστοτεχνικό : «οι διεθνείς σχέσεις
είναι μια ατυχής έκφραση, καθώς αναφέρεται
αφενός σε έναν ορισμένο αριθμό φαινομένων,
αφετέρου στον επιστημονικό κλάδο ο οποίος
υποτίθεται ότι μελετά τα φαινόμενα αυτά».
Ο Ντάλης
«περνάει» δηλαδή τις διεθνείς σχέσεις – με την
διόπτρα των
Telo,
Nye και
Hoffmann
– στο Πολιτικό.
Βάζει την
δική του συνθετική και αφαιρετική ικανότητα ώστε
να δώσει στον φοιτητή, τον διπλωμάτη, τον
υποψιασμένο και ενημερωμένο πολίτη, μια εικόνα
που δεν θα απομονώνει κάθε φορά την ιστορία και
την πολιτική από το διπλωματικό και γεωπολιτικό
ιστορικό παίγνιο( όπως τώρα)
Ο Ντάλης
ξέρει ότι αν οι διεθνείς σχέσεις απομονωθούν από
το ιστορικό και συνεχές πλαίσιο εδραίωσης τους
τότε χάνεται η μεγάλη εικόνα των πολιτικών και
κυρίως των διαπραγματευτικών επίδικων σε
κρίσιμες στιγμές της ιστορίας.
Πρόκειται
για ένα βιβλίο που πρέπει να απασχολήσει σοβαρά
όσους σκέφτονται με όρους σημειωτικής και
θεαματικής πληροφόρησης, επιγραφικής ενημέρωσης,
ιντερνετικής ταχύτητας και κυρίως εύκολου
εντυπωσιασμού και αφιλτράριστης υποδοχής των
συμβάντων.
Χρήσιμο και
άκρως αποκαλυπτικό έργο, που δείχνει ότι κάθε
φορά που ο πλανήτης «κινείται» μαζί του
«μετακινείται» το Πολιτικό φόντο της Ιστορίας
και της επιστήμης, εκείνης που αναλύει τα διεθνή
θέματα και την παγκόσμια γεωπολιτική
ανισορροπία…..
European
Business Review
|
