Όπως γράφει η Μαίρη Λαμπαδίτη στην Ημερησία, η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας , που αποτελεί μεγάλο στοίχημα για το υπουργείο εργασίας στιγματίστηκε από την αρχή από καθυστερήσεις, τεχνικά προβλήματα και δυσκολία προσαρμογής των επιχειρήσεων, εμπόδια που σταδιακά εξομαλύνονται με στόχο την καθολική εφαρμογή του μέτρου εντός του 2025 σε όλους τους κλάδους της οικονομίας.

Εκτός από τους επιτήδειους που χρησιμοποιούν τεχνάσματα για να αποφύγουν τη χρήση της ψηφιακής κάρτας υπάρχει και μια μερίδα νομοταγών επιχειρηματιών που συναντούν τεχνικές δυσκολίες στην εφαρμογή της κάρτας. Γι αυτούς το υπουργείο εργασίας θα οργανώσει διαδικτυακά σεμινάρια με τη συμμετοχή του υπουργείου, των λογιστών και των υπευθύνων των επιχειρήσεων προκειμένου να λυθούν οι απορίες και να δοθούν διευκρινήσεις. Επίσης το υπουργείο θα προχωρήσει σε προσλήψεις για την ενίσχυση του σώματος επιθεωρητών εργασίας ,ώστε να γίνονται ακόμα περισσότεροι έλεγχοι.

Υπενθυμίζουμε ότι η ψηφιακή κάρτα άρχισε να εφαρμόζεται  πριν από δύο χρόνια ξεκινώντας από τις τράπεζες, τα σούπερ μάρκετ και τις εταιρείες security και από φέτος το καλοκαίρι η υποχρεωτική εφαρμογή της επεκτάθηκε τη βιομηχανία και το λιανεμπόριο που αριθμεί περί τους 600.000 εργαζόμενους. Εντός του Σεπτεμβρίου ξεκινάει η πιλοτική εφαρμογή της σε τουρισμό και επισιτισμό, συμπεριλαμβανομένων των ξενοδοχείων και ευρύτερα των τουριστικών καταλυμάτων με στόχο τον Ιανουάριο -Φεβρουάριο 2025  να εφαρμοστεί   υπό κανονική μορφή  στους εν λόγω κλάδους και να επιβάλλονται πρόστιμα στους παραβάτες.

Με το κτύπημα της ψηφιακής κάρτας  καταγράφεται ο πραγματικός χρόνος εργασίας ώστε οι υπερωρίες να πληρώνονται στο ακέραιο και  να αποφεύγονται φαινόμενα  υποδηλωμένης εργασίας και κατά της αδήλωτης εργασίας.

Ωστόσο υπάρχει μερίδα  εργοδοτών που απλώς αδιαφορούν για την χρήση της, παρά τα πρόστιμα των 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο που επιβάλλονται από την Επιθεώρηση Εργασίας ,με το σκεπτικό ότι οι έλεγχοι είναι σπάνιοι ενώ το κέρδος από τις απλήρωτες υπερωρίες μεγαλύτερο.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Ανήκουστα είναι και τα τεχνάσματα που χρησιμοποιούν ορισμένοι εργοδότες για να ξεγλιστρήσουν  από το δόκανο της ψηφιακής κάρτας και να μην πληρώσουν τον επιπλέον χρόνο εργασίας.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες εργαζομένων που συγκέντρωσε η Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων στις Υπηρεσίες και το Εμπόριο τα κόλπα που εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις είναι τα εξής:

 « Βαφτίζουν» μετόχους σε ΙΚΕ ( ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρία) τους εργαζόμενους προκειμένου να αποφύγουν τις υποχρεώσεις τους και την ψηφιακή κάρτα.

Δηλαδή ο επιχειρηματίας παραχωρεί εικονικά ένα ποσοστό γύρω στο 1% στον εργαζόμενο, τον οποίο «βαπτίζουν» ως μέτοχο ή εταίρο, στη συνέχεια τον ασφαλίζουν ως μη μισθωτό στον ΕΦΚΑ  και …«ούτε γάτα ούτε ζημιά». Μ΄αυτό το τέχνασμα οι  εργαζόμενοι, χάνουν την πρόσβασή τους σε βασικά δικαιώματα όπως η σωστή ασφάλιση, οι υπερωρίες και η προστασία από την απόλυση.

