Με την αξιοποίηση προηγμένων μεθόδων ανάλυσης δεδομένων και εκτίμησης κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων AI, θα εντοπίζονται επαναλαμβανόμενα μοτίβα που υποδηλώνουν ισχυρή πιθανότητα απάτης ή απόκρυψης συναλλαγών.

Οι συγκεκριμένες δράσεις αναμένεται να μειώσουν περαιτέρω το κενό ΦΠΑ, καθώς και το ποσοστό απόκλισης στη δήλωση εισοδημάτων των φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα.

Στοχευμένοι έλεγχοι για τον ΦΠΑ

Παράλληλα με τα συστήματα εντοπισμού εστιών φοροδιαφυγής, διενεργούνται διασταυρώσεις και έλεγχοι, αξιοποιώντας δεδομένα που φθάνουν στην ΑΑΔΕ από τρίτους φορείς και από τις ίδιες τις πλατφόρμες της Αρχής, όπως το myDATA, το σύστημα εισροών – εκροών, το TAXIS και το τελωνειακό ICIS.

Για το 2025 έχει προγραμματιστεί η διενέργεια 900 ερευνών για υποθέσεις φοροδιαφυγής και απάτης ΦΠΑ, καθώς και τουλάχιστον 1.200 ειδικών στοχευμένων επιτόπιων ελέγχων σε κλάδους που παρουσιάζουν υψηλή επικινδυνότητα.

Στους ελέγχους χρησιμοποιούνται στοιχεία από ειδικό σύστημα ανάλυσης κινδύνου και συνδυασμένης πληροφόρησης, καθώς και από το Transaction Network Analysis (TNA), το οποίο επεξεργάζεται στοχοθετημένα δεδομένα σχετικά με διασυνοριακή απάτη μεταξύ κρατών-μελών της ΕΕ.

Το κενό ΦΠΑ —δηλαδή η διαφορά μεταξύ των θεωρητικών και των πραγματικών εισπράξεων— έχει μειωθεί στο 13,7% σύμφωνα με την Κομισιόν, από 29% το 2017. Ωστόσο, παραμένει σε υψηλό επίπεδο και στόχος είναι να περιοριστεί στο 5% έως το 2029, ώστε να ευθυγραμμιστεί με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Μια τέτοια μείωση θα μπορούσε να ενισχύσει τα δημόσια έσοδα κατά περίπου 1 δισ. ευρώ ετησίως, καθώς η εμφάνιση μέχρι πρότινος αδήλωτων συναλλαγών οδηγεί σε μεγαλύτερες εισπράξεις όχι μόνο ΦΠΑ αλλά και φόρου εισοδήματος.

Το σχέδιο της ΑΑΔΕ

Σε αυτό το πλαίσιο, η διοίκηση της ΑΑΔΕ έχει ζητήσει από τις αρμόδιες υπηρεσίες να εξετάσουν εναλλακτικές μεθόδους υπολογισμού του μέρους του κενού ΦΠΑ που οφείλεται στην απάτη των εξαφανισμένων εμπόρων, έως τις 31/12/2025.

Παράλληλα θα δημιουργηθεί ένα διαρθρωτικό θεωρητικό μοντέλο που θα αποτυπώνει τη σχέση μεταξύ βασικών μακροοικονομικών και άλλων μεταβλητών (ΑΕΠ, εισόδημα, επίπεδο τιμών, μέσος συντελεστής ΦΠΑ, κενό ΦΠΑ) και των εσόδων ΦΠΑ από τις ΔΟΥ, καθώς και ένα οικονομετρικό μοντέλο που θα ποσοτικοποιεί τις επιδράσεις αυτών των μεταβλητών.

Επιπλέον, οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ θα πρέπει να:

υπολογίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το φορολογικό κενό στα ενεργειακά προϊόντα και στα καπνικά,

προσδιορίσουν το κενό ΦΠΑ για το 2023 στο πλαίσιο της έρευνας της Κομισιόν,

εκτιμήσουν το φορολογικό κενό στη φορολογία εισοδήματος των νομικών προσώπων.

Τέλος, τα στελέχη που ασχολούνται με την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης συμμετέχουν σε διεθνείς ομάδες εργασίας και συνεργάζονται με εξωτερικούς φορείς, ανταλλάσσοντας τεχνογνωσία και βελτιώνοντας τις μεθόδους εκτίμησης κινδύνου.