|
Θυμάμαι
μικρός ακούγαμε καμιά φορά – ανεξαρτήτως
κοινωνικής προέλευσης και εισοδηματικής βάσης –
τη «Μαντουμπάλα» και γελάγαμε. Σήμερα αναφορές
σε τέτοια ακούσματα σπάνε τα ταμεία, ενώ η
«Μαντουμπάλα» διαφημίζει μεγάλη συναυλία!
Η
διαμόρφωση των ελίτ
Ολα αυτά
οδηγούν σε κάποιες σκέψεις για τη διαμόρφωση των
ηγεσιών μιας χώρας. Σε κράτη όπως λ.χ. η Κίνα
και η Αγγλία σήμερα οι ελίτ διατηρούν τη θέση
τους μέσω παιδείας κυρίως και αποδεδειγμένα
σκληρής δουλειάς.
Δύο
εξαιρετικοί βρετανοί συγγραφείς, οι Sam Friedman
και Aaron Reeves, μελέτησαν εξονυχιστικά την
αγγλική ελίτ από το 1890 μέχρι σήμερα
εξετάζοντας τα βιογραφικά τους, την πορεία τους,
τα σχολεία τους και τις καριέρες τους γενικότερα
και πραγματοποιώντας πάνω από 200 συνεντεύξεις
εξάντλησαν κάθε ερευνητική δυνατότητα για
περίπου 125.000 άτομα και κατέληξαν σε
εντυπωσιακά συμπεράσματα.
Στο βιβλίο
τους «Born to Rule: The Making and Remaking of
the British Elite», Harvard University Press,
2024 (Γεννημένοι για Εξουσία: Η Δημιουργία και
Αναδημιουργία της Βρετανικής Ελίτ)
παρακολούθησαν με λεπτομέρεια την πορεία αυτών
των ανθρώπων, την προέλευσή τους, τα σχολεία και
τα πανεπιστήμιά τους, τις επιτυχίες και τις
αποτυχίες τους καθώς και την επίδρασή τους στην
πορεία της χώρας τους.
Κατά τους
κοινωνιολόγους αυτούς καθηγητές, έχουν υπάρξει
σημαντικές μεταβολές στη δομή αυτής της
κυρίαρχης ομάδας που την έχουν απομακρύνει από
τις παραδοσιακές καρικατούρες μιας παλαιόθεν
συντηρητικής παρέας, με εμμονή στο κυνήγι της
αλεπούς και προσωπική πορεία μέσω Ιτον, Χάροου,
Κέιμπριτζ ή Οξφόρδης και μεταξύ τους γάμων και
συγγενικών σχέσεων προς θέσεις επιρροής και
ισχύος.
Αυτό που
αποκαλύπτει η έρευνα είναι πως ελάχιστα πράγματα
έχουν αλλάξει όσον αφορά την κοινωνική
κινητικότητα του ανώτατου 1% της κοινωνίας.
Σίγουρα έχει αλλάξει η παραδοσιακή σύνθεση της
ελίτ, με την ένταξη μαύρων και εκπροσώπων της
ασιατικής κοινότητας ανάμεσά τους.
Αυτό που
έχει αλλάξει είναι ο τρόπος που η ελίτ
παρουσιάζει τον εαυτό της. Γίνεται μεγάλη
προσπάθεια να φαίνονται και να φέρονται σαν
φυσιολογικοί, καθημερινοί άνθρωποι. Αυτό που
αποδεικνύει όμως η εμπειρική έρευνα είναι πως
στις παραδοσιακά ιεραρχικές κοινωνίες, όπως η
αγγλική, το πού σπούδασες και τι προσόντα έχεις
δεν αλλάζουν ριζοσπαστικά την κοινωνική σου
αναγνώριση και θέση.
Σε αντίθεση
με αλλού, όπως χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπου
δεν υπάρχουν παραδοσιακές ιεραρχικές κοινωνικές
δομές, όπου η κοινωνική άνοδος και αναγνώριση
αγοράζονται και η καταξίωση ουσιαστικά
«πωλείται». Τι είναι καλύτερο για το κύρος της
χώρας και την κοινωνική σταθερότητα είναι θέμα
εκτίμησης και παρατήρησης…
Premium
έκδοση «Τα ΝΕΑ»
|
