Στο πρώτο εντάσσεται η αναβάθμιση της Ελλάδας σε ενεργειακό hub για το αμερικανικό (και όχι μόνο) LNG με στόχο την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης με τη δημιουργία ενός δικτύου εναλλακτικών προμηθευτών. Στο δεύτερο αντιστοίχως εντάσσεται η σημερινή «βόμβα» από τη Μόσχα και το Russian Energy Week Forum, στο πλαίσιο του οποίου ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξέφρασε τη βούληση του να αναβαθμίσει την Τουρκία σε βασικό κόμβο του ρωσικού φυσικού αερίου προς τις ευρωπαϊκές αγορές.

«Θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε τον όγκο του φυσικού αερίου από τους κλάδους των Nord Streams στο βυθό της Βαλτικής Θάλασσας, στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και έτσι η κύρια διαδρομή του φυσικού αερίου μας προς την Ευρώπη να γίνεται μέσω της Τουρκίας, δημιουργώντας στην Τουρκία τον μεγαλύτερο κόμβο αερίου της Ευρώπης, αν φυσικά υπάρχει ενδιαφέρον από τους εταίρους μας γι’ αυτό», είπε ο Ρώσος πρόεδρος στο συνέδριο Russian Energy Week Forum.

Οι τουρκικοί αγωγοί 

O κ. Πούτιν υποστήριξε πως η επισκευή στις ζημιές που έχουν γίνει στους αγωγούς του Nord Stream (μετά τα σαμποτάζ) είναι δυνατή μόνο αν αυτό είναι οικονομικά βιώσιμο, υπονοώντας εμμέσως πλην σαφώς, πως ο αγωγός δεν αξίζει να επισκευαστεί και να επαναλειτουργήσει κανονικά. Όμως, η Ρωσία έχει τρόπο για να μεταφέρει το αέριο της προς τις διεθνείς αγορές, μέσω έτερων αγωγών, όπως ο Power of Siberia (που ουσιαστικά προμηθεύει την Ασία και δη, την Κίνα), ο Blue Stream και ο TurkStream. Αμφότεροι οι τελευταίοι καταλήγουν στην Τουρκία, γεγονός που «κουμπώνει» στο ρωσικό σχέδιο για την ανάδειξη της Τουρκίας «στο μεγαλύτερο hub φυσικό αερίου», όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Πούτιν.  

O TurkStream είναι ένας υποθαλάσσιος αγωγός της Μαύρης Θάλασσας, ο οποίος μέσα από τις δύο γραμμές που διαθέτει έχει δυνατότητα μεταφοράς 31,5 δισ. κυβικών μέτρων αερίου ετησίως -η κάθε γραμμή από 15,75 bcm- προς την Τουρκία και από εκεί στη νότια και νοτιοανατολική Ευρώπη.

Ο συγκεκριμένος αγωγός είναι ο «διάδρομος» του ρωσικού αερίου και προς την Ελλάδα έχοντας για το λόγο αυτό κομβικό ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μας. Αξίζει να σημειώσουμε πως, κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, η χώρα μας εισήγαγε μέσω Turkstream ρωσικό αέριο 13,3 τεραβατωρών έναντι 16,9 τεραβατωρών την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, μια μείωση της τάξης του 21,3%. Στα επίπεδα αυτά, η ελληνική εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο περιορίστηκε στο 34% (έναντι 45% το ίδιο διάστημα πέρυσι). 

Ο Blue Stream είναι μικρότερος και πιο στοχευμένος υποθαλάσσιος αγωγός της Μαύρης Θάλασσας που κατασκευάστηκε ειδικά για την απευθείας προμήθεια της Τουρκίας με ρωσικό αέριο. Η χωρητικότητα του κυμαίνεται στα 16 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως.  

Επιπλέον γραμμές

Αν το project προχωρήσει, όπως προφανώς έχει ήδη στο… μυαλό του ο Βλαντιμίρ Πούτιν, η Μόσχα σκοπεύει να κατασκευάσει επιπλέον γραμμές στον TurkStream, όπως εξήγησε στο φόρουμ, ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης και υπεύθυνος για ενεργειακά ζητήματα, Αλεξάντερ Νόβακ.

Στο σχέδιο αναφέρθηκε, πάντως, και ο ισχυρός άντρας της Gazprom, ακολουθώντας την… προεδρική γραμμή. Ο Αλεξέι Μίλερ είχε συνάντηση με τον Τούρκο υπουργό Ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ, στο περιθώριο του φόρουμ, στην οποία συζητήθηκε η πιθανή μεταφορά μέσω του TurkStream των ροών φυσικού αερίου που έχουν σταματήσει μέσω του Nord Stream. Με τη συνάντηση αυτή η Gazprom έστειλε το μήνυμα πως βάζει ήδη στις… ράγες το σχέδιο του Κρεμλίνου.  

«Τεχνικά είμαστε έτοιμοι να κατασκευάσουμε εγκαταστάσεις μεταφοράς αερίου. Όσον αφορά το ζήτημα δημιουργίας hub στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία, δίχως αμφιβολία, είναι κάτι που πρέπει να εξεταστεί» σχολίασε ο Μίλερ.

