Στο
χείλος της ύφεσης
βρίσκεται η αμερικανική
οικονομία, σύμφωνα με
τον επενδυτή θρύλο και
άλλοτε «δεξί χέρι»
του George Soros, Stan
Druckenmiller, ο οποίος
προβλέπει «σκληρή
προσγείωση» και
περισσότερες τραπεζικές
χρεοκοπίες. Ο
δισεκατομμυριούχος
ιδρυτής του Duquesne
Family Office δήλωσε
την Τρίτη, κατά τη
διάρκεια της Επενδυτικής
Διάσκεψης Sohn 2023, ότι
είναι πραγματικά
δύσκολος χρόνος για να
καταλήξουμε σε μια
ακριβή οικονομική
πρόβλεψη, επικρίνοντας
τη «Fed του Jerome
Powell», επειδή έχει «το
πόδι στο γκάζι», παρόλο
που υπάρχει κίνδυνος
ο πληθωρισμός να
αποδειχθεί επίμονος,
Ο
Druckenmiller υπήρξε
μεγάλος επικριτής αυτού
που αποκαλεί πολύ
χαλαρή νομισματική
πολιτική. Σημείωσε ότι
από το 1950 υπήρξαν μόνο
μερικές ήπιες
προσγειώσεις και οι
πιθανότητες να συμβεί το
ίδιο τώρα είναι
δύσκολες. Μάλιστα, έδωσε
ως παράδειγμα τη
χρεοκοπία της Bed
Bath & Beyond, προειδοποιώντας
ότι θα μπορούσαν να
ακολουθήσουν
περισσότερες πτωχεύσεις
(αναφέρθηκε στον χώρο
του CRE, δηλαδή τα
εμπορικά ακίνητα, στον
οποίο οι περιφερειακές
τράπεζες έχουν δώσει
πολλά δάνεια).
«Όταν
έχουν δωρεάν χρήματα, οι
άνθρωποι κάνουν ανόητα
πράγματα. Όταν έχεις
δωρεάν χρήματα για 11
χρόνια, μπορείς να
κάνεις πραγματικά ανόητα
πράγματα. Υπήρχαν
σκελετοί στην ντουλάπα,
που τώρα βγαίνουν έξω…
Είχαμε τις περιφερειακές
τράπεζες, αλλά και την
Bed Bath and Beyond.
Αλλά θα υπάρξουν
πολλά περισσότερα
πτώματα».
Δημοσιονομική πολιτική
Ο
Druckenmiller άσκησε
επίσης κριτική στη
δημοσιονομική πολιτική
των ΗΠΑ. «Σπαταλήσαμε
όλες μας τις σφαίρες» σε
μια οικονομική επέκταση,
είπε, ανησυχώντας για τη
δημοσιονομική κατάσταση.
Αυτό που
μας παρουσιάζουν είναι
ένα τρομακτικό
κοκτέιλ». Πρόσθεσε δε
ότι δεν θα εκπλαγεί αν
οι «μετρητές φασολιών»
σε ένα χρόνο από τώρα
διαπιστώσουν ότι η ύφεση
ξεκίνησε το δεύτερο
τρίμηνο.
Ο
επενδυτής πυροβόλησε
αυτούς που μιλούσαν
επαναλαμβάνοντας
ασταμάτητα ότι η
τρέχουσα κρίση δεν
θυμίζει σε τίποτα αυτή
του 2008, επισημαίνοντας
ότι ούτε τότε θυμάται να
είχαν προβλέψει τη
συντριβή.
«Είναι
αφελές να μην έχεις
ανοιχτά μυαλά και να μη
φοβάσαι κάτι πολύ κακό
που μπορεί να συμβεί»
λέει ο
Druckenmiller. «Αυτή η
συνεχής επανάληψη ότι η
εν λόγω κρίση δεν
μοιάζει με τίποτα με
αυτή του 2008 ή του 2007
είναι
εκνευριστική. Πρώτα απ’
όλα, αυτοί που το λένε,
δεν θυμάμαι να είχαν
προβλέψει το 2007. Δεν
θυμάμαι ανθρώπους να
λένε τι αδύναμες είναι
οι τράπεζες…».
Νέα
κρίση… και
εναλλακτικές. Και τι θα
κάνει ο Druckenmiller
για να αποφύγει τα
χειρότερα… Για αρχή, ο
Druckenmiller λέει ότι
δεν βλέπει «χοντρά
γήπεδα» τώρα,
σημειώνοντας ότι τα
ομόλογα είναι εκτός
συζήτησης και ότι είναι
short σε σχέση με το
δολάριο – αν και δεν
έχει μια «μαζική» θέση.
Ο
Druckenmiller λέει ότι ο
χαλκός βρίσκεται στην
«πιο σφιχτή θέση» σε
σύγκριση με οποιοδήποτε
επενδυτικό περιβάλλον
έχει μελετήσει ποτέ. Ο
επενδυτής λέει ότι
φοβάται να ανοίξει μια
θέση στον χαλκό κατά τη
διάρκεια μιας σκληρής
προσγείωσης.
Αλλά, αν
δεν υπάρξει σκληρή
προσγείωση, λέει, ο
επενδυτής του χαλκού θα
είναι τεράστιος
ωφελούμενος λόγω και της
έκρηξης των EV. Επίσης,
είμαι short σε χρυσό και
ασήμι αυτή τη
στιγμή. Ιστορικά δεν τα
πήγαν καλά. Σε σκληρές
προσγειώσεις… Μπορεί να
κάνω λάθος… Θα μπορούσα
να αλλάξω γνώμη σε μία ή
δύο εβδομάδες».
