Περιορισμένη η ιρανική αντίδραση – Στοχευμένο πλήγμα από τις ΗΠΑ

Μέχρι στιγμής, η αντίδραση του Ιράν κρίνεται μετριοπαθής, γεγονός που, κατά την ING, μπορεί να αποδίδεται είτε σε περιορισμένες επιχειρησιακές δυνατότητες είτε σε σκόπιμη επιλογή αποφυγής στρατιωτικής κλιμάκωσης.

Ταυτόχρονα, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πραγματοποίησαν ευρείας κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση, αλλά προχώρησαν σε μια στοχευμένη ενέργεια – αντίστοιχη με τη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Qasem Soleimani το 2020. Η ενέργεια αυτή δεν αποτελεί εμπλοκή με χερσαίες δυνάμεις, αλλά χαρακτηρίζεται κυρίως από τον συμβολισμό της.

Η ING τονίζει ότι η εξουσιοδότηση για κήρυξη πολέμου ανήκει αποκλειστικά στο Κογκρέσο και ότι ο πρόεδρος Trump δύσκολα θα επιλέξει μια τέτοια πορεία, δεδομένου ότι η πολιτική του ατζέντα περιλαμβάνει τη μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας διεθνώς.

Τέσσερις στρατηγικές επιλογές για το Ιράν

Η ING αναφέρει ότι το Ιράν διαθέτει τέσσερα βασικά σενάρια αντίδρασης:

Πλήρης στρατιωτική κλιμάκωση, με πιθανή εμπλοκή τρίτων δυνάμεων όπως η Κίνα ή η Ρωσία.

Πρόκληση αναταραχής στα Στενά του Ορμούζ, με συνέπειες στις διεθνείς ενεργειακές ροές.

Υποστήριξη τρομοκρατικών ενεργειών στις ΗΠΑ ή στην Ευρώπη, άμεσα ή έμμεσα.

Επιλογή μη αντίδρασης, τουλάχιστον προσωρινά.

Επιπτώσεις στην αγορά πετρελαίου

Η πιθανότητα παρεμπόδισης της ναυσιπλοΐας από τα Στενά του Ορμούζ αυξάνεται. Αν ένα τέτοιο σενάριο υλοποιηθεί, παρά την πιθανότητα εκτροπής κάποιων ροών, η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου θα δεχθεί ισχυρό πλήγμα, δημιουργώντας σημαντικό έλλειμμα.

Η ING εκτιμά ότι σε περίπτωση επιτυχημένου αποκλεισμού, η τιμή του Brent θα μπορούσε να φτάσει τα 120 δολάρια ανά βαρέλι άμεσα. Αν η κατάσταση παραταθεί έως τα τέλη του 2025, οι τιμές ενδέχεται να υπερβούν τα 150 δολάρια, σημειώνοντας ιστορικά υψηλά.

Ωστόσο, το Ιράν γνωρίζει ότι μια τέτοια ενέργεια ενέχει υψηλό κίνδυνο πρόκλησης διεθνούς αντίδρασης – όχι μόνο από τις ΗΠΑ αλλά και από χώρες όπως η Κίνα, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις ιρανικές εξαγωγές.

Επιπτώσεις σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη

Κατά την ING, η γεωπολιτική αβεβαιότητα επηρεάζει αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα, ακόμη και πέρα από τις ενεργειακές συνέπειες.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο συνδυασμός αυξημένων τιμών πετρελαίου, γεωπολιτικής αστάθειας και των επιπτώσεων από τους δασμούς οδηγεί σε καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων από τη Fed για μείωση των επιτοκίων. Η πρώτη μείωση αναμένεται πλέον το τέταρτο τρίμηνο, πιθανόν με μια πιο επιθετική παρέμβαση κατά 50 μονάδες βάσης τον Δεκέμβριο.

Στην Ευρωζώνη, ο άμεσος αντίκτυπος από την άνοδο στις τιμές πετρελαίου θεωρείται περιορισμένος. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, μια αύξηση 20% στο κόστος ενέργειας θα περιόριζε την ανάπτυξη κατά μόλις 0,1 ποσοστιαία μονάδα το 2026 και το 2027. Ωστόσο, η χαμηλή εμπιστοσύνη από την πλευρά καταναλωτών και επιχειρήσεων, όπως έχει φανεί σε προηγούμενες κρίσεις, μπορεί να ενισχύσει τις αρνητικές συνέπειες.

Κατά συνέπεια, η ING θεωρεί απίθανη μια μείωση επιτοκίων τον Ιούλιο, ενώ και για τον Σεπτέμβριο το τοπίο παραμένει αβέβαιο.

Επανενίσχυση του δολαρίου ως ασφαλές καταφύγιο;

Η ING εξετάζει και την πιθανότητα το δολάριο να ενισχυθεί περαιτέρω ως μέσο ασφαλούς τοποθέτησης. Ένας παρατεταμένος αποκλεισμός στα Στενά του Ορμούζ θα μπορούσε να κλονίσει την εμπιστοσύνη σε άλλα νομίσματα, όπως το ευρώ ή το γεν, ενισχύοντας τη θέση του αμερικανικού δολαρίου στις διεθνείς αγορές.