Άλλωστε, τονίζει, είναι κοινά αποδεκτό ότι σε έναν εμπορικό πόλεμο δεν υπάρχουν κερδισμένοι – μόνο χαμένοι, με κάποιους να υφίστανται μεγαλύτερες ζημιές από άλλους.

Το πόσο μεγάλο θα είναι το πλήγμα εξαρτάται εν πολλοίς από την πρόθεση της Federal Reserve να παρέμβει ώστε να μετριάσει το σοκ για την οικονομία των ΗΠΑ, αλλά και από το αν ο Donald Trump τελικά υλοποιήσει τις υποσχέσεις του για φοροελαφρύνσεις.

Για την Ευρώπη και άλλους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, οι δασμοί αναμένεται να έχουν αποπληθωριστικό χαρακτήρα και να ενισχύσουν τις υφεσιακές τάσεις. Αυτό ενδέχεται να οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όχι μόνο σε μείωση των επιτοκίων τον Απρίλιο, αλλά και σε νέες περικοπές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, λόγω της επιβράδυνσης της ανάπτυξης και της κάμψης του πληθωρισμού.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Brzeski, οι εξελίξεις των τελευταίων τριών μηνών προμηνύουν κάτι πολύ βαθύτερο.
«Είτε θέλουμε να το αποδεχτούμε είτε όχι, είτε προσπαθούμε να αγνοήσουμε τις ριζικές αλλαγές είτε όχι, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επιδιώκουν πλέον να διατηρήσουν το αποκαλούμενο “υπερβολικό τους προνόμιο”. Η παγκόσμια γεωπολιτική δομή αλλάζει», εξηγεί.

Αρχικά, το πεδίο των εξελίξεων ήταν η άμυνα και η ασφάλεια. Πλέον, το πεδίο μετατοπίζεται στο εμπόριο και την οικονομία. Και όλα αυτά συμβαίνουν παρότι οι ΗΠΑ ήταν εκείνες που πρωτοστάτησαν στη δημιουργία των διεθνών θεσμών –του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΝΑΤΟ και του ΠΟΕ– μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως υπενθυμίζει ο αναλυτής της ING.

«Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διαμορφωθεί μια παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ, τις οποίες ακολουθούσαν οι υπόλοιπες χώρες. Αυτή η εποχή φαίνεται να έχει φτάσει στο τέλος της και να παραχωρεί τη θέση της σε πιο διμερείς μορφές συνεργασίας», σχολιάζει.

Αν και ο αντίκτυπος για τον υπόλοιπο κόσμο είναι δύσκολο να προβλεφθεί, ο Brzeski συγκρίνει τη σημερινή περίοδο με γεγονότα καθοριστικής σημασίας, όπως το 1989 ή την πανδημία.

Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου στα τέλη της δεκαετίας του ’80 προκάλεσε μια ανεπίστρεπτη αλλαγή για την Ευρώπη και τον κόσμο. Αντίστοιχα, η πανδημία είχε χαρακτηριστεί ως μια διαρθρωτική τομή για την παγκόσμια οικονομία, έστω κι αν αρκετές από τις αλλαγές που επέφερε ατόνησαν με τον καιρό – με ορισμένες εξαιρέσεις, όπως η υβριδική εργασία.

Αν και είναι ακόμη νωρίς για να φανεί αν οι σημερινές αλλαγές θα αποδειχθούν μακροπρόθεσμες, ο Brzeski εκτιμά πως για την Ευρώπη, η εποχή του να ζει στη σκιά των ΗΠΑ φτάνει στο τέλος της.

«Το ζητούμενο πλέον είναι οι Ευρωπαίοι ηγέτες να μην αντιμετωπίσουν αυτή τη νέα πραγματικότητα με θλίψη, αλλά να κινητοποιηθούν για να αξιοποιήσουν τη ‘στρατηγική αυτονομία’ και τα δικά τους ‘υπερβολικά προνόμια’», καταλήγει ο οικονομολόγος.