|
Οι
δισεκατομμυριούχοι και τα τεχνολογικά μεγαθήρια
αγοράζουν την υποδομή μας, την προσοχή μας και
τις μελλοντικές μας ροές χρήματος, ενώ οι
κυβερνήσεις κάνουν πίσω στο όνομα της “ελεύθερης
αγοράς”. Αυτό που ζούμε είναι μια παγκόσμια
εξαγορά μεταμφιεσμένη σε καινοτομία με
την AI να μην ελέγχει μόνο την παραγωγή, αλλά
και την αντίληψη: πώς σκεφτόμαστε, πώς
καταναλώνουμε, πώς ψηφίζουμε.
Αλλά ας
πάρουμε μια ανάσα. Κάθε κύκλος έχει αρχή και
τέλος.
Αν αυτό που βλέπουμε είναι φούσκα, τότε θα
σκάσει. Και όπως συνέβη με το dot–com boom, κάτι
θα μείνει.
Η ερώτηση είναι: τι θα μείνει;
Ποια
ενέργεια θα συνεχίσει να τροφοδοτεί το σύστημα;
Πώς θα παράγεται, θα διανέμεται, θα
αποθηκεύεται; Και για εμάς που έχουμε παρουσία
στον διεθνή ενεργειακό χάρτη, πού πρέπει να
ποντάρουμε;
Ο Κινητήρας
πίσω από τη Ψευδαίσθηση
Η Blakeley περιγράφει πώς εταιρείες όπως
ηNvidia, η Oracle και η OpenAI λειτουργούν μέσα
σε έναν χρηματοοικονομικό βρόγχο
τρισεκατομμυρίων, επενδύοντας η μία στην άλλη,
δείχνοντας ανάπτυξη και καίγοντας ρεύμα για να
διατηρήσουν το αφήγημα της προόδου.
Το χρήμα
κυκλοφορεί μεταξύ λίγων παικτών, ενώ το
πραγματικό κόστος, όπως η παραγωγή ενέργειας,
εξόρυξη υλικών, πίεση στα δίκτυα,
φορτώνεται στον φυσικό κόσμο.
Η αλήθεια
είναι απλή: Η AI χρειάζεται ενέργεια.Και αυτή η
ενέργεια, σε αυτή την κλίμακα, δεν υπάρχει.
Τα data
centers κατασκευάζονται πιο γρήγορα απ’ ό,τι
μπορούν να αντέξουν τα ηλεκτρικά δίκτυα. Το
καθένα καταναλώνει ό,τι μια μικρή μονάδα
παραγωγής.
Ο Διεθνής
Οργανισμός Ενέργειας (IEA) εκτιμά ότι η
κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος από τα data
centers θα διπλασιαστεί μέχρι το 2030,
ξεπερνώντας τα 945 TWh, με την AI ως βασικό
λόγο.
Καμμία
“πράσινη μετάβαση” δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε
αυτή την καμπύλη χωρίς σταθερή, ορυκτής βάσης
υποδομή.
Και ενώ ο
τεχνολογικός τομέας πουλάει “καθαρή νοημοσύνη”,
στην πράξη τρέφεται από το πιο βρώμικο και
γεωπολιτικά ασταθές εμπόρευμα: την ενέργεια.
Από την
Πράσινη Μετάβαση στη Μετάβαση Υπολογιστικής
Ισχύος
Το 2014, η
κατάρρευση των τιμών πετρελαίου έστειλε κεφάλαια
στις ΑΠΕ. Το 2022, ο πόλεμος στην Ουκρανία έκανε
την “ενεργειακή ανεξαρτησία” το νέο δόγμα. Το
2025, έχουμε μπει στην Compute Transition,
όπου η ενέργεια δεν τροφοδοτεί πλέον μόνο σπίτια
και μεταφορές, αλλά γνωστικές λειτουργίες.
Η AI είναι
η νέα βαριά βιομηχανία. Και όπως κάθε βαριά
βιομηχανία, ανασχηματίζει τη γεωπολιτική:
Οι ΗΠΑ τη
βαφτίζουν “εθνική ασφάλεια” και επιδοτούν
μικροτσίπ και δίκτυα.
Η Κίνα έχει
δώσει πάνω από ¥268 τρισ. σε τραπεζικά δάνεια (≈
$36 τρισ.), με τα εργαλεία πολιτικής να
σπρώχνουν την πίστωση σε τεχνολογία και
παραγωγή.
Τα κράτη
του Περσικού Κόλπου μετατρέπουν τον πλούτο των
υδρογονανθράκων σε AI energy parks, εξάγοντας
ηλεκτρόνια αντί για πετρέλαιο.
Η Ευρώπη
συνεχίζει να μιλά για νομοθετικά πλαίσια, ενώ οι
υπόλοιποι χτίζουν. Και μένει για άλλη μια φορά
θεατής.
Για την
Ελλάδα, όλα αυτά δεν είναι ξένα. Τερματικοί LNG,
διασυνδέσεις και υποθαλάσσια καλώδια ξεφυτρώνουν
στις ακτές μας, αλλά η πολιτική παραμένει
αντιδραστική, παγιδευμένη μεταξύ ενεργειακών
εταίρων και ψηφιακών εξαρτήσεων.
