Οι αρνητικές τιμές στις αγορές ενέργειας

Το φαινόμενο των αρνητικών τιμών ρεύματος στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας, πέρασε και τα σύνορα μας.

Την 1η Μαΐου για πρώτη φορά στο ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας καταγράφηκαν τόσο χαμηλές αρνητικές τιμές. Στη Day Ahead Market η τιμή έφτασε ακόμη και στα -50 ευρώ/MWh, ενώ στο γερμανικό χρηματιστήριο ενέργειας η τιμή κατρακύλησε μέχρι τα -130 ευρώ/MWh, στην Πολωνία έως και τα -128 ευρώ/MWh, στην Αυστρία στα -125 ευρώ/MWh, στη Γαλλία στα  -118 ευρώ/MWh κ.ο.κ.

Η έντονη μεταβλητότητα είναι πια το κύριο χαρακτηριστικό και αν δεν γίνει σωστή διαχείριση της ενέργειας, είναι πιθανόν σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, όπως η χαμηλή ζήτηση σε αντίθεση με την υπερπροσφορά ενέργειας να προκληθεί μπλακ άουτ στην ηλεκτροδότηση

Οι αρνητικές τιμές στη διάρκεια της ημέρας κατρακυλούν σε αρνητικά επίπεδα λόγω της μεγάλης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα. Την ίδια στιγμή τις νυχτερινές ώρες οι τιμές εκτοξεύονται σε πολλαπλάσια επίπεδα, ιδίως στη ζώνη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Για παράδειγμα στην Ελλάδα για σήμερα 5 Μαΐου με μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στην Day Ahead Market στα 92,74 ευρώ/MWh στις 9 το βράδυ οι συναλλαγές εκτινάσσονται στα 206,32 ευρώ/MWh.

Η απειλή του μπλακ άουτ στις αγορές ενέργειας

Μετά το μπλακ άουτ στην Ισπανία και την Πορτογαλία, έγινε πια αντιληπτό και στους πλέον δύσπιστους ότι οι αγορές ενέργειας έχουν αλλάξει πλέον χαρακτηριστικά και είναι γεμάτες από προκλήσεις.

Η έντονη μεταβλητότητα είναι πια το κύριο χαρακτηριστικό και αν δεν γίνει σωστή διαχείριση της ενέργειας, είναι πιθανόν σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, όπως η χαμηλή ζήτηση σε αντίθεση με την υπερπροσφορά ενέργειας να προκληθεί μπλακ άουτ στην ηλεκτροδότηση.

Οι ΑΠΕ, χωρίς να δαιμονοποιούνται για τα οφέλη στο κόστος και το περιβάλλον, έχουν φέρει μία νέα πραγματικότητα. Τα ενεργειακά συστήματα της Ελλάδας και της Ευρώπης έχουν ως κυρίαρχες στο μίγμα της ηλεκτροπαραγωγής τις τεχνολογίες της καθαρής ενέργειας. Ωστόσο, οι ΑΠΕ διακρίνονται από τη στοχαστικότητα

Ήδη στην Ελλάδα από το 2023 ο ΑΔΜΗΕ προχωρά σε περικοπές της λειτουργίας των φωτοβολταϊκών καθώς τα σαββατοκύριακα και τις αργίες η μεγάλη βουτιά της ζήτησης προκαλεί ανισορροπία στο σύστημα ηλεκτρισμού το οποίο κατακλύζεται από παραγόμενη ενέργεια των ΑΠΕ. Και το ψαλίδι πέφτει προκειμένου να αποφευχθεί μπλακ άουτ.

Η ρευστότητα στις αγορές ενέργειας και τα αίτια

Τι άλλαξε, όμως κι έχουν επανεμφανιστεί οι απειλές των διακοπών ηλεκτροδότησης;

Ο Μάνος Μανουσάκης, Πρόεδρος και CEO του ΑΔΜΗΕ με άρθρο του στον έντυπο Οικονομικό Ταχυδρόμο παρεμβαίνει, εξηγεί και προτείνει αναγκαία μέτρα για την αποφυγή μπλακ άουτ: «Τον Απρίλιο του 2023, στο ελληνικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργούσαν περί τα 10,8 GW ΑΠΕ στο σύνολο, εκ των οποίων 4,1 GW στον ΑΔΜΗΕ και 6,7 GW στον ΔΕΔΔΗΕ. Σήμερα, δύο χρόνια μετά, στο ελληνικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργούν συνολικά περί τα 15,8 GW ΑΠΕ, 7,4 GW στον ΑΔΜΗΕ και 8,4 GW στον ΔΕΔΔΗΕ».

