Οι λεγεώνες των
επιχειρηματιών που
γεννήθηκαν στις πλούσιες
χώρες κατά τη διάρκεια
του baby boom, των δύο
δεκαετιών που ξεκίνησαν
τη δεκαετία του 1940,
βρίσκονται κοντά στην
ηλικία συνταξιοδότησης ή
την έχουν ξεπεράσει.
Ορισμένοι, όπως ο
Giorgio Armani, ο
89χρονος ιδρυτής του
ιταλικού οίκου μόδας,
είναι άτεκνοι. Άλλοι
έχουν απογόνους που
θέλουν να χαράξουν τη
δική τους πορεία. O
Dalian Wanda, ένας
εκτεταμένος όμιλος του
Χονγκ Κονγκ, συζητήθηκε
πολύ όταν αποδείχθηκε
ότι ο μοναδικός γιος του
ιδρυτή, Wang Jianlin,
δεν θα αναλάβει την
εταιρεία.
Οι περισσότερες
επιχειρήσεις χωρίς
κληρονόμους μπορεί να
μην είναι τόσο μεγάλες ή
γνωστές, αλλά είναι
πολυάριθμες. Οι
ιδιοκτήτες ηλικίας 65
ετών και άνω
αντιπροσωπεύουν το 23%
των αμερικανικών
επιχειρήσεων με
τουλάχιστον έναν
εργαζόμενο, από 20% το
2017. Το ποσοστό των
Γερμανών
επιχειρηματιών-ιδιοκτητών
άνω των 60 ετών έχει
σκαρφαλώσει στο 31%,
ποσοστό τριπλάσιο απ’
ό,τι πριν από δύο
δεκαετίες. Μόνο ένας
στους δέκα είναι κάτω
των 40. Το υπουργείο
Οικονομίας της Ιαπωνίας
υπολογίζει ότι μέχρι το
2025 σχεδόν 2,5 εκατ.
μικρομεσαίες
επιχειρήσεις στη χώρα θα
έχουν ιδιοκτήτες άνω των
70 ετών. Οι μισές από
αυτές δεν έχουν σχέδια
διαδοχής.
Σε κανέναν ιδιοκτήτη δεν
αρέσει να βλέπει το έργο
μιας ζωής να ακυρώνεται.
Όταν οι κατά τα άλλα
επιτυχημένες εταιρείες
αναδιπλώνονται χωρίς νέο
ιδιοκτήτη ή πωλούνται
κομμάτι-κομμάτι από τους
κληρονόμους, χάνουν
πολύτιμη τεχνογνωσία και
άυλα περιουσιακά
στοιχεία. Το να
αφανιστούν και να
παραδοθούν στη λήθη
μπορεί να αποτελέσει
τροχοπέδη για το
παραγωγικό δυναμικό της
ευρύτερης οικονομίας.
Ευτυχώς για τους
ιδιοκτήτες και τις
κυβερνήσεις, υπάρχει
σωτηρία χάρη σε μια
ταχέως αναπτυσσόμενη
βιομηχανία
ψευδο-κληρονόμων.
Η πιο καθιερωμένη ομάδα
αρωγών, τα λεγόμενα
search funds, είναι
παρακλάδι της
αμερικανικής βιομηχανίας
ιδιωτικών επενδυτικών
κεφαλαίων. Το πρώτο
τέτοιο fund
δημιουργήθηκε το 1984
από έναν καθηγητή του
Graduate School of
Business (GSB) του
Πανεπιστημίου του
Στάνφορντ. Πολλά από
αυτά διευθύνονται από
έναν ή δύο κατόχους ΜΒΑ
γύρω στα 30 -οι
απόφοιτοι του GSB έχουν
μακρά παράδοση στον
τομέα. Συγκεντρώνουν
κεφάλαια από εξωτερικούς
επενδυτές, εντοπίζουν
μία μικρή ή μεσαία
επιχείρηση, συνήθως
αξίας μικρότερης των 10
εκατ. δολαρίων, την
αγοράζουν από τους
ιδιοκτήτες τους και
αναλαμβάνουν ως
διευθύνοντες σύμβουλοι
πλήρους απασχόλησης.
Τα search funds
εμφανίζονται τώρα και
στην άλλη πλευρά του
Ατλαντικού, όπου οι
γηράσκουσες οικονομίες
της Ευρώπης προσφέρουν
πλούσια συγκομιδή. Ο
Arturo Alvarez, ιδρυτής
ενός ισπανικού search
fund, λέει ότι τα
τελευταία περίπου δύο
χρόνια έχει εξετάσει
3.000 εταιρείες στην
Ισπανία και την
Πορτογαλία και έχει
συζητήσει με περίπου
400, από τις οποίες θα
επιλέξει μόνο μία. Ο
Jürgen Miller, επενδυτής
σε search fund από το
Μόναχο, σημειώνει ότι
πολλές από τις
περισσότερες από 500.000
μικρές και μεσαίες
επιχειρήσεις του
τρομερού Mittelstand της
Γερμανίας, με ετήσιες
πωλήσεις μεταξύ 2 εκατ.
ευρώ (2,2 εκατ. δολάρια)
και 50 εκατ. ευρώ,
διοικούνται από
ηλικιωμένους
επιχειρηματίες που θα
προτιμούσαν να
απολαμβάνουν τον ήλιο
της Μαγιόρκα.
