|
Παρά τις
εξωτερικές πιέσεις, η
ευρωζώνη έδειξε
ανθεκτικότητα. Ωστόσο, ο
ESM προειδοποιεί πως
χωρίς κατάλληλες
πολιτικές που θα
ενισχύσουν μια νέα
αναπτυξιακή δυναμική, η
ευρωζώνη κινδυνεύει να
εισέλθει σε μακροχρόνια
περίοδο χαμηλής
ανάπτυξης. Ύστερα από
την έντονη ανάκαμψη που
ακολούθησε την πανδημία,
η ανάπτυξη περιορίστηκε
κάτω του 1% το 2023 και
2024, ενώ και το 2025
προβλέπεται να
παραμείνει υποτονική,
επηρεασμένη από την
αβεβαιότητα και τους
εμπορικούς δασμούς.
Ισχυρές επιδόσεις για
την Ελλάδα εν μέσω
δυσμενούς περιβάλλοντος
Η έκθεση
αφιερώνει ειδική αναφορά
στην Ελλάδα,
αναγνωρίζοντας τη θετική
πορεία της οικονομίας,
παρά το δύσκολο
εξωτερικό περιβάλλον.
Καταγράφεται σταθερή
ανάπτυξη, περαιτέρω
μείωση της ανεργίας και
του δημόσιου χρέους,
καθώς και επίτευξη
σημαντικού πρωτογενούς
πλεονάσματος. Παράλληλα,
τα ελληνικά ομόλογα
διαπραγματεύονται με το
χαμηλότερο spread από
την παγκόσμια
χρηματοπιστωτική κρίση,
ενώ όλοι οι μεγάλοι
οίκοι αξιολόγησης έχουν
αποδώσει στην Ελλάδα
επενδυτική βαθμίδα.
Ωστόσο,
παραμένουν προκλήσεις: ο
πληθωρισμός συνέχισε να
κινείται πάνω από τον
στόχο του 2%, ενώ το
έλλειμμα στο ισοζύγιο
τρεχουσών συναλλαγών
αυξήθηκε μετρίως. Το
2024, η οικονομική
δραστηριότητα αυξήθηκε
κατά 2,3%, ξεπερνώντας
κατά πολύ τον μέσο όρο
της ευρωζώνης,
υποστηριζόμενη από την
ενίσχυση της
απασχόλησης, τη
βιομηχανική παραγωγή,
την αύξηση των
επενδύσεων και τον
ισχυρό τουριστικό τομέα.
Σημαντικός ο ρόλος του
Ταμείου Ανάκαμψης και η
πορεία των
δημοσιονομικών
Ο ESM
επισημαίνει ότι η
χρηματοδότηση από το
Ταμείο Ανάκαμψης είχε
θετική συμβολή. Αν και ο
γενικός πληθωρισμός
υποχώρησε, η επιμονή του
πληθωρισμού στις
υπηρεσίες διατήρησε τον
δείκτη σε σχετικά υψηλά
επίπεδα (3%). Η ανεργία
υποχώρησε κάτω από το
10% για πρώτη φορά μετά
από πάνω από μία
δεκαετία, ενώ η
συμμετοχή στο εργατικό
δυναμικό αυξήθηκε
περαιτέρω.
Παρόλα
αυτά, το έλλειμμα
τρεχουσών συναλλαγών
επιδεινώθηκε ελαφρώς το
2024, φτάνοντας στο 6,4%
του ΑΕΠ – επίπεδο
σημαντικά υψηλότερο σε
σχέση με την περίοδο
πριν από την πανδημία.
Το πρωτογενές πλεόνασμα
ανήλθε στο 4,8% του ΑΕΠ,
αυξημένο κατά 2,8
ποσοστιαίες μονάδες σε
σύγκριση με το
προηγούμενο έτος. Τα
φορολογικά έσοδα
ενισχύθηκαν χάρη στη
βελτιωμένη συμμόρφωση
και το ευνοϊκό
οικονομικό κλίμα, ενώ οι
δαπάνες περιορίστηκαν
σταδιακά με την
κατάργηση μέτρων
στήριξης της ενεργειακής
κρίσης. Ο δείκτης χρέους
προς ΑΕΠ μειώθηκε για
τέταρτη συνεχόμενη
χρονιά, κατά σχεδόν δέκα
ποσοστιαίες μονάδες.
