Μελετώντας την πορεία των χρηματιστηρίων όλου του κόσμου από το 1900 έως και το 2023, η UBS (την έκθεση παρουσιάζει το Money Review) διαπίστωσε ότι οι μετοχές δίνουν απόδοση 5,1% κατά μέσο όρο τον χρόνο (σε πραγματική βάση, δηλαδή μετά τον πληθωρισμό). Τα τελευταία πενήντα χρόνια (από το 1974 έως το 2023), η μέση ετήσια απόδοση των μετοχών διεθνώς είναι 5,8%.

Τα αντίστοιχα στοιχεία για τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια είναι παρόμοια, με τις μετοχές να δίνουν μέση ετήσια απόδοση 4,2% από το 1900 και 5,6% από το 1974 έως σήμερα.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι αναλυτές της UBS έχουν βρει καταγεγραμμένα στοιχεία από το 1954 έως σήμερα. Αυτά δείχνουν ότι ενώ, ιστορικά, η Ελλάδα ακολουθεί τον κανόνα των υπόλοιπων αγορών, με μέση ετήσια απόδοση 5% από το 1954 έως σήμερα (μετά τον πληθωρισμό), κοιτάζοντας τις αποδόσεις των τελευταίων πενήντα χρόνων, η εικόνα είναι πολύ διαφορετική.

Συγκεκριμένα, από το 1974 έως σήμερα, οι ελληνικές μετοχές καταγράφουν κατά μέσο όρο ζημιές 0,4% τον χρόνο. Είναι σαφές ότι η αρνητική απόδοση είναι αποτέλεσμα της κρίσης χρέους, με τα στοιχεία της UBS να δείχνουν ότι η μέση ετήσια απόδοση των τελευταίων 20 ετών είναι αρνητική, κατά 5,2% (την ώρα που σε παγκόσμιο επίπεδο είναι θετική, της τάξης του 5,2%).

Η καλύτερη χρονιά που έχει καταγραφεί για τις ελληνικές μετοχές ήταν το 1972, όταν έδωσαν πραγματικές αποδόσεις 236%, ενώ η χειρότερη ήταν το 2008, όταν έχασαν 64%.

Τα «μαθήματα» της ιστορίας 

Η ανάλυση της UBS δείχνει ότι από το 1900, οι μετοχές έχουν υπεραποδώσει έναντι των ομολόγων, των εντόκων γραμματίων και του πληθωρισμού και στις 21 αγορές για τις οποίες υπάρχουν συνεχόμενα στοιχεία.

Κοιτάζοντας τα ιστορικά στοιχεία του ελβετικού οίκου κανείς διαπιστώνει ότι μπορεί οι ΗΠΑ να κυριαρχούν σήμερα στο χρηματιστηριακό σκηνικό, με μερίδιο 60,5% της συνολικής κεφαλαιοποίησης, όμως τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Στο ξεκίνημα του 20ου αιώνα, η βρετανική αγορά ήταν η μεγαλύτερη του κόσμου (σχεδόν το ένα τέταρτο της παγκόσμιας κεφαλαιοποίησης), ενώ οι ΗΠΑ είχαν μερίδιο αγοράς 15%, η Γερμανία 13% και ακολουθούσαν η Γαλλία, η Ρωσία και η Αυστροουγγαρία.

Διαχρονικά, οι επενδυτές κερδίζουν το μεγαλύτερο μέρος των αποδόσεων κατά τη διάρκεια των κύκλων νομισματικής χαλάρωσης. Από το 1914 έως το 2023, οι αμερικανικές αγορές βρίσκονταν σε περιβάλλον αυξανόμενων επιτοκίων το 45% του καιρού και σε περιβάλλον μειούμενων επιτοκίων το 55%. Η μέση ετήσια απόδοση των μετοχών ήταν 9,4% και των ομολόγων 3,6% όταν τα επιτόκια μειώνονταν, έναντι 3,6% και -0,3% αντίστοιχα όταν τα επιτόκια αυξάνονταν.