Ο επόμενος στόχος μπορεί
να είναι η Ιαπωνία. Στο
παρελθόν ορισμένοι
Ιάπωνες ιδρυτές χωρίς
αρσενικό κληρονόμο
βασίστηκαν στην ιδιότυπη
πρακτική της υιοθεσίας
ενηλίκων -ο γαμπρός ή ο
πιστός υπάλληλος μπορεί
να γίνει νόμιμος
διάδοχος του ιδιοκτήτη
της επιχείρησης,
αποφεύγοντας τους φόρους
δωρεάς. Σήμερα οι
υιοθετημένες κόρες είναι
επίσης αποδεκτές.
Ωστόσο, οι αδυσώπητες
δημογραφικές τάσεις
καθιστούν την υιοθεσία
αυτήν όλο και πιο
δύσκολη. Οι 70άρηδες
Ιάπωνες, 16,4
εκατομμύρια σήμερα,
είναι τέσσερις προς
τρεις περισσότεροι από
τους 20άρηδες.
Παραδόξως, η πιο
δημογραφικά προβληματική
μεγάλη οικονομία του
κόσμου δεν έχει
προσελκύσει μέχρι
στιγμής πολλά search
funds. Ωστόσο, ορισμένοι
τύποι
επιχειρηματικότητας
επωφελούνται από τον
δημογραφικό γκρεμό της
με άλλους τρόπους. Το
Μ&Α Research Institute,
που δημιουργήθηκε το
2018 και εισήχθη στο
χρηματιστήριο του Τόκιο
τον Ιούνιο του 2022,
είναι ένας μεσίτης
διαδοχής. Χρησιμοποιεί
έξυπνους αλγορίθμους
μηχανικής μάθησης για να
συνδυάσει αγοραστές,
κυρίως εταιρείες
ιδιωτικών κεφαλαίων ή
μεγαλύτερες ιαπωνικές
εταιρείες, και πωλητές.
Τα δύο τρίτα των
επιχειρήσεων-στόχων της
αξίζουν λιγότερο από 3,5
εκατ. δολάρια. Ο
32χρονος ιδρυτής της
εταιρείας, Sagami
Shunsaku, λέει ότι
περίπου τέσσερις στους
πέντε ιδιοκτήτες που
συναντά θέλουν να
πουλήσουν επειδή δεν
έχουν εναλλακτικό σχέδιο
διαδοχής. Ορισμένοι
είναι στα 90.
Ο κλάδος των
ψευδο-κληρονόμων είναι
ακόμη μηδαμινός. Μεταξύ
1986 και 2021 τα search
funds πραγματοποίησαν
συμφωνίες συνολικής
αξίας μόλις 2,3 δισ.
δολαρίων. Ωστόσο, η
δημοτικότητά τους
αυξάνεται: το ένα τρίτο
αυτού του ποσού
επενδύθηκε μόνο το 2020
και το 2021, ενώ από
τότε είναι σχεδόν βέβαιο
ότι έχουν προκύψει
περισσότερα.
Οι δουλειές τους βιώνουν
άνθηση. Σύμφωνα με μια
μελέτη του GSB, το
τυπικό search fund έχει
ετήσιο εσωτερικό
συντελεστή απόδοσης
(IRR) -το προτιμώμενο
μέτρο απόδοσης της
βιομηχανίας ιδιωτικών
επενδυτικών κεφαλαίων,
το οποίο υπολογίζει τις
αποδόσεις των κεφαλαίων
που έχουν αναπτυχθεί,
αλλά αγνοεί τυχόν μη
επενδυμένα χρήματα- 35%.
Συγκριτικά, κατά τις
τελευταίες δύο δεκαετίες
τα συμβατικά ιδιωτικά
επενδυτικά κεφάλαια
παράγουν έναν IRR της
τάξης του 15%. Ο Jan
Simon του IESE Business
School στην Ισπανία (και
επενδυτής σε search
funds) λέει ότι οι
εξαιρετικές αποδόσεις
οφείλονται σε έναν
συνδυασμό μικρού
ανταγωνισμού από
μεγαλύτερες εταιρείες
ιδιωτικών επενδυτικών
κεφαλαίων, οι οποίες
προτιμούν πολύ
μεγαλύτερες συμφωνίες,
και μεγάλης συμμετοχής
των νέων συνδιαχειριστών
εταίρων.
Το Μ&Α Research
Institute είναι εξίσου
προσοδοφόρο. Τα
λειτουργικά του κέρδη
υπερδιπλασιάστηκαν το
τελευταίο οικονομικό
έτος, σε 32 εκατ.
δολάρια. Η τιμή της
μετοχής του έχει αυξηθεί
περισσότερο από 450% από
την εισαγωγή του στο
χρηματιστήριο. Νωρίτερα
φέτος, η συμμετοχή του
κ. Sagami τον έκανε τον
νεότερο
δισεκατομμυριούχο της
Ιαπωνίας. Έχει ήδη βάλει
στο μάτι άλλα μέρη της
Ασίας που γηράσκουν
ραγδαία, όπως η
Σιγκαπούρη.
Πηγή: The Economist
|