Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές που αγοράζουν ETF του S&P 500, πιστεύοντας πως πετυχαίνουν ευρεία διασπορά, στην πραγματικότητα «φορτώνουν» υπερβολικά το χαρτοφυλάκιό τους σε έναν μικρό αριθμό τεχνολογικών κολοσσών που ευνοούνται από το ράλι της AI.

Η συζήτηση για τη διαφοροποίηση

Η κατάσταση αυτή αναζωπυρώνει το ερώτημα: παραμένει η διαφοροποίηση αποτελεσματική στρατηγική; Από τη δεκαετία του ’50 η θεωρία του Χάρι Μάρκοβιτς είχε αναδείξει τη διασπορά ως βασικό μέσο μείωσης κινδύνου. Παρ’ όλα αυτά, στην πράξη οι περισσότερο διαφοροποιημένοι οργανισμοί συχνά υστερούν σε σχέση με την απόδοση του S&P 500.

Έρευνα της Alpha Theory (2017) είχε δείξει ότι καλύτερα αποτελέσματα προκύπτουν από πιο συγκεντρωμένα χαρτοφυλάκια 10 έως 30 τίτλων, όπου οι διαχειριστές τοποθετούν βάρος στις πιο ισχυρές τους πεποιθήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι προσωπικότητες όπως ο Γουόρεν Μπάφετ και ο Πίτερ Λιντς έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για την υπερβολική διασπορά, υποστηρίζοντας ότι η στοχευμένη συγκέντρωση μπορεί να μειώσει τον πραγματικό κίνδυνο.

Υπάρχει όμως και η αντίθετη οπτική. Ο Brian Chingono (Verdad Advisers), μέσω προσομοιώσεων χιλιάδων χαρτοφυλακίων, διαπίστωσε ότι τα υπερβολικά συγκεντρωμένα εμφάνιζαν χαμηλότερες μέσες αποδόσεις και υψηλότερη πιθανότητα μεγάλων απωλειών. «Η υπερσυγκέντρωση αυξάνει σημαντικά τη μεταβλητότητα – μοιάζει με το να βάζεις όλα τα αυγά σε ένα καλάθι», τονίζει. Ανάλογα συμπεράσματα εξάγει και η Acadian Asset Management, επισημαίνοντας ότι τέτοιες στρατηγικές καταλήγουν συχνά είτε στις κορυφαίες είτε στις χειρότερες επιδόσεις.

Το ξεθώριασμα του μοντέλου 60/40

Παράλληλα, αμφισβητείται και το παραδοσιακό μείγμα 60% μετοχές – 40% ομόλογα. Η BlackRock θεωρεί ότι το μοντέλο έχει χάσει την αξία του, αφού οι δύο κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων κινούνται πλέον με μεγαλύτερη συσχέτιση, περιορίζοντας το πλεονέκτημα της αντιστάθμισης.

Οι εκτιμήσεις της δείχνουν ότι ακόμη και ένα διαφοροποιημένο παγκόσμιο χαρτοφυλάκιο 70/30 δύσκολα θα αποδίδει πάνω από 6,5% ετησίως στο μέλλον. Στο ίδιο μήκος κύματος, η Morningstar προτείνει πιο σύνθετες λύσεις, όπως ένα μοντέλο 60/20/20, στο οποίο εντάσσονται και ιδιωτικές αγορές.

Νέα εργαλεία για τους επενδυτές

Η κατάρρευση της «παλιάς κανονικότητας» δεν σημαίνει ότι οι επενδυτές μένουν χωρίς στρατηγικές. Η σωστή κατανομή ενεργητικού εξακολουθεί να αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία.

Οι τακτικές εισφορές, δηλαδή τα ποσά που επενδύει κανείς σε σταθερή βάση, επηρεάζουν συχνά περισσότερο την τελική απόδοση από την ίδια την επιλογή μετοχών. Επίσης, ο μακροπρόθεσμος ορίζοντας επιτρέπει την αξιοποίηση της δύναμης του ανατοκισμού, δίνοντας περιθώρια για πιο «επιθετικές» επιλογές.

Η εκτόξευση των AI μετοχών και η αμφισβήτηση της παραδοσιακής διαφοροποίησης δεν καταργούν την επενδυτική λογική. Αντίθετα, σηματοδοτούν ότι οι επενδυτές πρέπει να αναπροσαρμόσουν τις μεθόδους τους σε μια αγορά που αλλάζει ταχύτατα. Η διασπορά, η συγκέντρωση και η κατανομή ενεργητικού δεν αποτελούν πλέον απλούς κανόνες, αλλά κρίσιμες αποφάσεις που θα καθορίσουν την επιτυχία ή την αποτυχία στο νέο επενδυτικό περιβάλλον.