Αυτό σημαίνει ότι η αβεβαιότητα και η σχετική αδράνεια που επηρεάζουν τις επιχειρήσεις τους τελευταίους μήνες θα συνεχιστούν, τονίζει η Moody’s. Οι επιχειρήσεις απαιτούν σαφείς κανόνες προτού λάβουν αποφάσεις.

Προοπτικές

Ενώ η αποκλιμάκωση με την Κίνα ήταν η πιο πολυσυζητημένη εξέλιξη, η συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται πιο ενδεικτική των μελλοντικών τάσεων, εκτιμά ο οίκος. Η συμφωνία περιλαμβάνει περιορισμένες εξαιρέσεις και έναν βασικό δασμό 10% για τις υπόλοιπες εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Αν και αυτό αποτελεί πρόοδο – ιδιαίτερα δεδομένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι στενός γεωπολιτικός σύμμαχος και σημαντικός αγοραστής αμερικανικών προϊόντων – άλλες χώρες δύσκολα θα αποφύγουν παρόμοια δασμικά επίπεδα.

Στο βασικό της σενάριο, η Moody’s υποθέτει ότι δασμοί 10% θα αποτελέσουν το «νέο φυσιολογικό» για τις περισσότερες χώρες (εκτός Κίνας, Μεξικού και Καναδά) κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ. Αυτό βασίζεται στην προσδοκία ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα συνάψει συμφωνίες με τις μεγαλύτερες χώρες τις προσεχείς εβδομάδες, οι οποίες όμως θα έχουν μικρή ουσιαστική επίπτωση και θα επιτρέψουν στον Τραμπ να άρει τους αμοιβαίους δασμούς μετά τη λήξη της 90ήμερης παύσης στις 8 Ιουλίου.

Οι ειδικοί δασμοί για κλάδους όπως τα αυτοκίνητα, ο χάλυβας και το αλουμίνιο και οι σχετικές εξαιρέσεις προβλέπεται να διατηρηθούν έως το 2028. Για την Κίνα, ο δασμός 30% θα παραμείνει μόνιμος, αν και ορισμένες εισαγωγές, όπως χαλκός, φαρμακευτικά, ημιαγωγοί, ηλεκτρονικά και ενεργειακά προϊόντα, θα εξαιρούνται. Ο συνολικός πραγματικός δασμολογικός συντελεστής για την Κίνα, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών δασμών και εξαιρέσεων, θα είναι περίπου 38% μέχρι το τέλος της θητείας Τραμπ. Για τον Καναδά και το Μεξικό, η τρέχουσα δασμολογική πολιτική θα ισχύει μέχρι τις αρχές του 2026, όταν θα επαναδιαπραγματευτεί η Συμφωνία ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά, οδηγώντας στην πλήρη κατάργηση των δασμών.

Χωρίς νικητές στον εμπορικό πόλεμο – Υψηλοί οι κίνδυνοι ύφεσης

Ο εμπορικός πόλεμος αποτελεί πλήγμα για την παγκόσμια οικονομία, επισημαίνει η Moody’s, η οποία έχει αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις της για την παγκόσμια ανάπτυξη τους τελευταίους μήνες. Η παγκόσμια αύξηση του ΑΕΠ το 2025 αναμένεται στο 2,1%, από 2,8% πριν από την προεδρία Τραμπ, και σημαντικά χαμηλότερα από το δυνητικό 3%.

Αναφορικά με τις γεωγραφικές περιοχές, οι οικονομίες της Ασίας-Ειρηνικού αναμένεται να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις αρνητικές συνέπειες του εμπορικού πολέμου, χάρη και σε νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές υποστήριξης της Κίνας. Η υπόλοιπη περιοχή θα υιοθετήσει πιο ήπια προσέγγιση στις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ και θα δει γρηγορότερες εξαιρέσεις ή μείωση δασμών. Ένας βασικός κίνδυνος είναι η πιθανή απαίτηση των ΗΠΑ για μείωση της έκθεσης της περιοχής στην Κίνα.

