«Η γεωπολιτική διάσταση είναι πλέον έντονα παρούσα στις απαντήσεις των κεντρικών τραπεζών», σημειώνει ο Philipp Salman, στρατηγικός αναλυτής για κεντρικές τράπεζες στην UBS Asset Management. Όπως επισημαίνει, ο χρυσός έχει αναδειχθεί σε βασικό εργαλείο αντιστάθμισης κινδύνου, ειδικά εν μέσω εντεινόμενων διεθνών συγκρούσεων και υποβάθμισης των σχέσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομιών.

Ο χρυσός ξεπερνά το ευρώ στα αποθέματα – Μεγάλο κύμα αγορών μετά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας

Η δυναμική των αγορών χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες έχει συμβάλει καθοριστικά στην εντυπωσιακή άνοδο της τιμής του από τα τέλη του 2022. Το ράλι αυτό ενισχύθηκε περαιτέρω μετά την απόφαση για πάγωμα των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Ρωσίας, γεγονός που ενίσχυσε τη σημασία του χρυσού ως περιουσιακού στοιχείου ανθεκτικού σε γεωπολιτικά μέτρα δέσμευσης.

Αποτέλεσμα αυτής της δυναμικής είναι η υπέρβαση του ευρώ από τον χρυσό ως το δεύτερο μεγαλύτερο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο των κεντρικών τραπεζών, μετά το δολάριο.

Η τάση εκτιμάται πως θα συνεχιστεί: το 52% των κεντρικών τραπεζών που συμμετείχαν στην έρευνα σκοπεύει να αυξήσει τις αγορές χρυσού το επόμενο έτος. Οι περισσότερες εξ αυτών θεωρούν ότι ο χρυσός θα υπεραποδώσει έναντι όλων των άλλων κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων την επόμενη πενταετία.

Αναζητώντας ασφάλεια και διαφοροποίηση – Υποχώρηση της εξάρτησης από το δολάριο

Οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι πληθωριστικές πιέσεις είναι οι βασικοί λόγοι που οδηγούν στην ενίσχυση των τοποθετήσεων σε χρυσό. Παράλληλα, αρκετές κεντρικές τράπεζες επιδιώκουν να διαφοροποιήσουν το συναλλαγματικό τους χαρτοφυλάκιο, περιορίζοντας την εξάρτησή τους από το αμερικανικό δολάριο.

Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα έχει μειωθεί κάτω από το 60%, από περίπου 70% το 2000. Από τη μετατόπιση αυτή έχει επωφεληθεί ιδιαίτερα το ευρώ, το οποίο πλέον κατέχει μερίδιο περίπου 20%.

Όπως επισημαίνει ο Massimiliano Castelli της UBS, οι πολιτικές του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ έχουν ενισχύσει τη δυναμική απομάκρυνσης από το δολάριο. Το αμερικανικό νόμισμα ήταν εκείνο που καταγράφηκε ως το πιο πωληθέν από τους διαχειριστές συναλλαγματικών αποθεμάτων το τελευταίο έτος, ενώ το ευρώ αναδείχθηκε ως ο μεγάλος κερδισμένος.

«Οι επενδυτές πλέον διερωτώνται αν έχει νόημα να στηρίζονται αποκλειστικά στο δολάριο ως ασφαλές καταφύγιο ή αν πρέπει να εξετάσουν και άλλες επιλογές – όπως κρατικά ομόλογα ή εναλλακτικά αποθεματικά στοιχεία», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Το δολάριο παραμένει κυρίαρχο – Αλλά η αβεβαιότητα εντείνεται

Παρά τις παραπάνω εξελίξεις, οι περισσότεροι συμμετέχοντες στην έρευνα εκτιμούν ότι το δολάριο θα διατηρήσει τη θέση του ως το κυρίαρχο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα για τα επόμενα χρόνια. Ο βασικός λόγος παραμένει η υψηλή ρευστότητα και η βαθιά αγορά των αμερικανικών κρατικών ομολόγων, η οποία προσφέρει ελκυστικά χαρακτηριστικά ασφάλειας και προσβασιμότητας.

Ωστόσο, οι συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και η τάση διαφοροποίησης στις αποθεματικές στρατηγικές των κεντρικών τραπεζών καταδεικνύουν μια μεταβατική περίοδο για το διεθνές νομισματικό σύστημα, με τον χρυσό να κερδίζει διαρκώς έδαφος ως θεσμικό «καταφύγιο» σε περιόδους αβεβαιότητας.