Στην ελληνική αγορά ενέργειας οι ηλεκτροπαραγωγοί, τόσο η ΔΕΗ όσο και οι ανεξάρτητοι όμιλοι προχωρούν σε μεγάλες επενδύσεις στην ευέλικτη τεχνολογία

Οι ΑΠΕ, χωρίς να δαιμονοποιούνται για τα οφέλη στο κόστος και το περιβάλλον, έχουν φέρει μία νέα πραγματικότητα. Τα ενεργειακά συστήματα της Ελλάδας και της Ευρώπης έχουν ως κυρίαρχες στο μίγμα της ηλεκτροπαραγωγής τις τεχνολογίες της καθαρής ενέργειας. Ωστόσο, οι ΑΠΕ διακρίνονται από τη στοχαστικότητα. Με πιο απλά λόγια με μία απλή συννεφιά η ισχύς των φωτοβολταϊκών μηδενίζει. Με άπνοια τα αιολικά πάρκα δεν λειτουργούν.

Ανάγκη για ευελιξία και δίκτυα

Συνεπώς απαιτείται αντικατάσταση της παραγόμενης ενέργειας τους από ευέλικτες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής (σταθμοί φυσικού αερίου, υδροηλεκτρικοί σταθμοί και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας). Πρόκειται για τεχνολογίες που μπορούν να λειτουργήσουν άμεσα και να καλύψουν την απώλεια ισχύος των ΑΠΕ.

Απαιτείται όμως και επάρκεια στα συστήματα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Η ΔΕΗ σχεδιάζει επενδύσεις 1,7 δισ. ευρώ σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο, συστήματα αποθήκευσης και αντλησιοταμιευτικά. Οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Motor Oil με μία επένδυση της τάξης των 375 εκατ. ευρώ έχουν κατασκευάσει και θέσει σε δοκιμαστική λειτουργία τη μονάδα φυσικού αερίου ισχύος 877 MW στην Κομοτηνή

Με χθεσινό τους δημοσίευμα οι FT σημειώνουν: «Η Επιτροπή Ενεργειακών Μεταβάσεων εκτιμά ότι, έως το 2050, για την επίτευξη των κλιματικών στόχων, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να επεκταθούν από περίπου 68 εκατομμύρια χιλιόμετρα δικτύου το 2023 σε περίπου 120 εκατομμύρια χιλιόμετρα, απαιτώντας επενδύσεις περίπου 800 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως στις δεκαετίες του 2030 και του 2040».

Οι επενδύσεις της ΔΕΗ και των ηλεκτροπαραγωγών

Στην ελληνική αγορά ενέργειας οι ηλεκτροπαραγωγοί, τόσο η ΔΕΗ όσο και οι ανεξάρτητοι όμιλοι προχωρούν σε μεγάλες επενδύσεις στην ευέλικτη τεχνολογία.

Η ΔΕΗ σχεδιάζει επενδύσεις 1,7 δισ. ευρώ σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο, συστήματα αποθήκευσης και αντλησιοταμιευτικά. Ανάμεσα τους και τη μονάδα αερίου στην Αλεξανδρούπολη με εταίρο τη ΔΕΠΑ Εμπορίας. Είναι ισχύος 840 MW και κόστους 400 εκατ. ευρώ και θα λειτουργήσει το 2027.

Οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Motor Oil με μία επένδυση της τάξης των 375 εκατ. ευρώ έχουν κατασκευάσει και θέσει σε δοκιμαστική λειτουργία τη μονάδα φυσικού αερίου ισχύος 877 MW στην Κομοτηνή.

Η Metlen από το 2021 κατασκεύασε το CCGT 826 MW στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας μία επένδυση της τάξης των 300 εκατ. ευρώ.

Τα δίκτυα μεταφοράς και το καμπανάκι Μανουσάκη

Ο Μάνος Μανουσάκης, Πρόεδρος και CEO του ΑΔΜΗΕ με το άρθρο του στον ΟΤ, κρούει για το ελληνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας τον κώδωνα του κινδύνου. Και τονίζει μεταξύ άλλων την ανάγκη ενίσχυσης του συστήματος μεταφοράς με έργα τα οποία είτε καθυστερούν είτε ματαιώθηκαν λόγω αντιδράσεων τοπικών φορέων.

Μάλιστα φέρνει ως παράδειγμα το ΚΥΤ Αργυρούπολης που ματαιώθηκε. Και το θεωρεί απαραίτητο λόγω της μεγάλης ζήτησης ρεύματος από τη νέα «πολιτεία» του Ελληνικού και το cool ironing στα λιμάνια.

Πηγή: Οικονομικός Ταχυδρόμος