Σύμφωνα με το τουρκικό δίκτυο TRT Haber, η πιθανή αναβάθμιση του ενεργειακού ρόλου της Τουρκίας και του TurkStream θα συζητηθεί εκτενώς στην αυριανή συνάντηση που θα έχει ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αμφότεροι οι ηγέτες ήταν προγραμματισμένο να βρεθούν στο Καζακστάν, για τη διήμερη σύνοδο του CICA (Conference on Interaction and Confidence-Building Measures in Asia).   

Ο στόχος του Κρεμλίνου μέσα από το σχέδιο που προωθεί σε ένα διάστημα συνολικής ανακατάταξης του ενεργειακού χάρτη της Ευρώπης και όχι μόνο είναι προφανώς να διατηρήσει τον κυρίαρχο ρόλο που παίζει. Και σε αυτό προφανώς θα βασιστεί στη σύμμαχο και «φίλη» Τουρκία, που από την πλευρά της θα πριμοδοτηθεί με τον καλύτερο τρόπο (πολιτικά και οικονομικά) για την «ουδέτερη» στάση που κράτησε έναντι της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Το αφήγημα των ασφαλών υποδομών 

Το δε, timing μοιάζει επίσης… βολικό. Τα σαμποτάζ στον Nord Stream έχουν φέρει ψηλά στη δημοσιότητα το θέμα της ασφάλειας των ενεργειακών υποδομών της Ευρώπης. Είναι κάτι που θα συζητήσουν και οι υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ, κατά την τρέχουσα διήμερη συνάντηση τους, αναζητώντας λύσεις για την προστασία ενεργειακών υποδομών κρίσιμης σημασίας.

Ο ίδιος ο Πούτιν είχε κατηγορήσει πρόσφατα την Ουκρανία πως αποπειράθηκε να προχωρήσει σε δολιοφθορά και σε τμήμα του TurkStream, την οποία ωστόσο απέτρεψαν με επιτυχία οι ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας. Ο έλεγχος των αγωγών που διασχίζουν φιλικό έδαφος θα είναι πιο εύκολος (τουλάχιστον θεωρητικά) και θα επιτρέπει στη Μόσχα να μην αφήνει «τέτοιου είδους εγκλήματα αναπάντητα», όπως είχε σχολιάσει ο Ρώσος ηγέτης.

Επομένως το αφήγημα της αναβάθμισης ενός… ασφαλέστερου δικτύου έχει σίγουρα λογική για τη Μόσχα και προφανώς βολεύει εξίσου την Τουρκία που με τη σειρά της θα προβάλει το ίδιο αφήγημα προς τη Δύση και δη, προς την Ευρώπη.

Τι θα κάνει η Δύση;

Το αν βεβαίως η Δύση και κυρίως οι Αμερικανοί αποδεχτούν μια τέτοια προοπτική, αυτό είναι κάτι τελείως διαφορετικό! Θα ήταν, εξάλλου, αστείο να θεωρήσουμε πως η Ουάσιγκτον θα μείνει με... σταυρωμένα τα χέρια στην εφαρμογή ενός σχεδίου που, όχι μόνο παρεμβαίνει στα δικά της σχέδια, αλλά διατηρεί τον ισχυρό γεωστρατηγικό και ενεργειακό ρόλο της Ρωσίας. 

Αναφορικά με την ίδια την Τουρκία έχει γίνει προφανές πως, ειδικά τις τελευταίες εβδομάδες, η Ουάσιγκτον έχει αρχίσει να αυξάνει κάθετα την πίεση που ασκεί προς την Άγκυρα για το παιχνίδι που «παίζει» με τους Ρώσους. Η… ουδετερότητα που προσπαθεί να υιοθετήσει ο Ερντογάν έχει και τα όρια της, από τη στιγμή που προσφέρει στους Ρώσους τα εργαλεία για την παράκαμψη των κυρώσεων.

Δεν είναι τυχαίο ότι τελικά οι τουρκικές τράπεζες αναγκάστηκαν, τον περασμένο μήνα, να διακόψουν τη χρήση του ρωσικού συστήματος πληρωμών MIR, παρά τα τεράστια έσοδα που διασφάλιζαν, βλέποντας πως οι αμερικανικές κυρώσεις, αυτή τη φορά εναντίον τους, βρίσκονταν προ των πυλών!

Αναλόγως η χρήση της Τουρκίας ως hub του ρωσικού φυσικού αερίου προσφέρει επίσης διέξοδο στη Μόσχα σε περίπτωση που η παράταση ή η επιδείνωση(!) του πολέμου οδηγήσει σε ακόμη σκληρότερες κυρώσεις εναντίον της. Το ευρωπαϊκό εμπάργκο κατά του ρωσικού αργού τίθεται σε ισχύ από το Δεκέμβριο και παρά το γεγονός ότι δεν γίνεται λόγος για ανάλογο μπλόκο για το φυσικό αέριο, η συζήτηση περί πλαφόν και μείωσης της ευρωπαϊκής εξάρτησης από το ρωσικό αέριο προμηνύει αλλαγές του ενεργειακού χάρτη για τις οποίες η Μόσχα θέλει να είναι έτοιμη.

Το ερώτημα είναι τι θα κάνουν οι ΗΠΑ και κυρίως τι θα κάνει η (δυστυχώς, συνήθως αναποφάσιστη και αργοκίνητη) Ευρώπη και μαζί της η Ελλάδα!   

Πηγή: Ημερησία