Ανάλυση της Moody’s: Τα spreads ως ένδειξη μεταβολών στη δημοσιονομική εικόνα

Με δεδομένη την επανεμφάνιση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του αυξημένου κόστους δανεισμού των κρατών, η Moody’s θεωρεί σκόπιμο να εξετάσει τη σημερινή κατάσταση της ευρωπαϊκής αγοράς κρατικού χρέους και τις προοπτικές για τις αποδόσεις και τα spreads. Τα spreads δεν αποτελούν απλώς μέτρο του κρατικού κινδύνου· αντανακλούν τις προσδοκίες για τη σχετική οικονομική υγεία ενός κράτους και μπορούν να προεξοφλήσουν εξελίξεις στο κόστος χρηματοδότησης για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Πρόσφατη εξέλιξη στις αποδόσεις και τα spreads

Σύμφωνα με τη Moody’s, οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών τίτλων έχουν διατηρηθεί σε γενικές γραμμές σταθερές από το 2010 στις περισσότερες προηγμένες οικονομίες. Οι αποδόσεις των γερμανικών Bunds, ωστόσο, αυξήθηκαν λόγω της άρσης του Schuldenbremse και της αύξησης των δημοσιονομικών δαπανών, κάτι που οδήγησε τους επενδυτές να απαιτούν υψηλότερη απόδοση για την απορρόφηση της επιπλέον προσφοράς.

Τα spreads των 10ετών τίτλων της ευρωζώνης έναντι των Bunds έχουν ακολουθήσει διαφοροποιημένη πορεία τα τελευταία δύο χρόνια. Όλες οι χώρες πλην της Γαλλίας έχουν δει τα spreads να συρρικνώνονται, με αξιοσημείωτες εξελίξεις στις μεσογειακές οικονομίες.

Moody’s Analytics: Τα ελληνικά spreads θα συνεχίσουν την πτωτική πορεία

Η Ελλάδα και η Πορτογαλία έχουν καταγράψει μείωση των spreads τους σε επίπεδα συγκρίσιμα με τον πυρήνα της ευρωζώνης, εν μέρει χάρη στη βελτιωμένη δημοσιονομική διαχείριση και την ισχυρή ανάπτυξη. Η Ιταλία έχει επίσης πετύχει μείωση, αν και διατηρεί το υψηλότερο spread μεταξύ των κρατών-μελών, ενώ η Γαλλία παρουσιάζει ανοδική τάση, με τα spreads της να αυξάνονται ιδιαίτερα κατά τα τρία τελευταία τρίμηνα, λόγω αβεβαιότητας και δημοσιονομικών πιέσεων.

Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η διαφορά αποδόσεων των περιφερειακών χωρών έναντι των γερμανικών Bunds έχει πέσει κάτω από το 1% – από 6%-7% περίπου πριν μια δεκαετία. Το spread του ελληνικού 10ετούς διαμορφώνεται στις 68 μονάδες βάσης, του ιταλικού στις 84, του ισπανικού στις 58 και του πορτογαλικού στις 43. Η απόδοση του ελληνικού 10ετούς είναι στο 3,38%, σχεδόν ταυτόσημη με αυτή του γαλλικού (3,35%). Η Ισπανία και η Πορτογαλία δανείζονται πλέον φθηνότερα από τη Γαλλία, ενώ και η Ιταλία πλησιάζει με απόδοση στο 3,52%.

Η ποσοτική σύσφιγξη της ΕΚΤ και οι επιπτώσεις της

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεχίζει την παθητική ποσοτική σύσφιγξη (QT), επιτρέποντας στα ομόλογα να ωριμάζουν χωρίς επανεπένδυση, γεγονός που επηρεάζει τις αποδόσεις ανάλογα με τη διάρκειά τους. Η Moody’s αναφέρει ότι κάθε μείωση 1 τρισεκατομμυρίου ευρώ στον ισολογισμό της ΕΚΤ αναμένεται να αυξάνει την απόδοση του Bund κατά 35 μονάδες βάσης, ενώ για κράτη με χαμηλότερη αξιολόγηση η αύξηση μπορεί να φτάσει τις 65 μονάδες βάσης.

