Τους πρώτους πέντε μήνες του 2023, οι πρόωρες αποπληρωμές αυξήθηκαν κατά 24% στην Ισπανία και κατά 23% στην Πορτογαλία , σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg που βασίζονται σε στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Αντίθετα, στην Γερμανία εμφανίστηκε πτώση κατά 39% και κατά 42% στην Ολλανδία.

Στα επιτόκια η αιτία

Μεγάλο μέρος της διαφορετικής αντίδρασης εξηγείται από την υπεροχή των κυμαινόμενων επιτοκίων.

Οι πληρωμές στεγαστικών δανείων στη νότια Ευρώπη τείνουν να αυξομειώνονται ανάλογα με τα επιτόκια που καθορίζει η ΕΚΤ. Το Euribor ενός έτους – το επιτόκιο αναφοράς για τα περισσότερα ισπανικά στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο – έχει εκτιναχθεί πάνω από το 4% – σε σχέση με τα μέσα του περασμένου έτους, με τους δανειολήπτες να πρέπει τώρα να πληρώνουν τριπλάσιο επιτόκιο από ό,τι μόλις πριν από 12 μήνες. Οι συνθήκες είναι παρόμοιες στην Πορτογαλία.

Στην ισπανική πόλη Granollers, ο Χάουµε Εσκουντέρο, 48χρονος στέλεχος χημικής εταιρείας εξαργύρωσε κάποια επενδυτικά κεφάλαια για να μειώσει το δάνειό του ύψους 200.000 ευρώ σε μόλις 80.000 ευρώ.

Η κίνηση αυτή μείωσε την δόση του στεγαστικού του δανείου σε περίπου 800 ευρώ, διαφορετικά θα πλήρωνε το διπλάσιο.

“Κάθε ευρώ που μου περισσεύει πηγαίνει τώρα στην αποπληρωμή του στεγαστικού μου δανείου”, δήλωσε ο Εσκουντέρο.

Για τους ιδιοκτήτες ακινήτων με κυμαινόμενα επιτόκια, ” είναι απολύτως λογικό από οικονομικής άποψης να αποπληρώσουν ένα μέρος του στεγαστικού τους δανείου εάν έχουν κάποια χρήματα στην άκρη”, δήλωσε ο Άνχελ Ταλαβέρα, επικεφαλής για τα οικονομικά στην Ευρώπη, στην Oxford Economics του Λονδίνου.

Το αντίθετο στην Γερμανία

Η κατάσταση είναι διαφορετική στις χώρες όπου τα σταθερά επιτόκια είναι πιο συχνότερα.

Στη Γερμανία, για παράδειγμα, οι περισσότεροι κάτοχοι ενυπόθηκων δανείων έχουν κλειδώσει τα επίπεδα των επιτοκίων για 10 χρόνια ή περισσότερο. Αυτό σημαίνει ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ δεν έχουν άμεσο αντίκτυπο, οπότε σε μια εποχή που οι προϋπολογισμοί συμπιέζονται από την εκτίναξη των τιμών, οι ανησυχίες για τα στεγαστικά δάνεια μπορούν να μετακυλιστούν στο μέλλον.

Για όσους έχουν πλεονάζοντα μετρητά, η τοποθέτηση χρημάτων σε αποταμιεύσεις αντί της αποπληρωμής των φθηνών δανείων έχει νόημα.

Οι αποταμιευτές στη Γαλλία κερδίζουν κατά μέσο όρο πάνω από 3% σε τραπεζικές καταθέσεις διάρκειας ενός έτους και 2,6% στη Γερμανία.