Η υποδομή
υπάρχει. Το όραμα όμως όχι.
Το
επερχόμενο ενεργειακός σημείο συμφόρησης
Αν σκάσει η
φούσκα της AI, η ενεργειακή υποδομή δεν θα
εξαφανιστεί. Απλώς θα αλλάξει χέρια.
Αυτός που
ελέγχει την ενεργειακή πυκνότητα(παραγωγή) και
την ενεργειακή κατεύθυνση(διανομή), θα ελέγχει
και τη νοημοσύνη.
Τι να
περιμένουμε:
Επανακεντροποίηση των δικτύων μέσω πολιτικών
“στρατηγικής ανθεκτικότητας”
Ιδιωτικοποίηση της μετάδοσης και αποθήκευσης, με
φιλικό branding τύπου “optimization”
(βελτιστοποίησης)
Διακρατικούς ενεργειακούς διαδρόμους, δεμένους
με συμφωνίες ψηφιακής κυριαρχίας
Αυτό
σημαίνει ότι η αγορά ενέργειας δεν θα
απελευθερωθεί κι άλλο, αλλά θα σταθεροποιηθεί.
Και όσοι δεν έχουν μέγεθος, ειδικά οι μικρότερες
ευρωπαϊκές εταιρείες κοινής ωφέλειας, οι έμποροι
ή οι ανεξάρτητοι παραγωγοί, θα απορροφηθούν ή θα
μείνουν στην άκρη.
Την ίδια
ώρα, ο ναυτιλιακός τομέας, ο παλμός του
παγκόσμιου εμπορίου και της ενεργειακής
εφοδιαστικής αλυσίδας, πιέζεται να
απανθρακοποιηθεί, ενώ εξυπηρετεί ένα σύστημα που
καίει περισσότερη ενέργεια απ’ όση εξοικονομεί.
Ένα
παράλογο παράδοξο. Αλλά ωφέλιμο για εκείνους που
ορίζουν τα νέα ψηφιακά δεδομένα.
Η ανθρώπινη
εξίσωση
Αυτό το
πέρασμα επαναπροσδιορίζει και την εργασία.
Τεχνικοί, σχεδιαστές, μηχανικοί και συντονιστές,
οι άνθρωποι που κρατούν ζωντανή την πραγματική
οικονομία, αντικαθίστανται σταδιακά από την
αυτοματοποίηση εις το όνομα της αποδοτικότητας.
Αλλά
απόδοση για ποιον;
Όπως γράφει
ο Ηλίας Καραβολιάς, πίσω από τις ροές κεφαλαίου
ξεδιπλώνεται μια νέα
μορφήαλγοριθμικού Taylorism, όπου η
εργασία δεν παράγει, αλλά σηματοδοτεί.
Στην οικονομία της AI, η ενέργεια υποκαθιστά την
εργασία και τα δεδομένα υποκαθιστούν την κρίση.
Κι όταν
χάνεται το νόημα από την εργασία, η κατανάλωση
γίνεται ο μόνος λόγος ύπαρξης.
Τι μένει
και τι έχει σημασία
Πίσω στο
αρχικό ερώτημα: Τι θα μείνει όταν σκάσει η
φούσκα της AI;
Τα ίδια
πράγματα που έμειναν και μετά από κάθε φούσκα:
Οι
υποδομές: δίκτυα, καλώδια, τουρμπίνες,servers;
Ο υλικός
κορμός της νοημοσύνης: ενέργεια και άνθρωποι;
Οι χώρες
που μπορούν να τα ισορροπήσουν χωρίς να χάσουν
τον έλεγχο;
Αν υπάρχει
ελπίδα, δεν είναι στη φούσκα του speculation.
Είναι στο φυσικό δίκτυο που συνεχίζει να τρέφει
τα πάντα.
Και όσοι
ξέρουν πώς να παράγουν, να μεταφέρουν και να
διαχειρίζονται πραγματική ενέργεια, θα αντέξουν
περισσότερο από εκείνους που πουλάνε
φαντασιακές.
Όταν
τελειώσει αυτός ο κύκλος, δεν θα επιβιώσουν οι
πιο θορυβώδεις καινοτόμοι, αλλά οι σιωπηλοί
κτίστες.Εκείνοι που θυμούνται πως τίποτα
“έξυπνο” δεν υπάρχει χωρίς ισχύ — και ότι η
ισχύς, σε κάθε της έννοια, παράγεται ακόμη από
ανθρώπινα χέρια.
Το μήνυμα
Η οικονομία
της AI μπορεί να είναι κυκλική αλλά η ενέργεια
δεν είναι.
Κάθε κύκλος
έχει κόστος: φυσικό, πολιτικό, ανθρώπινο.
Κι όταν
σκάσει, αυτοί που θα βρίσκονται κοντά στην πηγή
της ενέργειας, θα είναι και οι μόνοι που θα
στέκονται όρθιοι.
* CEO της
Intoolecta
Πρώτη
δημοσίευση στο New Ideas
|
