Παρασκευή, 00:01 - 20/06/2025

Στη διορατική ανάλυσή του για την ιστορία του αμερικανικού δολαρίου (Financial Times, Opinion, 21 Μαΐου), ο Martin Wolf παρατηρεί ότι, κατά το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους, το 58% των παγκόσμιων αποθεματικών διατηρείτο ακόμη σε δολάρια, μειωμένο μεν σε σχέση με το 71% του πρώτου τριμήνου του 1999, αλλά σε μεγάλη απόσταση από το αντίστοιχο ποσοστό του ευρώ (20%).

Εξίσου σημαντικό είναι ότι το μερίδιο του δολαρίου έχει μειωθεί μόνο κατά ένα μονοψήφιο ποσοστό από την περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης (Great Recession). Όπως μας υπενθυμίζει ο Harold James στο βιβλίο του Seven Crashes: The Economic Crises That Shaped Globalization, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Barack Obama, παραδέχθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της G20 την άνοιξη του 2009 ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής δεν ήταν πλέον η μοναδική ή η κυρίαρχη μεγάλη δύναμη.

Ωστόσο, το δολάριο έχει παραμείνει έκτοτε κυρίαρχο, χάρη στις θεσμικές διευθετήσεις στο όνομα της «νομισματικής ειρήνης», αντανακλώντας τη συνεργασία των παγκόσμιων οικονομικών υπερδυνάμεων για τη διατήρηση του status quo ante —της νομισματικής τάξης πραγμάτων, δηλαδή, η οποία επικρατούσε πριν την χρεοκοπία της Lehman Brothers. Ειδικότερα, οι ΗΠΑ είχαν την κεντρική τους τράπεζα να ενεργεί ως παγκόσμιος δανειστής ύστατης καταφυγής, η Κίνα επανασυνέδεσε το γουάν με το δολάριο και η Γερμανία επέδειξε τη σχετική ηγεμονική δύναμή της εντός της Ευρωζώνης κατά τη διάρκεια της κρίσης δημοσίου χρέους, επωφελούμενη τόσο από τα ασφαλέστερα γερμανικά περιουσιακά στοιχεία όσο και από ένα αδύναμο κοινό νόμισμα.

Ο Wolf παρατηρεί ότι η εποχή της ηγεμονίας του αμερικανικού δολαρίου έχει δει πολλά σοκ. Ελλείψει μιας παρόμοιας θεσμοθετημένης συνεργασίας μεταξύ των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης και της Κίνας, στο επόμενο σοκ θα είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί μια σταθερή ισορροπία.

Έτσι, το μνημόνιο κατανόησης που υπογράφηκε στις 11 Ιουνίου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας, το οποίο ενημερώνει το προηγούμενο μνημόνιο κατανόησης του 2008 σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των δύο κεντρικών τραπεζικών ιδρυμάτων, αποτελεί μια ενθαρρυντική κίνηση προς τη διατήρηση της νομισματικής ειρήνης.

*Ο Κωνσταντίνος Γκράβας είναι κάτοχος του FT NED Diploma, διδάκτωρ του Τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ, εντεταλμένος διδάσκων του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του ΟΠΑ, συγγραφέας του βιβλίου «Οικονομικός Πόλεμος και Νομισματική Ειρήνη» (εκδόσεις Ι. Σιδέρης, πρόλογος: Γιάννης Στουρνάρας) και συν-συγγραφέας του βιβλίου «Κεντρικές Τράπεζες» (εκδόσεις Παπαδόπουλος).   

**Το κείμενο δημοσιεύθηκε αρχικά στα αγγλικά, στους Financial Times της 13ης Ιουνίου. 

Greek Finance Forum Team

Σχόλια Αναγνωστών