Όλο και περισσότεροι άνθρωποι στη Δύση δηλώνουν στους δημοσκόπους ότι τα σημερινά παιδιά θα είναι σε χειρότερη κατάσταση από τους γονείς τους. Οι ίδιοι οι νέοι ανησυχούν για τα πάντα, από τη δυσκολία αγοράς σπιτιού μέχρι τους επικείμενους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή. Οι κοινωνικοί επιστήμονες ανησυχούν ότι η Γενιά Ζ, έχοντας περάσει τα παιδικά της χρόνια καταστροφολογώντας και υποφέροντας από FOMO, τώρα καταλαμβάνεται από μια επιδημία άγχους και κατάθλιψης. Οι πολιτικοί στην Αμερική και τη Βρετανία σκέφτονται να απαγορεύσουν τα smartphones και να περιορίσουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τους νέους κάτω των 16 ετών -οι γονείς και οι δάσκαλοι παντού προσπαθούν να ελέγξουν τον χρόνο της οθόνης.

Όλα αυτά μπορεί να κάνουν δύσκολο να αισθανθεί κανείς αισιόδοξος για τη Γενιά Ζ, αλλά αν κοιτάξετε σε όλο τον κόσμο και σε ένα ευρύτερο σύνολο μέτρων, οι Zoomers δεν είναι καθόλου καταδικασμένοι. Από πολλές απόψεις, τα πάνε μάλλον καλά.

Κατ’ αρχάς, το δημοφιλές αφήγημα κάνει μια σημαντική παράλειψη: τα περίπου τέσσερα πέμπτα των 12 έως 27 ετών του κόσμου που ζουν στις αναδυόμενες οικονομίες. Χάρη στην ανάπτυξη και την εξάπλωση της τεχνολογίας, οι νέοι σε μέρη όπως η Τζακάρτα, η Βομβάη ή το Ναϊρόμπι είναι πολύ καλύτερα απ’ ό,τι οι γονείς τους. Είναι πλουσιότεροι, υγιέστεροι και πιο μορφωμένοι. Όσοι έχουν smartphones είναι καλύτερα ενημερωμένοι και συνδεδεμένοι. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι, σε μια έρευνα του ΟΗΕ το 2021, οι νέοι στις αναδυόμενες οικονομίες ήταν πιο αισιόδοξοι από εκείνους του πλούσιου κόσμου.

Ωστόσο, σε ορισμένα μέρη υπάρχει ο φόβος ότι η ταχεία πρόοδος των τελευταίων δεκαετιών μπορεί να μην επαναληφθεί. Αυτή η ανησυχία είναι εμφανής στην Κίνα. Εξαιτίας της οικονομικής αβεβαιότητας και της έμφασης στην ποσότητα έναντι της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, πάνω από το ένα τρίτο των κατόχων πτυχίου εκεί μπορεί να είναι άνεργοι.

Στον πλούσιο κόσμο η εικόνα είναι πιο ρόδινη απ’ ό,τι νομίζουμε. Όσοι από τη Γενιά Z εργάζονται -τώρα στην Αμερική υπάρχουν στους χώρους εργασίας σχεδόν όσοι boomers- τα πάνε καλά. Η μεγάλη ζήτηση για εργαζόμενους βοηθάει, όπως και το γεγονός ότι οι γενιές Ζ αποκτούν με σύνεση εμπορεύσιμες δεξιότητες. Περισσότεροι από αυτούς επιδιώκουν πτυχία επιστήμης, μηχανικής και ιατρικής. Οι ανθρωπιστικές επιστήμες έχουν χάσει την εύνοιά τους.

Οι μισθοί της γενιάς Z αυξάνονται με πολύ ταχύτερο ρυθμό απ’ ό,τι οι μισθοί των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας και το ποσοστό ανεργίας των νέων σε όλο τον πλούσιο κόσμο είναι το χαμηλότερο των τελευταίων δεκαετιών. Στην Αμερική το εισόδημα του μέσου Zoomer, μετά την προσαρμογή για φόρους και μεταβιβάσεις, ξεπερνά άνετα σε πραγματικούς όρους εκείνο ενός Μillennial ή ενός Gen X-er στην ίδια ηλικία. Είναι αλήθεια ότι η οικονομική προσιτότητα της κατοικίας έχει επιδεινωθεί από τη δεκαετία του 1980. Όμως χάρη στην ισχυρότερη αύξηση των μισθών των Gen Z-ers, οι τιμές των κατοικιών ως πολλαπλάσιο των αποδοχών βρίσκονται περίπου εκεί που ήταν για τους Μillennials πριν από μια δεκαετία. Επιπλέον, οι νέοι σήμερα είναι τουλάχιστον σε θέση να αποταμιεύουν μεγαλύτερο μέρος του μισθού τους.