Η επίδραση αυτής της στρατηγικής είναι απλή: η μείωση της συνολικής ζήτησης για ομόλογα πιέζει τις τιμές προς τα κάτω, ενισχύοντας τις αποδόσεις. Αυτό θα έχει συνέπειες όχι μόνο για την Ευρώπη, αλλά για ολόκληρη τη διεθνή αγορά κρατικού χρέους.

Διεθνείς εξελίξεις και συγκρίσεις

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανταγωνίζονται με οικονομίες όπως των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας για κεφάλαια. Η διασύνδεση των αγορών σημαίνει ότι γεγονότα σε μία χώρα επηρεάζουν τις υπόλοιπες. Το παράδειγμα του "taper tantrum" το 2013, μετά τη μεταστροφή πολιτικής της Fed, είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική άνοδο των ευρωπαϊκών αποδόσεων.

Μετά την αναταραχή που προκάλεσε η πανδημία, σημειώθηκε απότομη αύξηση των παγκόσμιων αποδόσεων. Στις ΗΠΑ, οι 10ετείς αποδόσεις ξεπέρασαν το 5% στα τέλη του 2024, επίπεδο υψηλό για τα δεδομένα δύο δεκαετιών. Αν και η γεωπολιτική και η εμπορική πολιτική παρέμειναν ασταθείς, οι αποδόσεις μειώθηκαν στη συνέχεια, περιορίζοντας και το spread έναντι των Bunds μέσα στο β’ τρίμηνο του 2025.

Αντίστοιχα, η στροφή της Τράπεζας της Ιαπωνίας σε διαφορετική νομισματική πολιτική προκάλεσε άνοδο των αποδόσεων των ιαπωνικών ομολόγων. Αξιοσημείωτο είναι ότι, παρότι επί σειρά ετών τα γερμανικά ομόλογα διαπραγματεύονταν κάτω από τα ιαπωνικά, η αλλαγή δημοσιονομικής πολιτικής στη Γερμανία οδήγησε σε σημαντικά υψηλότερες αποδόσεις.

Προοπτικές: Πού οδηγούμαστε;

Η Moody’s Analytics αναμένει ότι η μεταβλητότητα των spreads θα οφείλεται κυρίως σε εθνικές εξελίξεις, παρά σε μεταβολές του Bund. Η απόδοση του 10ετούς γερμανικού τίτλου δεν αναμένεται να παρουσιάσει μεγάλες διακυμάνσεις, μετά τη δημοσιονομική επέκταση και τη μετέπειτα αποκλιμάκωση λόγω των διεθνών οικονομικών ανησυχιών.

Συνολικά, τα spreads των κρατικών τίτλων της ευρωζώνης αναμένεται να συνεχίσουν την καθοδική τους πορεία, αν και με πιο συγκρατημένο ρυθμό. Η απόδοση του Bund εκτιμάται ότι θα σταθεροποιηθεί πάνω από το 0,3%, σε επίπεδο μεταξύ του μηδενικού επιτοκίου της προ-κρίσης εποχής και των αποδόσεων της περιόδου της κρίσης χρέους.

Η Ιταλία θα παραμείνει η εξαίρεση, με τα spreads της περίπου 100 μονάδες βάσης πάνω από τα γερμανικά, καθώς οι επενδυτές εξακολουθούν να ζητούν υψηλότερη απόδοση για τον κίνδυνο που ενσωματώνουν τα ιταλικά ομόλογα.

Η γενική αποκλιμάκωση των spreads ενισχύει την πρόσβαση σε φθηνότερη χρηματοδότηση για τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, γεγονός που ευνοεί την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Ταυτόχρονα, οι γερμανικές εξαγωγές θα ωφεληθούν, καθώς οι εμπορικοί τους εταίροι θα απολαμβάνουν αυξημένη ρευστότητα και ζήτηση.