|
Γράφει
συγκεκριμένα η Μέρκελ: «Στο βιβλίο αυτό θα πω
ξεκάθαρα ποιες επιλογές μου θεωρώ σήμερα πλέον
εσφαλμένες, θα υπερασπιστώ όσες σήμερα ακόμη
θεωρώ σωστές». Πρόκειται στην ουσία για μια
αυτοκριτική περιήγηση στη μακρόχρονη διαδρομή
της Καγκελαρίου που βρέθηκε αντιμέτωπη με
ιστορικές προκλήσεις που σημάδεψαν, πέρα από την
πορεία της Γερμανίας, και την πορεία ολόκληρης
της Ευρώπης και όχι μόνον. Ωστόσο, η ιστορική
αυτή πολιτική ανασκόπηση της πολύχρονης θητείας
της στην Καγκελαρία δεν έγινε μόνο για τη
διαφύλαξη της υστεροφημίας της όπως γίνεται
συνήθως στις περιπτώσεις αυτές. Η Μέρκελ
απέδειξε στη συνέχεια ότι τις επιλογές που
θεωρεί ακόμα σωστές είναι αποφασισμένη να
συνεχίσει να τις υπερασπίζεται.
Σε μια
πρόσφατη ομιλία της, με αφορμή μια παρουσίαση
του βιβλίου της, η Άγκελα Μέρκελ δεν έχασε την
ευκαιρία να αναφερθεί στη νέα
(αντι)μεταναστευτική πολιτική που έχει χαράξει η
Γερμανία -και ολόκληρη σχεδόν η Ευρώπη- κυρίως
μετά την εκλογή στην Καγκελαρία του
Χριστιανοδημοκράτη Φρίντριχ Μερτς και τη
συγκρότηση της νέας κυβέρνησης του «Μεγάλου
Συνασπισμού». Η πρώην Καγκελάριος ήταν
κατηγορηματική: «Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να
καταπολεμήσουμε οριστικά την παράνομη
μετανάστευση στα γερμανοαυστριακά ή στα
γερμανοπολωνικά σύνορα. Μονομερείς ενέργειες
κρατών μπορεί να καταστρέψουν την Ευρώπη. Πρέπει
να αναζητήσουμε λύσεις εντός ΕΕ». Ήταν ένα ηχηρό
καμπανάκι κινδύνου για μια πολιτική που
φουσκώνει τα πανιά της Ακροδεξιάς.
Η Μέρκελ
βίωσε από πρώτο χέρι το μεταναστευτικό πρόβλημα
και μάλιστα στην περίοδο της κορύφωσης των
μεταναστευτικών ροών. Στην περίοδο αυτή η
Γερμανία δέχθηκε να χορηγήσει άσυλο σε περίπου
ένα εκατομμύριο πρόσφυγες με ό,τι σήμαινε αυτό
σε πολιτικό κόστος. Παράλληλα προχώρησε σε μια
σειρά συμφωνίες με τον Ερντογάν προκειμένου να
εξασφαλίσει τη συγκράτηση όσων γίνεται
περισσότερων κυμάτων μεταναστών στην Τουρκία. Η
επιμονή της, στις Συνόδους Κορυφής της ΕΕ, στην
εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων μέσω
εξαντλητικών συμβιβασμών με τους «δύστροπους»
εταίρους ήταν δεδομένη εξ αρχής καθώς δεν ήθελε
σε καμιά περίπτωση να τεθεί σε κίνδυνο η
ελεύθερη μετακίνηση στην Ευρώπη και οι αρχές της
συνθήκης Σένγκεν.
Μέσα στον
κυκεώνα των προβλημάτων που αντιμετώπισε η
Μέρκελ στα 16 χρόνια της θητείας της θα
μπορούσαμε να σταθούμε σε δύο ακόμα ζητήματα. Το
πρώτο, το οποίο μας αφορά και άμεσα, είναι η
στάση που τήρησε απέναντι στη χώρα μας στα
χρόνια της κρίσης όταν απέτρεψε, δύο τουλάχιστον
φορές, την έξοδο της Ελλάδας από την ΕΕ. Τον
Νοέμβριο του 2011 όταν απαίτησε ουσιαστικά, στη
Σύνοδο Κορυφής των Καννών, την ανάκληση του
εξαγγελθέντος από τον Γιώργο Παπανδρέου σχετικού
δημοψηφίσματος -η οποία έγινε τελικά δια
στόματος Βενιζέλου- καθώς και τον Αύγουστο του
2015 όταν, μετά το ανεκδιήγητο αντιευρωπαϊκό
δημοψήφισμα του Ιουλίου του 2015, «έπεισε» τον
Τσίπρα να υπογράψει το τρίτο μνημόνιο. Κι όλα
αυτά κόντρα στην εμμονή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε
στην άμεση έξοδο της χώρας μας από την Ευρωζώνη.
Το δεύτερο
ζήτημα είναι η στάση της απέναντι στην πρώτη
θητεία του Ντόναλτ Τραμπ στον Λευκό οίκο όταν η
Ευρώπη έπρεπε, για πρώτη φορά στην μεταπολεμική
ιστορία, να κοιτάξει στα μάτια τις Ηνωμένες
Πολιτείες που είχαν μπει για τα καλά -όπως
αποδείχτηκε στη συνέχεια- στον δρόμο μιας
περιπέτειας με απρόβλεπτες συνέπειες για το
μέλλον του πλανήτη. Μπορεί η Άγκελα Μέρκελ να
κράτησε με σοβαρότητα το τιμόνι της Ευρώπης στην
κρίσιμη αυτή περίοδο, ωστόσο, δεν προέβλεψε τις
δραματικές συνέπειες που είχε για την ΕΕ το νέο
τραμπικό παγκόσμιο περιβάλλον. Όπως, επίσης,
υποτίμησε τον αναθεωρητικό επεκτατισμό του
Πούτιν που οδήγησε αργότερα στην παράνομη
εισβολή στην Ουκρανία. Αυτοί είναι και οι λόγοι
για τους οποίους η ΕΕ παρέμεινε ανοχύρωτη
αμυντικά και η Γερμανία εξαρτημένη ενεργειακά
από τη Ρωσία.
Τα
πεπραγμένα της 16χρονης θητείας της Καγκελαρίου
Μέρκελ θα κριθούν από τους Γερμανούς πολίτες και
από την ιστορία η οποία θα αποφανθεί οριστικά
για όλα όσα αναφέρονται -ή δεν αναφέρονται- στο
βιβλίο της. Δύσκολα πάντως θα μπορέσει να
ισχυριστεί κάποιος ότι δεν υπερασπίστηκε με
σθένος τις απόψεις της ή ότι υπέκυψε στα διάφορα
«go back madame Merkel» ακόμα και στις
δυσκολότερες γι’ αυτήν πολιτικές στιγμές. Όπως,
επίσης πολύ δύσκολα, η επιμονή της στη διαφύλαξη
των ευρωπαϊκών κεκτημένων, ακόμα και σε
περιπτώσεις αγκαθιών όπως το μεταναστευτικό,
μπορεί να βαθμολογηθεί με αρνητικό πρόσημο. Η
ίδια πάντως δηλώνει αποφασισμένη να συνεχίσει
τις δημόσιες παρεμβάσεις με την πυξίδα της
στραμμένη σταθερά προς την κατεύθυνση της
ευρωπαϊκή ενοποίησης, απαλλαγμένη πλέον από το
άγχος - και το κόστος - της ενεργούς πολιτικής.
Γιάννης
Μεϊμάρογλου (in.gr)
|