Άλλο τέχνασμα είναι ότι βαφτίζουν διευθυντικό στέλεχος οποιοδήποτε υπάλληλο ( ενδεικτικά τον υπεύθυνο του τμήματος αλλαντικών) για να μην έχει την υποχρέωση να κτυπά την ψηφιακή κάρτα.

Εργαζόμενοι που δουλεύουν για λογαριασμό τρίτων εταιρειών (shop in a shop) σε καταστήματα καλλυντικών, εμπορικών κέντρων, spa, κέντρων αισθητικής, αρωματοπωλείων, κ.λ.π, δε χτυπάνε ψηφιακή κάρτα εργασίας, για τον απλούστατο λόγο ότι ούτε tablet με τη σχετική εφαρμογή δεν τους παρέχουν οι εργοδότες.

Εταιρείες Super Markets, logistics, πολυκαταστημάτων, που στις αποθήκες τους απασχολούν, παράλληλα με το δικό τους προσωπικό, και προσωπικό εργολάβων (κυρίως μετανάστες ), με τις ειδικότητες του «picker» προετοιμασίας παραγγελιών και του φορτοεκφορτωτή, δεν παρέχουν τη δυνατότητα σε αυτή την κατηγορία εργαζομένων να χτυπούν συνδεδεμένη με το ΕΡΓΑΝΗ κάρτα εργασίας. Και όπου δίδεται η δυνατότητα αυτή, οι υπερβάσεις του νόμιμου ωραρίου δεν καταγράφονται πουθενά.

Εργαζόμενοι που πιάνουν δουλειά στις 5 π.μ. έχουν λάβει οδηγίες να χτυπάνε την κάρτα τους στις 6 π.μ. Αυτό γίνεται για να μη φανεί στο σύστημα «Εργάνη» η μία ώρα της νυχτερινής απασχόλησης, που πληρώνεται διαφορετικά.

Εταιρείες security που αναλαμβάνουν εργολαβίες 24ωρων – επταήμερων εβδομαδιαίων φυλάξεων εγκαταστάσεων και κτιρίων του Δημοσίου και φορέων αυτού, συνεχίζουν να εφαρμόζουν 12ωρη απασχόληση των φυλάκων, με την ψηφιακή κάρτα των εργαζομένων να είναι μονίμως «χτυπημένη» σε 8ωρες βάρδιες καθημερινές και όχι Κυριακές και αργίες και πάντα σε ημερήσια βάρδια.

Και ποια είναι τα αποτελέσματα των ελέγχων της επιθεώρησης εργασίας;   Σύμφωνα με τα στοιχεία   το πρώτο 7μηνο του 2024 σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι , οι έλεγχοι αυξήθηκαν κατά  7,4% , οι κυρώσεις κατά 17%  και τα πρόστιμα κατά  15%  ενώ υπάρχει η συνεχής παρότρυνση  προς την Ανεξάρτητη Αρχή της Επιθεώρησης Εργασίας  να εντείνει τους ελέγχους.

Ειδικότερα διεξήχθησαν 44.800 έλεγχοι  από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2024 και έχουν επιβληθεί πάνω από 9.900 κυρώσεις με  πρόστιμα που υπερβαίνουν τα 26 εκατομμύρια ευρώ.

Οι παραβάσεις που αφορούν την ψηφιακή κάρτα έρχονται σταθερά στη δεύτερη θέση, με βάση τους ελέγχους καταγράφοντας ποσοστό 16.07% επί του συνόλου των παραβιάσεων. Μόνο οι παραβάσεις για τους πίνακες προσωπικού  ήταν περισσότερες την αντίστοιχη περίοδο.

Η ανάλυση των στοιχείων από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΑΑΕΕ,  δείχνει ότι σε πρώτη φάση, το ποσοστό παραβατικότητας που εντοπίζεται για τη συγκεκριμένη λειτουργία του καινούργιου μοντέλου καταγραφής του ωραρίου, παγιώνεται κάτω από το 20%, σε σχέση με το σύνολο των παραβάσεων.

Την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου της τρέχουσας χρονιάς, για το πεδίο των εργασιακών σχέσεων, η αδήλωτη εργασία κατέγραψε 717 παραβάσεις, οι πίνακες προσωπικού 2.007, η υπέρβαση χρόνου εργασίας 170, ενώ 1.129 παραβάσεις αφορούσαν την Ψηφιακή Κάρτα. Όσον αφορά το ύψος των προστίμων  που σχετίζονται με το ωράριο απασχόλησης, τα πρόστιμα ανήλθαν σε 16.175.850 ευρώ, δηλαδή στο  72,45%  του συνόλου των προστίμων.