Η ευρωπαϊκή οικονομία αναμένεται να αντιμετωπίσει σοβαρότερες προκλήσεις, δεδομένης της ευθραυστότητάς της πριν τον εμπορικό πόλεμο και της πιο αντιπαραθετικής στάσης της. Η Moody’s εκφράζει επιφυλάξεις για το αν ΕΕ και ΗΠΑ θα συμφωνήσουν πριν τις 9 Ιουλίου και αναμένει κάποια μορφή αντιποίνων από την ΕΕ, έστω και συμβολικής. Η οικονομία Καναδά και Μεξικού, που είναι στενά συνδεδεμένες με τις ΗΠΑ, θα δυσκολευτεί παράλληλα με αυτήν των ΗΠΑ.

Η Moody’s δεν θεωρεί την ύφεση ως το βασικό σενάριο λόγω της προσδοκίας αποκλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων, όμως επισημαίνει ότι οι κίνδυνοι για χειρότερα σενάρια παραμένουν σημαντικοί. Εάν μειωθεί η βούληση αποκλιμάκωσης από την κυβέρνηση Τραμπ, ο εμπορικός πόλεμος θα ενταθεί, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές να θεωρήσουν μόνιμη τη σύγκρουση.

Παρά τη μείωση της πιθανότητας ύφεσης μετά την «εκεχειρία» με την Κίνα, αυτή παραμένει υψηλότερη από πριν την προεδρία Τραμπ. Οι ΗΠΑ και η Ευρωζώνη έχουν περίπου 50% πιθανότητα ύφεσης, η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού 40%, ενώ η Νότια Αμερική και η Μέση Ανατολή εμφανίζουν χαμηλότερους κινδύνους λόγω μικρότερης έκθεσης.

Η Ευρώπη θα χάσει την ανάκαμψη (ξανά)

Η Ευρώπη παραμένει εύθραυστη μετά από διαδοχικά σοκ, όπως η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση. Παρά τις αισιόδοξες εκτιμήσεις για φέτος, με το ΑΕΠ της ευρωζώνης να αυξάνεται κατά 0,3% το πρώτο τρίμηνο (1,2% σε ετήσια βάση), η ανάπτυξη αυτή προηγήθηκε των νέων δασμών Απριλίου και ενδεχομένως επηρεάστηκε από αυξημένες εξαγωγές λόγω εμπροσθοβαρών παραγγελιών πριν τη λήξη των δασμών.

Η ώθηση αυτή δύσκολα θα επαναληφθεί, καθώς η αυξημένη αβεβαιότητα, η πτώση της εμπιστοσύνης καταναλωτών και επιχειρήσεων, η χαμηλότερη παγκόσμια ζήτηση και η αυστηρότερη χρηματοδότηση περιορίζουν την ανάπτυξη, που αναμένεται να φτάσει μόνο στο 0,8% φέτος και το 2026.

Η Moody’s καταλήγει ότι πιο επιζήμια από τους ίδιους τους δασμούς είναι η αβεβαιότητα που φέρνουν στις εμπορικές και επενδυτικές προοπτικές. Η αβεβαιότητα δυσκολεύει ή καθιστά αδύνατο το σχεδιασμό για το μέλλον, επηρεάζοντας αρνητικά τις αποφάσεις επενδύσεων και προσλήψεων.

Οι δείκτες οικονομικού κλίματος και εμπιστοσύνης βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά παγκοσμίως, ενώ οι συνθήκες χρηματοδότησης έχουν γίνει πιο αυστηρές και η μεταβλητότητα παραμένει υψηλή. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, καθώς το επιχειρηματικό και καταναλωτικό κλίμα όχι μόνο αντανακλά αλλά και καθοδηγεί την οικονομική συμπεριφορά.

Κατά συνέπεια, η ύφεση ουσιαστικά συνιστά απώλεια εμπιστοσύνης: οι καταναλωτές περιορίζουν τις δαπάνες τους φοβούμενοι για τις δουλειές τους, οι επιχειρήσεις μειώνουν προσλήψεις ή προχωρούν σε απολύσεις καθώς δεν πιστεύουν στις πωλήσεις τους. Έτσι δημιουργείται ένας αυτοεκπληρούμενος κύκλος που οδηγεί σε ύφεση.