O οίκος (την έκθεση παρουσιάζει αναλυτικά το Money Review) κατέβασε τον πήχη για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης για φέτος κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες, στο 3%, γεγονός που αντανακλά την υψηλή έκθεση στην ενεργειακή κρίση και την απότομη αύξηση των τιμών χονδρικής φυσικού αερίου της Ευρωζώνης, η οποία θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στον πληθωρισμό και τα πραγματικά εισοδήματα. Από τις μεγαλύτερες οικονομίες, η Γερμανία και η Ιταλία έχουν ιδιαίτερα υψηλή έκθεση στη ρωσική ενέργεια και γι΄αυτό ο οίκος υποβάθμισε τις προβλέψεις του για την ανάπτυξή τους κατά 1,9 και 1,6 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα.

Ανά χώρα, η Fitch προβλέπει ότι η Σλοβακία θα υποστεί το μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο (-2,57%), ενώ ακολουθεί η Λετονία (-2,43%) και Εσθονία (-2,28%), ενώ για την Ελλάδα αναμένει πως ο αρνητικός αντίκτυπος στην ανάπτυξη της οικονομίας της θα είναι -0,57%.

Προβλέψεις για τον πληθωρισμό

Παράλληλα, ο οίκος αύξησε σημαντικές τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό. Με τις τιμές ενέργειας να αυξάνονται περισσότερο από 30% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο του 2022, εντείνοντας μεταξύ άλλων τις πιέσεις στο κόστος πρώτων υλών, η Fitch προβλέπει ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα κυμανθεί κατά μέσο όρο στο 5% φέτος από 2,6% που είχε προβλέψει το Δεκέμβριο του 2021. Εκτιμά δε ότι οι πανευρωπαϊκές προσπάθειες για να περιοριστεί η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο – που αντιπροσωπεύει περίπου το 11% της ενεργειακής κατανάλωσης στην Ευρωζώνη – θα διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα τις τιμές ενέργειας. 

Ανά χώρα, ο οίκος προβλέπει τη μεγαλύτερη αύξηση του πληθωρισμού για το 2022 σε Λιθουανία (από 5,3% σε 11,3%), Λετονία (από 4% σε 9,5%) και Εσθονία (από 4,3% σε 9,1%) ενώ για την Ελλάδα προβλέπει αύξηση του πληθωρισμού σε 4% από 1,3%.

Δημοσιονομική πολιτική

Οι ευρωπαϊκές αρχές ανταποκρίνονται στο πληθωριστικό σοκ με δημοσιονομικά μέτρα που εστιάζουν στην προστασία των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα από τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας. Αν η κρίση επιμείνει, η Fitch αναμένει μέτρα ευρύτερης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών περικοπών. Ο πόλεμος Ουκρανίας – Ρωσίας θα έχει επίσης δημοσιονομικό κόστος μέσω της προσφυγικής κρίσης και των αμυντικών δαπανών. Η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε μια απότομη αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένου ενός ταμείου ύψους 100 δισ. ευρώ για την επίτευξη του στόχου του ΝΑΤΟ για δαπάνες 2% του ΑΕΠ ενώ η Ιταλία σχεδιάζει να πετύχει τον στόχο πιο σταδιακά, μέχρι το 2028.

Αυτές οι πρόσθετες πιέσεις πρόκειται να επιβραδύνουν τη δημοσιονομική ανάκαμψη της Eυρωζώνης. Ωστόσο, η υπεραπόδοση το 2021, χάρη στην αύξηση των εσόδων, παρέχει κάποιο «μαξιλάρι» για την αντιμετώπιση των υψηλότερων δαπανών φέτος χωρίς σημαντικές αναθεωρήσεις των δημοσιονομικών στόχων. Ως εκ τούτου, οι προβλέψεις του οίκου για το έλλειμμα του 2022 δεν έχουν αλλάξει πολύ από τις προβλέψεις του Δεκεμβρίου 2021.

Οι χώρες που δημοσίευσαν τα αποτελέσματα για το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης για το 2021 (συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρωζώνης) υπερέβησαν σημαντικά τους αρχικούς τους στόχους. H Fitch εκτιμά ότι το συνολικό έλλειμμα των γενικών κυβερνήσεων της Ευρωζώνης μειώθηκε στο 5,8% του ΑΕΠ το 2021 από 7,3% το 2020, σε σύγκριση με την εκτίμηση του Δεκεμβρίου για 6,7%. Ο οίκος αναμένει περαιτέρω μείωση στο 4,2% το 2022. Ο πλήρης δημοσιονομικός αντίκτυπος του πολέμου θα εξαρτηθεί εν μέρει από τη διάρκειά του και τη συνεχιζόμενη επίδρασή του στις τιμές και την προσφορά ενέργειας.

H δημοσιονομική και νομισματική πολιτική διαφέρει από την προ της πανδημίας περίοδο, καθώς η ΕΚΤ φαίνεται αποφασισμένη να αρχίσει να ομαλοποιεί τη νομισματική πολιτική της. Ο οίκος αναμένεται ότι αυτό θα περιορίσει τα περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών, ειδικά στις χώρες με υψηλά χρέη. 

Αυτό σημαίνει ότι οι υπερχρεωμένες χώρες γνωρίζουν ότι τα δημοσιονομικά περιθώριά τους για πολιτικές που δεν είναι κυκλικές είναι περισσότερα περιορισμένα σε σχέση με την αρχή της πανδημίας. Τα Προγράμματα Σταθερότητας για το 2022 θα είναι σημαντικά για να αποτιμήσουν καλύτερα τις μεσοπρόθεσμες δημοσιονομικές στρατηγικές και πως θα προσαρμοστούν καλύτερα για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις του πολέμου.