Ενίσχυση αξιοπιστίας και
μεταρρυθμιστικές τομές
Η Ελλάδα
αποπλήρωσε πρόωρα
περίπου 8 δισ. ευρώ από
την Ελληνική Δανειακή
Διευκόλυνση, διατηρώντας
παράλληλα επαρκές
ταμειακό απόθεμα.
Ιδιαίτερη σημασία
αποδίδει ο ESM στη
συγχώνευση του Ταμείου
Χρηματοπιστωτικής
Σταθερότητας με την
Ελληνική Εταιρεία
Συμμετοχών και
Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ),
ενέργεια που αναμένεται
να ενισχύσει την
αποδοτικότητα
διαχείρισης των κρατικών
περιουσιακών στοιχείων.
Το ΤΧΣ
ολοκλήρωσε ουσιαστικά τη
στρατηγική αποεπένδυσης
από τις συστημικές
τράπεζες, και η ΕΕΣΥΠ –
με τον ESM και την
Κομισιόν να διατηρούν
καθεστώς παρατηρητή –
αναλαμβάνει πλέον τον
συντονισμό της κρατικής
περιουσίας.
Το ελληνικό τραπεζικό
σύστημα: βελτίωση αλλά
και προκλήσεις
Το 2024
οι ελληνικές τράπεζες
εμφάνισαν θετικές
επιδόσεις. Η κερδοφορία,
παρότι μειωμένη από τα
ιστορικά υψηλά του 2023
λόγω υποχώρησης των
επιτοκίων, παρέμεινε
ισχυρή. Η κεφαλαιακή
επάρκεια διατηρήθηκε σε
ικανοποιητικά επίπεδα,
ενώ οι χορηγήσεις στον
ιδιωτικό τομέα αυξήθηκαν
κατά 10%, κυρίως λόγω
των δανείων σε
επιχειρήσεις. Αντίθετα,
τα στεγαστικά δάνεια
υποχώρησαν.
Για
πρώτη φορά μετά από 16
χρόνια, οι τράπεζες
κατέβαλαν μερίσματα, ενώ
ανακοίνωσαν πρωτοβουλίες
για την πρόωρη απόσβεση
των αναβαλλόμενων
φορολογικών πιστώσεων –
περίπου επτά έτη
νωρίτερα από τον αρχικό
προγραμματισμό – με
στόχο την ενίσχυση της
ποιότητας κεφαλαίων.
Ο
δείκτης μη
εξυπηρετούμενων δανείων
(NPL) μειώθηκε στο 3,4%
το γ΄ τρίμηνο του 2024
(από 5% στο τέλος του
2023), ωστόσο παραμένει
ένα υψηλό απόθεμα
παλαιών NPLs εκτός
τραπεζικών ισολογισμών,
ύψους 74,7 δισ. ευρώ
(31,4% του ΑΕΠ). Ο ESM
επισημαίνει την ανάγκη
αποτελεσματικής
εφαρμογής του νέου
πλαισίου αφερεγγυότητας,
καθώς οι πλειστηριασμοί
αποβαίνουν άκαρποι σε
ποσοστό 75%.
Σταθερή προοπτική, υπό
την αίρεση διαρθρωτικών
παρεμβάσεων
Οι
προβλέψεις του ESM για
το 2025 παραμένουν
θετικές: η ανάπτυξη
προβλέπεται στο 2,3%,
ενώ ο πληθωρισμός
αναμένεται να συνεχίσει
την αποκλιμάκωση προς
τον στόχο του 2% της
ΕΚΤ. Η Ελλάδα
εμφανίζεται πλήρως ικανή
να καλύψει τις
υποχρεώσεις της προς
ESM/EFSF τους επόμενους
12 μήνες, με άνετη
ταμειακή θέση και χαμηλό
κίνδυνο πρόσβασης στις
αγορές.
Ωστόσο,
η έκθεση καταλήγει με
μια προειδοποίηση: η
χώρα έχει σήμερα μια
μοναδική ευκαιρία να
αντιμετωπίσει τα χρόνια
διαρθρωτικά εμπόδια που
απειλούν τη
μακροπρόθεσμη
βιωσιμότητα του χρέους.
Κρίσιμη προτεραιότητα
παραμένει η γεφύρωση του
σημαντικού ελλείμματος
παραγωγικότητας έναντι
των υπόλοιπων οικονομιών
της ευρωζώνης.
|
