Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), μόλις 969.584 κατοικίες στο σύνολο των 6.371.901, που µε βάση την απογραφή του 2011 έχουν καταγραφεί σε όλη τη χώρα, είναι ασφαλισµένες -μεμονωμένα ή συνολικά- για σεισµό, φωτιά και καιρικά φαινόµενα, με συνέπεια το κόστος αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούνται σε οικίες και επιχειρήσεις να βαρύνει κατά κύριο λόγο τον κρατικό προϋπολογισμό.

Κατανομή συμβολαίων για καλύψεις Καιρικών φαινομένων – Σεισμού (%)

Η Αττική διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό ασφάλισης σε σχέση µε το σύνολο των κατοικιών διαθέτει, καθώς έχουν ασφαλιστεί 455.752 κατοικίες από το σύνολο των 2.118.743 κατοικιών που έχει καταγράψει η ΕΛΣΤΑΤ, δηλαδή το 21,5%. Ακολουθεί η Περιφέρεια Πελοποννήσου, όπου από τις 340.085 κατοικίες έχουν ασφαλιστεί 38.819 (ποσοστό 15%), ενώ έπεται το Νότιο Αιγαίο µε ποσοστό ασφαλιστικής κάλυψης 13,3% (30.505 κατοικίες σε σύνολο 229.667) και η Κεντρική Μακεδονία µε ποσοστό 13% (139.988 ασφαλισµένες κατοικίες σε σύνολο 1.074.242).

Κατανομή ασφαλιστηρίων συμβολαίων κατοικίας για καλύψεις καιρικών φαινομένων – σεισμού ανά Περιφέρεια

Το χαµηλότερο ποσοστά ασφαλιστικής κάλυψης εντοπίζεται στη ∆υτική Μακεδονία (9,9%) και το Βόρειο Αιγαίο (9,4%), ενώ στη Θεσσαλία που χτυπήθηκε πρόσφατα από τις κακοκαιρίες Daniel και Elias, έχει ασφαλιστεί το 12,1% των κατοικιών (48.049 κατοικίες σε σύνολο 395.842). 

Η έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ

Όπως επισημαίνεται, επί αυτών των στοιχείων στηρίζεται και μια -κατά προσέγγιση- πρώτη γνώση σχετικά με τις περιπτώσεις που θα δοθεί έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ, κάτι που θα επιβεβαιωθεί επισήμων στην συνέχεια και όταν συγκεντρωθούν και αξιολογηθούν τα στοιχεία από την ΑΑΔΕ.

Υπενθυμίζεται πως στη σχετική διάταξη του νομοσχεδίου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, αναφέρεται πως η μείωση του φόρου στον ΕΝΦΙΑ παρέχεται εφόσον η αξία της ασφαλισμένης κατοικίας δεν είναι χαμηλότερη των 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και το ασφαλιστήριο συμβόλαιο καλύπτει ολόκληρη την αξία του ακινήτου. Επίσης, η έκπτωση είναι ανάλογη με τη διάρκεια της ασφάλισης, όχι όμως μικρότερη των τριών μηνών.

Πιο συγκεκριμένα, με βάση τα όσα αναφέρονται, από το 2024 και έπειτα ο ΕΝΦΙΑ θα είναι μειωμένος κατά 10% στα ακίνητα φυσικών προσώπων τα οποία ασφαλίζονται για σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρα, σε εταιρεία εγγεγραμμένη στο Μητρώο Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων, που τηρείται στη Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της Τράπεζας της Ελλάδος.

Η έκπτωση υπολογίζεται στο συνολικό ποσό του κύριου και του «συμπληρωματικού» φόρου που επιβάλλεται στην περίπτωση που η αντικειμενική αξία ενός ακινήτου υπερβαίνει τις 400.000 ευρώ και προσαυξάνεται με συγκεκριμένους συντελεστές. Η μείωση 10% του ΕΝΦΙΑ αφορά μόνο το ασφαλισμένο κτίσμα και όχι το σύνολο της ακίνητης περιουσίας. Ως αξία του ακινήτου λαμβάνεται η αξία του κτίσματος ή των κτισμάτων, μη υπολογιζόμενης της αξίας του οικοπέδου.

Προϋπόθεση για την εφαρμογή της έκπτωσης είναι η ασφάλιση να αφορά το προηγούμενο έτος με διάρκεια τουλάχιστον τριών μηνών. Στην περίπτωση που η διάρκεια της ασφάλισης του ακινήτου είναι μικρότερη του ενός έτους, η μείωση του ΕΝΦΙΑ προσαρμόζεται αναλογικά. Δηλαδή για ασφάλιση 12 μηνών η έκπτωση ανέρχεται σε 10%, για 9 μήνες το ποσοστό της έκπτωσης μειώνεται στο 7,5%, για 6 μήνες στο 5% και για 3 μήνες στο 2,5%. Καμία έκπτωση δεν προβλέπεται για όσα ακίνητα έχουν ασφαλιστεί για διάστημα μικρότερο των τριών μηνών.

«Χτύπημα» στην υποασφάλιση

Σημειώνεται πως η κυβέρνηση επεξεργάζεται και μία σειρά σχεδίων με στόχο την υποχρεωτική ασφάλιση των κατοικιών, η οποία όμως είναι ακόμη σε πρώιμη φάση.

Η έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ αποτέλεσε ένα πρόσθετο κίνητρο για να σπεύσουν οι ιδιοκτήτες να ασφαλίσουν την κατοικία τους, ωστόσο έπειτα από την απόφαση να καταστεί από την 1η Ιανουαρίου 2024 καθίσταται υποχρεωτική η ιδιωτική ασφάλιση για όλες τις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 2 εκατ. ευρώ, οι Φορείς πιέζουν για την εφαρμογή του μέτρου και για τα φυσικά πρόσωπα.

Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζονται μοντέλα που εφαρμόζονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η υποχρεωτικότητα να αφορά περιοχές υψηλού κινδύνου για φωτιές, πλημμύρες, σεισμούς και να συνδυαστούν με φορολογικά κίνητρα ή η σύμπραξη δήμων – ασφαλιστικών εταιρειών για έξτρα καλύψεις.

Ενδεικτικά, στις καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν τη Θεσσαλία τον Σεπτέμβριο (Daniel) δηλώθηκαν 6.011 ζημιές. Από αυτές, οι 4.307 ζημιές αφορούσαν ασφαλίσεις περιουσίας (1.714 κατοικίες, 2.032 επιχειρήσεις 69 βιομηχανικές εγκαταστάσεις, 116 τεχνικά έργα και 376 φωτοβολταϊκά συστήματα). Οι υπόλοιπες 1.699 αφορούσαν ασφάλιση αυτοκινήτων και 5 ασφάλιση σκαφών.