Καμπή οι δασμοί της 2ας Απριλίου

Η μεταβολή στο επιχειρηματικό κλίμα ήταν εντυπωσιακή. Πριν από την επιβολή των δασμών, μόλις το 5% των εξαγωγέων ανέμενε αρνητικό αντίκτυπο στα έσοδά του. Μετά την αποκαλούμενη «Ημέρα Απελευθέρωσης», όπως χαρακτήρισε ο Τραμπ την 2α Απριλίου, η εικόνα άλλαξε άρδην.

«Η φετινή παγκόσμια έρευνα αντικατοπτρίζει μια γενικευμένη στροφή προς την αβεβαιότητα και τον εμπορικό κατακερματισμό, μια κατάσταση που διαφαίνεται ότι θα έχει διάρκεια», σημείωσε η διευθύνουσα σύμβουλος της Allianz Trade. Οι παγκόσμιες εξαγωγές εκτιμάται ότι θα υποστούν πλήγμα 305 δισ. δολαρίων μέσα στο 2025.

Η Γερμανία, λόγω της υψηλής εξαγωγικής εξάρτησης της οικονομίας της, αναμένεται να πληγεί ιδιαίτερα, με το 39% των γερμανικών επιχειρήσεων να προβλέπει μείωση των εξαγωγικών εσόδων. Επίσης, οι Γερμανοί εξαγωγείς εκφράζουν εντονότερες ανησυχίες για τη γεωπολιτική αβεβαιότητα και τον εντεινόμενο προστατευτισμό (35%), σε σύγκριση με τον μέσο όρο (29%) των άλλων χωρών.

Εμβάθυνση του εμπορικού διαχωρισμού ΗΠΑ–Κίνας

Η αποσύνδεση των οικονομιών ΗΠΑ και Κίνας φαίνεται πως θα συνεχιστεί, παρά την πρόσφατη προσωρινή εμπορική συμφωνία που περιόρισε σημαντικά τους αμοιβαίους επιπρόσθετους δασμούς – στο 30% από πλευράς ΗΠΑ και στο 10% από πλευράς Κίνας, για περίοδο 90 ημερών.

Ωστόσο, η διάθεση για συνέχιση εμπορικών συναλλαγών έχει περιοριστεί σημαντικά: μόλις το 10% των αμερικανικών επιχειρήσεων σκοπεύει πλέον να εξάγει προς Κίνα και Ανατολική Ασία, έναντι 20% πριν τους νέους δασμούς. Από την άλλη πλευρά, οι κινεζικές εταιρείες που στοχεύουν σε εξαγωγές προς τη Βόρεια Αμερική μειώθηκαν από 15% στο μόλις 3%.

Οι αμερικανικές επιχειρήσεις με παραγωγική παρουσία στην Κίνα στρέφονται ολοένα και περισσότερο σε εναλλακτικούς προορισμούς εκτός Ασίας, με τη Δυτική Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική να συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον της πλειονότητας.

Παρότι η νέα συμφωνία περιόρισε τον μέσο δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ για τα κινεζικά προϊόντα στο 39% (από το εξαιρετικά υψηλό 103%), το ποσοστό αυτό παραμένει σημαντικά αυξημένο έναντι του 13% που ίσχυε πριν τη δεύτερη προεδρική θητεία Τραμπ.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το friendshoring – δηλαδή η αναδιάταξη των εφοδιαστικών αλυσίδων σε «φιλικές» αγορές – αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω. Για τις κινεζικές επιχειρήσεις, η Ευρώπη και η Λατινική Αμερική αναδεικνύονται ως ελκυστικοί προορισμοί, ενώ και οι ευρωπαϊκές εταιρείες εντείνουν το ενδιαφέρον τους για την Ασία και την Κίνα.

Επιπτώσεις στους χρόνους πληρωμής και την πιστωτική ασφάλεια

Η εμπορική αντιπαράθεση έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει τους όρους πληρωμής. Μετά την επιβολή των δασμών, το 25% των εξαγωγέων αναμένει αύξηση του χρόνου πληρωμής άνω των 7 ημερών – ποσοστό αυξημένο κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες.

Επιπλέον, σχεδόν οι μισοί εξαγωγείς (48%) εκφράζουν αυξημένο προβληματισμό για τον κίνδυνο μη πληρωμής, με τις μεγαλύτερες ανησυχίες να καταγράφονται σε ΗΠΑ, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο.

Μόνο το 11% των εξαγωγικών εταιρειών δηλώνει ότι εξακολουθεί να πληρώνεται εντός 30 ημερών, με το ποσοστό αυτό να υποχωρεί περαιτέρω σε κορυφαίες εξαγωγικές αγορές όπως ΗΠΑ, Κίνα και Γερμανία. Το 70% περίπου πληρώνεται μεταξύ 30 και 70 ημερών, με τη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και τις ΗΠΑ να εμφανίζουν ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά (73%-75%), ανάλογα με τον κλάδο και το μέγεθος της επιχείρησης.