Ήδη οι Gen Z-ers μεταμορφώνουν τον κόσμο της εργασίας. Έχουν διαπραγματευτική δύναμη -και το γνωρίζουν. Πολλοί Μillennials ενηλικιώθηκαν στη σκιά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ένιωθαν τόσο επισφαλείς που φοβόντουσαν να ζητήσουν αυξήσεις μισθών. Η γενιά Z φαίνεται να έχει λιγότερους ενδοιασμούς στο να παραιτηθεί για μια καλύτερη ευκαιρία ή να πάρει τα πράγματα αργά και να απολαύσει τη ζωή. Τα αφεντικά, που δεν έχουν συνηθίσει να βρίσκονται σε δύσκολη θέση, παραπονιούνται. Ωστόσο, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι θα είναι σιωπηρά ευγνώμονες αν οι συνολικές αμοιβές και τα προνόμια αυξηθούν.

Η γενιά Z θα διαμορφώσει την κοινωνία και με άλλους τρόπους. Η ανησυχία των νέων για την κλιματική αλλαγή, καθώς θα φτάνουν σε ηλικία ψήφου, πιθανότατα θα οδηγήσει τα κράτη σε δράση. Γενικότερα, οι Zoomers λένε στους δημοσκόπους ότι θέλουν μεγαλύτερη κυβέρνηση. Μπορεί να αλλάξουν γνώμη όταν χρειαστεί να πληρώσουν περισσότερους φόρους -ή μπορεί και όχι.

Είναι μια σοβαρή ομάδα, λιγότερο επιρρεπής στα ξενύχτια, την κραιπάλη και την ασυδοσία απ’ ό,τι οι μεγαλύτεροι. Αυτό έχει και μια σκοτεινή πλευρά. Κοινωνικοποιούνται λιγότερο, κάνουν λιγότερο σεξ και είναι πιο πιθανό να δηλώνουν μοναχικοί. Τα αναφερόμενα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης αυξάνονται σε μεγάλο μέρος της Δύσης. Κάποια από αυτά πιθανώς αντανακλούν μια μεγαλύτερη προθυμία να ανοιχτούν για την ψυχική υγεία. Βέβαια, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο.

Ο βαθμός στον οποίο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τροφοδοτούν την ψυχική δυσφορία των νέων συζητείται έντονα. Στη Δύση η αύξηση του άγχους συμπίπτει με την υιοθέτηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, τα αδιάσειστα στοιχεία για την αιτιώδη συνάφεια είναι περιορισμένα και τα περισσότερα προέρχονται από μελέτες ενηλίκων στον πλούσιο κόσμο.

Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η γενιά Ζ βρίσκεται στην αιχμή μιας τεχνολογικής επανάστασης. Η ταχύτητα με την οποία υιοθετήθηκαν τα smartphones και στη συνέχεια οι εφαρμογές κοινωνικών μέσων σε όλο τον κόσμο άφησε τους χρήστες, και ιδίως τους νέους, να προσπαθούν να βρουν τον καλύτερο τρόπο να τα χειριστούν. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έφεραν οφέλη, όπως η ψυχαγωγία και η συνδεσιμότητα, αλλά και κόστος. Κάποιο περιεχόμενο μπορεί να είναι επιβλαβές και ο χρόνος που ξοδεύεται για scrolling θα μπορούσε να αφιερωθεί στη μελέτη ή στον ύπνο.

OK Zoomer

Οι μετασχηματιστικές τεχνολογίες έχουν συχνά μειονεκτήματα. Στο παρελθόν οι άνθρωποι προσαρμόστηκαν: σκεφτείτε τις ζώνες ασφαλείας και τους κανονισμούς που έκαναν τα αυτοκίνητα λιγότερο θανατηφόρα. Ενθαρρυντικά, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι συνήθειες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν ήδη αλλάξει, καθώς οι χρήστες ζυγίζουν το κόστος και τα οφέλη. Για παράδειγμα, αντί να ποστάρουν δημοσίως για τον εαυτό τους, πολλοί αποσύρονται σε ιδιωτικές ομάδες στις εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν τα στοιχεία που θα δικαιολογούσαν την καθολική απαγόρευση των smartphones για τους νέους, αν και τα σχολεία θα πρέπει να είναι ελεύθερα να τα αποκλείουν από τις τάξεις και οι γονείς έχουν δίκιο να περιορίζουν τον χρόνο χρήσης της οθόνης.

Είναι φυσικό οι ηλικιωμένοι να ανησυχούν για τους νέους. Αν αυτό οδηγεί σε καλύτερη ψυχική υγεία ή σε λιγότερους περιορισμούς στην οικοδόμηση περισσότερων κατοικιών, όλα καλά κι όλα ωραία. Αλλά, παράλληλα, ας εκτιμήσουμε την επινοητικότητα της Γενιάς Ζ και τις επιτυχίες της.

Πηγή: The Economist