Κοινή η διαπίστωση ότι ο ρυθμός ανόδου των τιμών στα τρόφιμα είναι υψηλότερος σε σχέση με τα υπόλοιπα προϊόντα.

Το φαινόμενο δεν είναι φυσικά τωρινό. Επί 15 συνεχόμενους μήνες ο πληθωρισμός στα τρόφιμα τρέχει με διψήφιο ποσοστό. Κοινή η διαπίστωση ότι ο ρυθμός ανόδου των τιμών στα τρόφιμα είναι πολύ μεγαλύτερος σε σχέση με άλλα προϊόντα. Πολλοί αποδίδουν το φαινόμενο στον λεγόμενο πληθωρισμό της απληστίας (greed inflation).

Υπάρχουν φυσικά επιχειρήσεις οι οποίες προσπαθούν πάρα πολύ να κρατήσουν τις τιμές χαμηλά. Υποτίθεται επίσης ότι η λειτουργία της αγοράς ρυθμίζει τις τιμές και εξομαλύνει μια κατάσταση. Τι γίνεται όμως όταν η αγορά σε πολλούς κλάδους είναι  συγκεντρωμένη στα χέρια πολύ λίγων επιχειρήσεων;

Αναμφίβολα, η μάχη εναντίον του «θηρίου» βρίσκεται στα χέρια των αρχών σε εθνικό επίπεδο, και στην Φρανκφούρτη, σε επίπεδο ευρωζώνης».

Καλά είναι τα διάφορα market pass, αλλά δεν φτάνουν. Στην Ισπανία και την Πορτογαλία μειώθηκε ή και μηδενίστηκε ο ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης. Στη Γαλλία, το υπουργείο Οικονομικών έκανε συμφωνία με 75 μεγάλες αλυσίδες για τη μείωση των τιμών έως 10% . Ανάλογα μέτρα παίρνουν κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Την ίδια ώρα στην Φρανκφούρτη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ξεκινήσει μια αυστηροποίηση της νομισματικής της πολιτικής, χωρίς προηγούμενο από το καλοκαίρι του 2022. Μετά το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης, η ΕΚΤ προχώρησε σε 8 συνεχόμενες αυξήσεις στα επιτόκια, με αποτέλεσμα να απογειωθούν σε επίπεδα  ρεκόρ από την υιοθέτηση του ευρώ στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Η Κριστίν Λαγκάρντ δεν αποκλείει μάλιστα να υπάρξουν  μία ή δύο αυξήσεις ως τον Σεπτέμβριο.

Αλλά αυτή η επιδίωξη μιας περιοριστικής νομισματικής πολιτικής ενέχει πολλούς κινδύνους. Η τεχνική ύφεση που καταγράφηκε στη ζώνη του ευρώ κατά τους πρώτους έξι μήνες του έτους θα μπορούσε να διαρκέσει πέραν του 2023.

Ο στόχος  της ΕΚΤ ενα μειωθεί ο πληθωρισμός στο 2%, αλλά οι περισσότεροι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι είναι σχεδόν αδύνατο να επιστρέψει στο επίπεδο πριν από την κρίση.

«Μια διαρκώς περιοριστική νομισματική πολιτική θα οδηγήσει σε μια επίσης αυστηρή δημοσιονομική πολιτική δεδομένων των υψηλών επιτοκίων», προειδοποιεί ο Πατρίκ Αρτούς, επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας Natixis. Τα ίδια λέει και ο  πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Ολιβιέ Μπλανσάρ .

Στην Φρανκφούρτη δεν τα ακούνε όλα αυτά. Και όσοι τα συμμερίζονται είναι μειοψηφία ή εγκαταλείπουν τον Eurotower, όπως ο σοφός Φάμπιο Πανέτα, που φεύγει από την ΕΚΤ για να αναλάβει την Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας.

Δυστυχώς, οι  πολιτικές και νομισματικές αρχές βρίσκονται παγιδευμένες μεταξύ της ανάγκης να «φονευθεί» το θηρίο του  πληθωρισμού, αλλά χωρίς να πεθάνει η ανάπτυξη ή να μην προκληθεί βαθιά ύφεση.

Το δίλημμα δυσκολεύει γιατί τίθεται σε μια φάση γεωπολιτικών αναταραχών και εντάσεων που επηρεάζουν τις αγορές ενέργειας και αυτές των φυσικών αγαθών.

Η Ευρώπη βρίσκεται στο επίκεντρο τεκτονικών αλλαγών επειδή είναι εισαγωγέας πρώτων υλών και εξαγωγέας τελικών προϊόντων.

Η εξίσωση- μείωση πληθωρισμού, χωρίς καταστροφή της οικονομίας – μπορεί να λυθεί επιτυχώς μόνο εάν αποκτηθούν άφθονα και φθηνά αποθέματα ενέργειας.

Χωρίς άφθονους και φθηνούς ενεργειακούς πόρους, η επίλυση της εξίσωσης, ακόμη και σε έναν κόσμο ακόμη και με μηδενικά επιτόκια και απεριόριστη παγκοσμιοποίηση των αγαθών, είναι αδύνατη .

Η Ευρώπη βρίσκεται δυστυχώς σε τροχιά αυτοκτονίας και απειλείται με σύνθλιψη. Ειδικά όσο κλιμακώνεται η αντιπαράθεση  Ηνωμένων Πολιτειών- Κίνας…

Μιχάλης Ψύλος (Ναυτεμπορική)