Η επιτυχία της αμερικανικής οικονομίας σε δύσκολες συνθήκες είναι εντυπωσιακή και μεγαλώνει τη διαφορά στη δυναμική που εμφανίζουν οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες στις δύο όχθες του Ατλαντικού. Οι οικονομολόγοι βλέπουν ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα αρχίσει να φαίνεται περισσότερο η επίδραση των υψηλών επιτοκίων στην οικονομική δραστηριότητα και η διαφορά μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης θα μεγαλώσει κι άλλο.

Με εξαίρεση μία σύντομη παύση για δύο τρίμηνα στις αρχές του 2022, η οικονομία των ΗΠΑ ανέκαμψε από την πανδημία έξι μήνες νωρίτερα από την Ευρώπη, γιατί το κράτος ξόδεψε πολλά περισσότερα για μέτρα στήριξης. Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο οικονομιών εντοπίζεται στη δημοσιονομική πολιτική. Η Ουάσιγκτον επιτρέπει στο έλλειμμα να μεγαλώσει, μεταφέροντας το βάρος στο μέλλον, σε αντίθεση με την Ευρώπη που λειτουργεί σε πιο σφιχτό δημοσιονομικό πλαίσιο.

Το ινστιτούτο Bruegel αναγνωρίζει ότι η ΕΕ πάσχει από μία σειρά αδυναμιών σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων η έλλειψη τεχνολογικών κολοσσών, τα χαμηλότερης αξιολόγησης πανεπιστήμια και η περιορισμένη πρόσβαση σε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια. Το ΑΕΠ της ΕΕ ήταν ελαφρώς υψηλότερο από των ΗΠΑ το 2008 αλλά το 2022 υπολείπεται κατά το ένα τρίτο, ένα στοιχείο που σύμφωνα με το ινστιτούτο μοιάζει με καταστροφή.

Όμως, το Bruegel προσθέτει ότι το ΑΕΠ της ΕΕ ήταν μικρότερο κατά το ένα τρίτο του ΑΕΠ των ΗΠΑ και το 2000. Έτσι, με την ίδια λογική, η ΕΕ κατάφερε ένα θαύμα κερδίζοντας κατά ένα τρίτο περισσότερο ΑΕΠ από τις ΗΠΑ την περίοδο 200-2008. Ούτε θαύμα ήταν η οικονομική επίδοση μεταξύ 2000-2008, ούτε και καταστροφή κατά την περίοδο 2008-2022, τονίζει το ινστιτούτο.

Το Bruegel καταρρίπτει το μύθο που θέλει την Ευρώπη να μένει ουραγός την ώρα που η Αμερική καλπάζει. Αναφέρει ότι η ΕΕ στην πραγματικότητα έχει συγκλίνει με τις ΗΠΑ σε όρους κατά κεφαλήν παραγωγής, ανά εργαζόμενο παραγωγής και κυρίως σε παραγωγή ανά ώρες εργασίας. Το 2000 το 1 ευρώ άξιζε 0,92 δολάρια. Το 2008, η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ είχε ενισχυθεί και 1 ευρώ άξιζε 1,47 δολάρια.

Το ΑΕΠ της ΕΕ παράγεται σε ευρώ και επομένως άξιζε πολλά περισσότερα δολάρια το 2008 απ’ ότι το 2000 λόγω της ανόδου της ισοτιμίας. Όμως ήταν μία προσωρινή άνοδος στην αξία του ευρώ και όχι αντανάκλαση της οικονομικής ανάπτυξης της Ε.Ε. Μετά το 2008, έγινε το αντίστροφο. Ένα ευρώ άξιζε 1,05 δολάρια το 2022 και έτσι σε σύγκριση με το 2008, η μεγάλη υποτίμηση του ευρώ είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί η αξία του ΑΕΠ της Ε.Ε. σε δολάρια. Σε όρους αγοραστικής δύναμης, που σύμφωνα με το Bruegel είναι το κατάλληλο μέτρο σύγκρισης, η συνολική οικονομική παραγωγή της Ε.Ε. υπολείπεται πολύ λίγο των ΗΠΑ.

Υπό τις παρούσες συνθήκες οι προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας μοιάζουν πολύ καλύτερες γιατί η ευρωπαϊκή οικονομία δεν αναμένεται να ανακάμψει πριν το πρώτο μισό του 2024. Σε μεγάλο βαθμό η αμερικανική οικονομία αντέχει εξαιτίας των γενναιόδωρων κρατικών πακέτων στήριξης, χωρίς να έχει αυξηθεί ο πληθωρισμός περισσότερο από την Ευρώπη.

Πηγή: Bruegel, The Power Game