Τεχνητή
νοημοσύνη…
Ο
Druckenmiller λέει ότι
η «AI» (τεχνητή
νοημοσύνη) είναι
«πραγματική» (real
thing) και έχει τη
δυνατότητα να είναι
εξίσου μεταμορφωτική με
το διαδίκτυο.
«Πιστεύω
πραγματικά ότι υπάρχει
μια πολύ πολύ μεγάλη
πιθανότητα η AI να είναι
εξίσου επιδραστική με το
Διαδίκτυο. Και θα
μπορούσε να υπάρξει μια
ευκαιρία ακόμα και σε
μια δύσκολη προσγείωση,
όπως το 2001.
Θυμίζουμε, το 2002 ήταν
μια όμορφη ευκαιρία,
όταν έσκασε η φούσκα της
τεχνολογίας, για τις
εταιρείες που είχαν
επωφεληθεί από το
διαδίκτυο. Η εταιρεία
μου μπόρεσε να
συμμετάσχει στην Al μόνο
με την κατοχή της Nvidia
και της Microsoft… Η
τεχνητή νοημοσύνη θα
μπορούσε να είναι τόσο
επιδραστική όσον αφορά
την παραγωγικότητα όσο ο
υπολογιστής» είπε.
Αγορά…
Ο
Druckenmiller δεν είναι
θετικός στο
χρηματιστήριο. «Αν μου
άρεσε το χρηματιστήριο,
θα ήμουν εκτεθειμένος σε
αυτό, και δεν είμαι
εκτεθειμένος σε αυτό.
Όταν κοιτάζω την αγορά,
βλέπω τα PE κατά μέσο
όρο 20x
Βλέπω
πως τα περιθώρια κέρδους
(margins) είναι πολύ
υψηλά. Όταν εξετάζω όμως
τις δημοσιονομικές
προκλήσεις… μου είναι
δύσκολο να οραματιστώ
τις μετοχές να είναι
υψηλότερες σε 10
χρόνια. Από την άλλη,
πιστεύω πως μια σκληρή
προσγείωση θα
δημιουργήσει απίστευτες
ευκαιρίες για long/short
managers. Απλά φροντίστε
να διατηρήσετε το
κεφάλαιό σας μέχρι να
παρουσιαστούν».
Ανώτατο
όριο χρέους και επιτόκια
Ο
Druckenmiller λέει ότι η
συζήτηση για το ανώτατο
όριο του χρέους είναι
«καταθλιπτική» και
πιστεύει ότι μια τεχνική
χρεοκοπία θα ήταν
«ανόητη», διότι θα
επρόκειτο για ένα
πιστωτικό
γεγονός. Συγκεκριμένα, ο
δισεκατομμυριούχος
προειδοποιεί ότι η
συζήτηση για το όριο
έχει να κάνει με τις
κρατικές δαπάνες των
ΗΠΑ. «Θα περικόψουμε
οπωσδήποτε παροχές σε
αυτή τη χώρα. Είναι ψέμα
και φαντασίωση να πούμε
ότι δεν χρειάζεται να
περικόψουμε παροχές. Το
πρόβλημα είναι αν θα τα
κόψουμε τώρα ή
αργότερα. Αλλά αργότερα
θα είναι πιο δύσκολο».
Ίσως
λοιπόν η πιο ξεκάθαρη
τοποθέτηση του
Druckenmiller ήταν ότι
εάν υπάρξει σκληρή
προσγείωση, θα
επιτρέψουμε επιτέλους
στον καπιταλισμό. «Ακόμη
και η Gen Z θα σκεφτεί
ότι μπορεί λειτουργήσει
κάτι τέτοιο…». Σε ό,τι
αφορά τη νομισματική
σύσφιξη, ο Druckenmiller
είπε πως η κεντρική
τράπεζα των ΗΠΑ μπορεί
να χρειαστεί να
προκαλέσει οικονομικά
πόνο βραχυπρόθεσμα για
να μειώσει τον
πληθωρισμό.
Ο
Druckenmiller αναφέρει
πώς το 1982, ο πρόεδρος
της Federal Reserve,
Paul Volcker, αύξησε τα
επιτόκια ψηλά και
«εσκεμμένα» οδήγησε την
οικονομία των ΗΠΑ σε
ύφεση. Αλλά στη συνέχεια
ακολούθησαν «20-30
χρόνια ευημερίας» στις
ΗΠΑ.
Γεωπολιτική
Τέλος,
όσον αφορά τη
γεωπολιτική, ο
Druckenmiller λέει ότι η
κυβέρνηση Biden έκανε
ένα τρομερό λάθος
απομονώνοντας τον
πρίγκιπα διάδοχο της
Σαουδικής Αραβίας
Mohammed Bin
Salman. Είναι 37 ετών,
πολύ δημοφιλής στη Μέση
Ανατολή και φαίνεται να
χτίζει ένα αυταρχικό
μπλοκ στην περιοχή. O
Druck επεσήμανε ότι το
να είσαι το αποθεματικό
νόμισμα είναι ένα
«απίστευτο προνόμιο»,
αλλά μπορεί να οδηγήσει
σε μυωπικές πολιτικές.
«Γι’ αυτό ο επόμενος
πρόεδρος των ΗΠΑ δεν
πρέπει να είναι ούτε ο
Donald Trump ούτε ο Joe
Biden».